Изучение подлежащего как структурно-семантического компонента простого двусоставного предложения


Тіліміздің байырғы сөздерінде буын не бірыңғай жуан, бірыңғай жіңішке болады. Егер тілімізде аралас буынды сөздер кездесе қалса, онда ол сөздердің кірме сөздер болғаны. Мысалы: кі-тап, қа-зір, мұ-ға-л



бет2/7
Дата15.02.2023
өлшемі88,18 Kb.
#68034
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
№4лекцияФ

Тіліміздің байырғы сөздерінде буын не бірыңғай жуан, бірыңғай жіңішке болады. Егер тілімізде аралас буынды сөздер кездесе қалса, онда ол сөздердің кірме сөздер болғаны. Мысалы: кі-тап, қа-зір, мұ-ға-лім т.б.

Сол сияқты проф. Б.Қалиұлы: «Қазақ тілінде «бас буын болмаса, қалған буындар дауысты дыбыстан басталмайды» деген ереже бар. Өйткені «буын дегеніміз – ауа толқыны, ауаның кілт үзілуі» дейтін болсақ, онда дауыс сөзін дау-ыс деп буындағанымыз жөн бе, жоқ болмаса, да-уыс деп буындағанымыз жөн бе? Әрине, бөлшектеудің бірінші түрі дұрыс. Солай бөлшектесек (дау-ыс), ол әрі тілге жеңіл, әрі айтылуы оңай», – дейді.

Сол сияқты проф. Б.Қалиұлы: «Қазақ тілінде «бас буын болмаса, қалған буындар дауысты дыбыстан басталмайды» деген ереже бар. Өйткені «буын дегеніміз – ауа толқыны, ауаның кілт үзілуі» дейтін болсақ, онда дауыс сөзін дау-ыс деп буындағанымыз жөн бе, жоқ болмаса, да-уыс деп буындағанымыз жөн бе? Әрине, бөлшектеудің бірінші түрі дұрыс. Солай бөлшектесек (дау-ыс), ол әрі тілге жеңіл, әрі айтылуы оңай», – дейді.

Проф. Б.Қалиұлы: «Қазақ тілінде қос дауыссыздан басталатын сөздер жоқ. Ендеше тілімізде қос дауыссыздан басталатын буындар да болмайды. Осы тұрғыдан Сқақ, Смаил, Слан, Смахан, Спатай, Рсалды, Рза тәрізді сөздерді осы жерде көрсетілгендей етіп жазу – тіліміздің табиғатында жат деуіміз керек. Оларды Ыс-қақ, Ыс-май-ыл немесе Сы-май-ыл, Ы-рыс-ал-ды, Ри-за немесе Ыр-за түрінде жазған (буындаған) жөн. Орыс тілінен ертеректе енген бөрене (бревно), үстел (стол), кінәз (князь) сөздері осы заңдылықтың дұрыстығының куәсі. Орыс тілінде сөздер де, буындар да 2 не 3 дауыссыздардан бастала да, аяқтала да береді: студент, спорт, стиль, текст т.б.», – дейді.

Проф. Б.Қалиұлы: «Қазақ тілінде қос дауыссыздан басталатын сөздер жоқ. Ендеше тілімізде қос дауыссыздан басталатын буындар да болмайды. Осы тұрғыдан Сқақ, Смаил, Слан, Смахан, Спатай, Рсалды, Рза тәрізді сөздерді осы жерде көрсетілгендей етіп жазу – тіліміздің табиғатында жат деуіміз керек. Оларды Ыс-қақ, Ыс-май-ыл немесе Сы-май-ыл, Ы-рыс-ал-ды, Ри-за немесе Ыр-за түрінде жазған (буындаған) жөн. Орыс тілінен ертеректе енген бөрене (бревно), үстел (стол), кінәз (князь) сөздері осы заңдылықтың дұрыстығының куәсі. Орыс тілінде сөздер де, буындар да 2 не 3 дауыссыздардан бастала да, аяқтала да береді: студент, спорт, стиль, текст т.б.», – дейді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет