Қайталауға берілген есептер

2) Бір бригада 4 күн, екінші бригада 9 күн жеке-жеке жұмыс істесе, оны 4 күн бірге істеді және екінші бригада қалған жұмысты 5 күнде бітірді деп қарастыруға болады.

3) Екі бригада 4 күн жұмыс істесе, жұмыстың х4= бөлігін бітірер еді.

4) Екінші бригада 1- бөлігі қалар еді.

5) Ол оны 5 күнде бес күнде бітіретін болса, күніне  бөлігін орындап отырар еді.

6) Онда екінші бригада бар жұмысты 1: күнде бітірер еді.

7) Бірінші бригада күніне  бөлігін бітірсе.

8) Барлық жұмысты 1: күнде бітіреді.

2) Олардың алған ақшалары (сыйлықтары) жастарына кері үлщесті болса, алған ақшалары мен жастарының көбейтіндісі тең болу керек.

 

6 жас ~ 360 теңге

Бұлар кері үлесті шамалар болғандықтан, х= теңге.

Үлкен баласы 216 теңге сыйлығын алды.

3. 1) 1500ц көк балауса неше га жерден алынады?     1500:85=

2) Екі жерде қанша га қалды? 60-.

3) Бұл бірінші жердің қалған бөлігі мен екінші жер. Олардан алынған өнім бірдей. Бірақ І жердің әр гектарынан 85, ІІ жердің әр гектарынан 95 центнерден көк балауса алатын болса, ІІ жердің 1 гектарынан алынған өнім І жердің  95:85=1 гектарынан алыну керек.

4) Онда қалған жердің бір бөлігі ІІ жердікі болса, 1 бөлігі І жердікі. Ал қалған ббарлық жер 1+1=2= бөліктен тұрады. Сонда   бөліктен тұрады.

5) Бір бөлікке қанша жер келеді, яғни ІІ жердің ауданы қандай? .

6) 1 жердің ауданы 60-20=40 га.

2) Ойға қарай жүргенде машинаның жылдамдығы 60-50=10 км/сағ артық болатын.

3) 30 км артық жүру үшін неше сағат керек? 30:10=3 сағ.

4) Машина ойға қарай 3 сағат жүрген. Онда АВ аралығы 60х3=180км.

 2) 1 көрпе мен екі жастыққа 1+2х  көрпенің матасы кетеді.

3) 50 көрпеге кететін матадан  неше рет бір көрпе екі жастықтан тігуге келеді? 50:1 рет.

4) Демек, барлық маьадан 35 көрпе, 70 жастық шығады.

2) Сонда тарелкаға 48+16=64  теңге артық төлер еді.

3) Әр тарелкаға 24-16=8 теңге артық төлесе, 64 теңге 64:8=8  тарелкаға артық төлщенетін ақша болар еді.

4) Онда кесе саны 8, тарелка 8-2=6. 

2) а) шартының екі жағына 1 дәптерден қосатын болсақ, сол жағында үшеуінің құны 44 теңгені береді де, оң жағы 32 теңге және 2 дәптер болады. Яғни, 44 теңге = 32 теңге + 2 дәптер. Одан 2 дәптер 44-32=12 теңге, ал 1 дәптер 12:2=6 теңге.

3) Сол сияқты, б) шартынан 44 теңге = 2 кітап  - 16 теңге, 1 кітап 30 теңге, в) шартынан қалам 8 теңге тұратынын табамыз.

 

8. 1) Үстелге кететін ағашыты 1 бүтін деп алсақ,  орындыққа 1/8 бөлігі кетеді.

2) Әр комплектке қанша ағаш аетеді? 1+6х бөлік үстелдің ағашы.

3) 126 үстелдің орнына неше комплект шығады 126: 1 комплект.

 

9. 1) 150 балар көйлегінен неше үлкендер көйлегін тігуге болады?

5 бала көйлегі ~ 3 үлкендер көйлегі

Х =  үлкен көйлек.

2) Барлығы үлкендер көйлегі болса, 90+30 =120 көйлек тігуге болады.

3) Бір бала көйлегіне үлкендер көйлегінің қандай бөлігі кетеді?

 

5 бала көйлегі ~ 3 үлкендер көйлегі

Х= үлкен көйлек.

4)     Бір бала көйлегі мен бір үлкендер көйлегі неше бөліктен тұрады? 1+0,6=1,6 бөлік.

5)                120 үлкендер көйлегінің орнына санын бірдей етіп неше үлкендер және балалар көйлегін тігуге болады? 120:1,6=75 көйлектен. Басқа жолмен де шығарып көріңіздер.

2) Егер екі құбыр бірге толтырғанда біреуі көп, біреуі аз бөлігін толтыратын болса, жылдамдықтары да соған тура үлесті болады. Сондықтан екеуі бірігіп 1 сағатта 1/12-н толтырса, бірінші 1 сағатта  бөлігін, екінші құбыр  бөлігін толтырады.

3) Онда 1 құбыр 20 сағатта, ІІ құбыр 30 сағатта толтлырады.

11.      1) Екінші бригада енді 12 га сепкенде, тағы 25х12=300 ц алар еді.

2) Егін сепкен аудандары бірдей болғанда екінші бригада 300+300=600 ц астық артық алған болар еді.

3) Әр гектардан 4 ц артық астық алса, 600 ц неше гектардан алынады? 600:4=150 га. Бірінші бригада 150га егіпті.

4) Екінші бригада 150+12138 га екті.

Басқаша шығару жолы.

1)     Бірінші бригада 12 га кем ексе, 21х12=252 цастық кем алар еді.

2)     Онда екінші бригаданың астлығы 300+252=552 ц-ге артыпкетер еді.

3)     Ол 4 ц-ден неше гектардан алыну керек? 252:4=138 га.

4)     Екінші бригада 138 га ексе, бірінші бригада 138+12=150га еккен дейміз.

12. 1) Онтеңгелікті бестеңгелік ақшалармен  айырбастайтые болсақ (8 онтеңгеліктің орнына 8 бестеңгелік алсақ). 58=40 теңге артық шығады.

         2) Енбді үштеңгеліктерді бестеңгеліктермен айырбастау үшін әр үштеңгелікке 5-3=2 теңгеден қосу керек.

          3) Онда артылған 40 теңге 40:2=20 үштеңгеліктерді бестеңгелікпен айырбастауға толтырады.Сонымен 20 үштеңгелік болу керек. (8х10+20х3=28х5).

13. 1) Алдыңғы есепті шығарғандай етіп бастаймыз. Сонда 11 оньтеңгеліктен 5х11=55 тееңге артық шығады. Бірақ ол 2 теңгеден тұтас бөлуге келмейді. Сондықтан бұл шешілмейтін есеп.

14. 1) Күкірт тығыздығы электролит тығыздығынан қаншаға артық? 1,8-1,22=0,58 г/см³.

2) 200 см³ күкірт қышқылының олрнына сондай электролит алсақ, қанша қышқыл артылар еді? 0,58:200=116 г.

3) Судың тығыздығы электролиттің тығыздығынан қанша кем?

1,22-1=0,22 г/см³.

4) Артық қышқылды судың қандай көлеміне қосуға болады?

116:0,22=527 см³. Электролит дайындау үшін  527 см³ =527 г су алу керек.

2) Күкірт қышқылының тығыздығы электролиттікінен қаншаға артық 1,82-1,18=1,64 г/см³.

3) 220 см³ күкірт қышқылының орнына электролит алсақ, қанша қышқыл артылар еді? 0,64х220=140,8 г.

4) Электролиттің тығыздығы судың тығыздығынан қанша артық? 1,18-1=0,18 г/см³.

5) Электролит дайындауға қанша су алу керек? 140,8:0,18=782,2 см³.=782,2 г су.

6) Электролиттің көлемі 220+782,2≈1002 см³. Сонымен , 400 г күкірт қышқылынан  1002 см³, яғни 1182 г электролит дайындауға болады.

Бірінші есептегеннен кейін:

 Екінші есептегеннен кейін:

  Ақыры: 1,3х5-4,5=2.

 1) Бірінші есептегеннен кейін:

2)Екінші есептегеннен кейін:

3) Ақыры: 2,04+0,7=1,5