Адамды ақ жолға бастайтын жеті жетекшісі бар, осыны бойына сіңіріп, қалыптастыра білген адам – тәрбиелі адам
Адамның басшысы – ақылы,
Жетекшісі – талап.
Жолаушысы – ой.
Жолдасы – кәсіп.
Қорғаны – сабыр.
Қорғаушысы – мінез.
Сынаушысы – жолың.
Қазақ халқы қызының жазылмас дертке ұшырамауы үшін, жаза қадам баспау үшін қыздарына қандай талаптар қойған?
Қазақ халқы қызының жазылмас дертке ұшырамауы үшін, жаза қадам баспау үшін қыздарына мынадай он түрлі талап қойған:
Әдепті
Ар-ожданы пәк болу
Кеңпейіл,
кешірімді болу
Мейір-шапағатты болу
Сабырлы-салмақты болу
Адал, ақжарқын болу
Моральді, мұратты болу
Өжет, батыл болу
Ұят, намысты болу
Ақыл-парасатты болу.
Қазақ халқының «Қызға 40 үйден тыйым» деген мақалының мағынасы қандай?
Қазақ халқының «Қызға 40 үйден тыйым» деген мақалының мағынасы қандай?
Инабатты қыз өсіру ниетімен тыйым сөздерінде де пайдаланған, «қызға 40 үйден тыйым» деген содан шыққан:
1. Жарыса сөйлеуге тыйым 2. Жалғыз қыдыруға тыйым 3. Жыртақтап күліп, сыпсыңдап сөйлеуге тыйым 4. Орынсыз ұрынуға тыйым 5. Басқаларға қол тигізуге тыйым 6. Өтірікке, өсекке тыйым 7. Суық жүріс, сумаң қылыққа тыйым 8. Кісіге қарай керіліп, есінеуге тыйым 9. Талтайып отыруға тыйым 10. Шалқайып отыруға тыйым 11. Тамақты обырлана асауға тыйым 12. Ұрлық-қарлыққа тыйым 13. Ұятты мүшелерін ашып жүруге тыйым 14. Бұраңдап қылымсуға тиым 15. Қызыл іңірден жатуға тыйым 16. Түске дейін жатуға тыйым 17. Кісі алдында қасынуға, киім ауыстыруға тыйым 18. Салт – дәстүрден аттауға тыйым 19. Елді ғайбаттауға тыйым 20. Үлкендердің жолын кесіп, атын атауға тыйым
21. Ішімдік пен шегімдікке тыйым 22. Ұрыс-керіске тыйым 23. Беттен алып, төске шабуға тыйым 24. Қараулыққа, ысығандыққа тыйым 25. Рахымсыздық пен қатігездікке тыйым 26. Түнде суға баруға тыйым 27. Жат жыныстылармен араласып жатуға тыйым 28. Күйеуге қашып тиюге тыйым 29. Әдепсіз сөзден тыйым 30. Тарс-тұрс жүріске тыйым 31. Адам мен жануарларды тебуге тыйым 32. Кісіні қорлап, жәбірлеуге тыйым 33. Тәкәппарлық пен сайқымазақ жасануға тыйым 34. Айғай-сүреңге тыйым 35. Шектен тыс сыланып, жасануға тыйым 36. Қызғаншақтық пен күншілдікке тыйым 37. Менмендік пен өзімшілдікке тыйым 38. Алдап-арбауға тыйым 39. Көрсеқызарлыққа тыйым 40. Нәпсіқұмарлыққа тыйым
21. Ішімдік пен шегімдікке тыйым 22. Ұрыс-керіске тыйым 23. Беттен алып, төске шабуға тыйым 24. Қараулыққа, ысығандыққа тыйым 25. Рахымсыздық пен қатігездікке тыйым 26. Түнде суға баруға тыйым 27. Жат жыныстылармен араласып жатуға тыйым 28. Күйеуге қашып тиюге тыйым 29. Әдепсіз сөзден тыйым 30. Тарс-тұрс жүріске тыйым 31. Адам мен жануарларды тебуге тыйым 32. Кісіні қорлап, жәбірлеуге тыйым 33. Тәкәппарлық пен сайқымазақ жасануға тыйым 34. Айғай-сүреңге тыйым 35. Шектен тыс сыланып, жасануға тыйым 36. Қызғаншақтық пен күншілдікке тыйым 37. Менмендік пен өзімшілдікке тыйым 38. Алдап-арбауға тыйым 39. Көрсеқызарлыққа тыйым 40. Нәпсіқұмарлыққа тыйым