ИМАНИ ГҮЛ Кешегі кеңестік зұлымат көптеген жандардың
жандүниесін жаралап, көңіліне түрлі шек, шүбәлі ой
қалдырды. Метафизикалық әлемді мойындамай бар
нәрсені тек көзбен көріп, құлақпен естуге негізделген
материалистік көзқарастың әсерінен көптеген ақиқат
күмәнға айналды. Дінге қарсы ашық дұшпандық – діннен
бейхабар жандардың санасын улау мақсатында қасақана
түрлі күмәнді сауалдар мен сұрақтарды тудырды. Әйтпесе,
Пайғамбарымыздың (с.а.у.) толық өмірбаянын былай
қойғанда, аты-жөнін де дұрыс білмейтін жандардың Оның
(с.а.у.) көп әйел алғандығынан хабардар болуын әрі оның
астарына үңілмей жатып, бірден нәпсіқұмарлыққа жору-
ын басқаша түсіну әсте мүмкін емес?
Сондай-ақ, кітаптағы «Жаратушыны не үшін көзбен көре алмаймыз?», «Алла Тағала адамдарды не үшін бай- кедей ғып жаратқан. Оның сыры неде?», «Алла Тағала біздің ғибадатымызға зәру ме? Неліктен біздің ғибадат етуімізді талап етіп, орындамағандарды азаптайты- нын ескертуде?», «Намаз, азан сияқты ғибадаттар тек қана араб тілінде орындалады. Әр ұлт өз тілінде орындаса жеңіл болмас па еді?», «Доңыз еті неліктен ха- рам?» секілді көптеген сұрақтар дінімізге жаңа бет бұрып
жатқан кісілердің ішкі ізденісі мен көкейлеріндегі табиғи
сауалдары. Өйткені адам ақылы діни үкімдердің хикметі
мен мәнісін түсінуге әрдайым ұмтылып, жан дүниесі
жаратылыстың жасырын қатпарларын ұғуға құштар.
Абайдың:
«Көңілге шек, шүбәлі ой алмаймын,
Сонда да оны ойламай қоя алмаймын.
Ақылдың жетпегені арман емес,
Құмарсыз құр мүлгуге тоя алмаймын» немесе,
«Адамды сүй, Алланың хикметін сез,