Ж. Ж. Руссо «Өркениет» ұғымының этимологиялық мәні азаматтық «Архетип»

жүктеу/скачать 32,88 Kb. Дата 07.01.2022 өлшемі 32,88 Kb. #18960

Катарсис ұғымының мәні жанның қасірет арқылы тазаруы Мәдениеттануда рәміз түсінігі қандай мағынаны білдіреді жалпыланған маңынаға ие, сезім мен терең ақпаратты бойына сіңірген белгі И. Хейзинга мәдениеттің пайда болуын немен байланыстырады ойынмен Көне грек мәдениетіндегі «агон» ұғымы нені білдірмейді бейқамдық Шығыстық өркениетке тән белгі дәстүрлік және табиғатпен үйлесімділік Семиология терминін енгізген ғалым кім Ф.Де Соссюр Өнердің қайнар көзі – бейсаналылықта, адамның сезімдік құлшыныстарынан туындайды деп есептеген ғалым кім З.Фрейд Халықаралық қатынастар мәдениетінің қайнар көзі дегеніміз не гуманизм, өзара құрмет және толеранттылық Мәдениет ұғымына байланысты символистік бағыттың өкілдері кімдер Л.Уайт, Э.Кассирер Батыстық өркениеттің белгілері рационалдық, техногендік Бұқаралық мәдениеттің кемшіліктері біркелкілік, тұтынушылық «Өркениет - гуманизмге жат, табиғатқа үстемдік етуші»,-деп баға берген кім Ж.Ж.Руссо «Өркениет» ұғымының этимологиялық мәні азаматтық «Архетип» ұғымын мәдениеттануға енгізген кім К. Юнг Рабат деген не шахристан сыртындағы қала бөлігі Грек тіліндегі «этнос» сөзі нені білдіреді халық «Әр мәдениет тірі организм, өркениеттің өмір сүруі шектеулі 1500 жылды қамтиды»,- деп тұжырымдаған кім О.Шпенглер Менталитет түсінігі мәдениеттің қандай деңгейімен байланысты ұлттық мәдениет Араб сәулет өнерiнiң ең тамаша үлгiсi Альгамбра сарайы ортағасырлық Испанияның қай қаласында салынған Гранадада «Европаның құлдырауы» деп аталатын еңбектің авторы О.Шпенглер Өркениетке тән белгілер урбанизация, ақпараттану, техникалық өрлеу «Типология» терминінің мәні нені білдіреді пошым, пішім, үлгі Семиотика нені зерттейді таңба, олардың ерекшеліктері мен байланыстарын Қазақтың апта күндерінің атаулары қай тілден алынған парсы Омар Хайям атағын шығарған өлең өлшемі рубаи (рубағи) Петроглиф дегеніміз не жартастағы суреттер Суперэтнос ұғымына түсінік берген кім Л.Гумилев «Ассимиляция» латын тілінен аударғанда қандай мағына білдіреді бірігу, сіңу, қолдану Әрбір өркениеттер тұйық, «локальді» түрде дамитындығын қарастырған кім А.Тойнби К.Ясперс әлемдік тарихтың схемасын сызып, ондағы ондағы шешуші кезеңді қалай атады белдеулік уақыт Түркі халықтарының тотемі бөрі Қазақ шамандарының атауы бақсы Сопылық (суфизм) ілімде рухани таным неше сатыдан тұрады 4 Ұлықбек обсерваториясы салынған қала Самарқанд Керей, наймандардың христиан дінін қабылдауы ХІғ. басы Мәдени парадигмалар ұғымының мәні әлеуметтік тәжірибені жаңғырту, тасымалдауды қамтамасыз ету Алғашқы қауымдық мәдениеттің сипаты синкреттілік Анимизмнің мәні ата-баба әруағына табыну Фетишизмнің мәні заттар рухына табыну Сақтар мәдениетінің стилін қалай анықтайды аңдық стиль Ежелгі түркі мәдениетінің рухани мұрасына қайсысын жатқызуға болады Орхон-Енисей, Талас жазулары Ағартушылық дәуірдегі мәдениетті ұғынудың жолы қандай болды білімге ұмтылыс Ноосфера (парасатты орт туралы ілімнің негізін салушы В.