Неолит дәуіріне жататын 600 жуық тұрақтары бар, олар орналасу сипатына қарай төрт түрге бөлінеді:
1) бұлақ бойындағы (уақытша, мерзімдік)-Үшбұлақ(ОңҚаз), Балхаш маңы;
2) өзен жағасындағы (Қазақстанда кең тараған) Берқұтты (ОҚО), Қосмола (Арал маңы), Қызыл-су (ШҚО);
3) көл жиегіндегі Қарасора 1,2 (Ертіс жағалауы);
4) үңгірдегі - Қараүңгір (ОҚО).
Қазақстан аумағындағы неолит тұрағының ерекшелігі-олардың барлығы ашық жер үсті типке жатады. Тұрақтардан табылған құралдар жиынтығы әртүрлі: бұлар жебелер, балталар, қашаулар, пышақтар, қырғыштар және т.б. мұнда жануарлардың сүйектері көп мөлшерде кездеседі (аю, бұғы, қабан, арқар, қоян, борсық, қырғауыл, тасбақа және т. б.).
Қазақстан аумағындағы неолит тұрағының ерекшелігі-олардың барлығы ашық жер үсті типке жатады. Тұрақтардан табылған құралдар жиынтығы әртүрлі: бұлар жебелер, балталар, қашаулар, пышақтар, қырғыштар және т.б. мұнда жануарлардың сүйектері көп мөлшерде кездеседі (аю, бұғы, қабан, арқар, қоян, борсық, қырғауыл, тасбақа және т. б.).
Құрал-саймандар: қырғыштар, нуклеустар, балталар. Тұрақтарда сүйектен жасалған құралдар өте көп-тігістер, инелер, сүйектен жасалған әшекейлер, моншақтар. Қарапайым ою-өрнектермен безендірілген керамикалық бұйымдар көп мөлшерде табылды.
Көптеген сүйек пен тас заттарда, үңгірлердің қабырғаларында күн қайықтарының суреттері кездеседі, сондықтан күн туралы мифі ертеден бар.
Бұл кезеңде қарабайыр үрмелі және ішекті аспаптарда кездеседі.
Неолит дәуірінің зерттелген ескерткіштері үш археологиялық мәдениетке жатады –1)Келтеминар (Оңтүстік-Батыс Қазақстан), 2)Атбасар (орталық Қазақстан), 3)Маханджар (Солтүстік Қазақстан).
Егіншілік пайда болды:
Джейтун мәдениеті-б. з. д. VI мыңжылдықта Түркіменстанның оңтүстігінде-егіншілік пен мал шаруашылығының симбиозы;
Бидайды өзендердің жолдарына ылғалды сақтайтын топырақтарда өсірді (жайылымдық егіншілік);
Ешкі өсірілді.
Анау мәдениеті-Оңтүстік Түркіменстан-суармалы егіншілікті игерді, ирригация, металл құралдары, доңғалақты көлік пайда болды;
ІІІ мыңжылдықта ол шығысқа қарай Тянь-Шаньға дейін (Амудария, Сырдария өзендерінің аңғарларына) таралды.
