Термодинамика- (термо-жылу) энергияның күшін, қозғалысын зерттейтің ғылым.
C6H10O5+O2 → CO2+H2O
CO2 + H2O → C6H12O6+O2
Термодинамика қайсы реакция жүретінің немесе жүрмейтінің, қанша энергия бөлінетінің немесе сіңіретінің және қандай температурада жүретінің немесе қандай температурада жүрмейтініне жауап береді.
Қар жауғанда күн суи ма, әлде жыли ма? Күн жылиды яғни экзотермиялық реакция.
Күн суығанда кіші дәретке баруымыз артады. (яғни несепнәрдің түзілуіне бағытталған процесс, термодинамика жауап береді.)
Графит, алмаз → бриллиант (бриллиант неге қымбат?) өзінің белгілі энергиясы ерекше болғандықтан.
Ішкі энергия –химиялық реакциялар мен физикалық құбылыстар нәтижесінде бөлінетін заттардың жасырын энергиясы. Ішкі энергияны U-әрпімен белгілейміз.Өлшем бірлігі-Джоуль (1Дж) Ішкі энергия кенетикалық және потенциялдық энергиядан тұрады. Потенциалдық энергия- сыртқы денеге әртүрлі күштің әсері. молекулааралық байланысқа байланысты.(зат бір орында тұрса En=0, затты жоғары биікке көтерсек En –сы артады. Кенетикалық энергия –атомдардың, молекулалардың қозғалысынан туындайтын энергияға байланысты. (зат жоғарыда тұрғанда Ek =0 тең болады, затты жоғарыдан биіктен тастап жіберсек зат қозғалып Ek–сы артады) Бірақ ішкі энергияға сыртқы факторлардың әсері жоқ. U=Σ Ek+Σ En
Тәжірибе: стакан су жүйенің ішінде су молекуласы қозғалады 1. тасымалдану 2. айналу 3. вибрациялану тербеліс (яғни судың ішінде Ek бар деген сөз) Су молекулаларының молекулааралық күштер арқылы байланысады, ол сутектік байланыс яғни судың сұйық күйінде түруына ықпал етеді. Бұл En бар екенің білдіреді. Суды қыздырсақ Ek↑ → U↑ → T↑ Мысалы: 1кг 10C H2O 4200Дж қыздыру 1кг 10C Hg 139Дж 1кг –ды 10C –қа арттыруға кететін энергияны-меншікті жылу сыйымдылығы дейміз. Ішкі энергияның температураға тәуелді екеніне есеп шығару. ∆U – ішкі энергияның өзгерісі Дж/моль m- масса кг c- меншікті жылу сыйымдылығы Дж/моль·кг·К ∆T- температураның өзгерісі К
Барлық термодинамикалық заңдылықтар изоляцияланған жүйеде жасалу керек, ашық және жабықта энергияның жоғалуы орын алады.
Энтальпияның түрлері.
Энтальпияның түрлері.
Энтальпия ∆H- жүйе күйінің фунуциясы;ол процестердің қалай, қандай жолмен өткеніне тәуелді емес, тек жүйенің бастапқы және соңғы күйіне тәуелді.
1. ∆Hf стандартты түзілу энтальпиясы дегеніміз- 1моль өнімнің оның элементтерінен (стандартты жағдайда) түзілгенде энергия өзгерісі. Энергия өзгерісі яғни энергия сіңірілуі немесе бөлінуі
H2+ 1/2O2 → 1H2O
C+O2→1CO2
2. Hс стандартты жану энтальпиясы кезінде жанған зат 1моль метан жанған кездегі энергияның өзгерісі.