Т
Ү
РІК
Қ
А
Ғ
АНАТЫ
Қытай деректерi бойынша түркілер алғашқы кезде
Қытай шегарасының батысында, Алтай тауларының
етегiнде өмiр сүрдi. Кейін түрiк тайпаларының
көсемi Бумынның басшылығымен иелiктерiн Хуанхэ
жағалауларына дейін кеңейтті. Батыс Қытай
билеушiсi жақын қоныстанған түркiлер жайлы дерек
жинай бастайды. Бұл деректер түрiк тарихының
ерте кезеңi туралы негiзгi білім көзiне айналды.
Қытай деректерiнде түркілерге қатысты алғашқы
мәлiметтер 542 жылдан бастап кездеседі. Түркілер
жужан қағанына салықты темір түрінде төлеген.
«Түрік» сөзi «берік, күштi» деген мағынаны бiлдiріп,
билiк етушi ашина әулетiне байланысты айтылды.
Кейiн олардың қарамағындағы барлық тайпалардың
ортақ атауына айналды. Бұл тайпалардың біраз
бөлігі теле деп аталды.
Жужандардың тепкісін көрген түркілер
оларға қарсы бас көтере бастайды. Бумын
қалың қолмен жужандарға шабуыл
жасайды. 552 жылы жужандар әскерi
талқандалады. Бумын түркі елiнiң қағаны
болып жарияланады. Орталық Азиядағы
жаңа мемлекет – Түрiк қағанаты осылай
пайда болды.
Түрiк қағанатының негiзiн қалаушы
Бумын қайтыс болғаннан кейін билiкке
келген Мұқан қаған (553–572 жылдар)
жужандарды талқандауды аяқтайды.
Мұқан қаған түркілердiң Орталық Азия мен Оңтүстiк
Достарыңызбен бөлісу: | 