Вернадский «Тотем және табу» еңбегінің авторы кім З.Фрейд Ғұндарды қандай этномәдени топқа жатқызуға болады түркі Гуманистік этика ұғымын мәдениетпен байланыстырған Л.Толстой, А.Швейцер Мәдениеттің футурологиялық қызметі нені зерттейді қоғамның даму болашағын «Дискурс» ұғымының мәні рухани-идеологиялық мұра, көзқарас, дүниетаным Әлемдік дәстүрлі діндер буддизм, христиан, ислам Европоцентризмнің мәні неде батысшылдық Түріктерді «киіз басуға ең шебер халық» деп бағалаған арабтың ІХ ғасырдағы географы Әл-Якуби «Музыканың ұлы кітабы» (Китаб әл-мусика әл-кабир) еңбегінің авторы Әл-Фараби 1893 жылы руна жазуларының құпиясын алғаш ашқан ғалым В. Томпсон 1303 жылы Венеция қаласындағы Әулие Марктің кітапханасында қолжазбасы сақталған сөздік Кодекс Куманикус Ортағасырлық Қазақстан мен Орта Азия қалаларының орталығының атауы Шахристан Алгебра мен логаритм ғылымдарын дүниеге әкелген ортағасырлық ғалым Мұхаммед ибн Мұса Харезми Тамақ пен ыдыс-аяқ сақтауға арналған кебеже тектес ыдыс Асадал Тәрбиелеу дегеніміз – халықтардың бойына білімге негізделген этикалық игіліктер мен өнерлерді дамыту деген, қазақ даласының перзенті. Әл-Фараби Қазақтың музыкалық өнерінің типологиясының бір үлгілері сарын, мақам, саз, күй деп беретін зерттеуші Ә. Қоныратбаев «Тарихтың ақыры» еңбегінің авторы Ф. Фукуяма Әл-Фарабидің «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарасы» атты шығармасындағы «қала» ұғымы жауаптардың қайсысына сай келеді қала-мемлекет, полис Орта ғасырлар мәдениетіндегі басым дамыған өнер түрі сәулет өнері Мәңгүрттіктің мәні өзінің тегінен қол үзу Декаданс ұғымының мәні қандай құлдырау Әлемдiк мәдениет дегенiмiз - бұл... жер шарын меқендейтiн әртүрлi халықтардың ұлттық мәдениетiнiң ең озық жетiстiктерiнiң жиынтығы Рухани өмiрдiң қай саласында ұлттық мәдениеттiң түрлерi қөрiнуi мүмкiн ұлттың тiлi, музыкасы, әдебиетi, бейнелеу өнерінде Кәсiби мәдениеттiң деңгейiне қалайша қол жеткiзуге болады арнайы мамандандырылған бiлiм беру арқылы Мәдениеттегі этногенез концепциясының авторы Л.Гумилев Мәдени плюрализмнің мәні әртүрлі мәденеиттердің өмір сүруі Элитарлық мәдениет - бұл іріктеп алынған жекелеген адамдар мәдениеті Мәдениет құндылықтарын терістейтін ұғымның аталуы нигилизм XIX ғ. бас кезеңінде ғылымға «мәдени-философия» терминін енгізген ғалым Мюллер Шығыс мәдениетінің белгілері адамның табиғатпен үйлесуі, өзін-өзі дамытуы Сциентизмнің мәні қоғамдағы ғылымның ролінің артуы Сақтар туралы мәлімет-жазба қай елдер авторларының еңбектерінде кездеседі иран, парсы «Архаика» ұғымының мағынасы көне, ежелгі Қазақтардың наным-сенімдерін, әдет-ғұрпын, аңыздары мен эпостарын тұңғыш зерттеген ғалым кім Ш.Уәлиханов Еуропалық адамның ойлау стилі рационалдық Қазақтарда «обал» түсінігінің қарама-қарсы ұғымы қайсысы ысырып «Диуани хикмет» - «Ақылдың кілті» кімнің шығармасы Қ.А. Иасауи «Замму назир китаби» (Ақырзаман туралы) – щығармасының авторы, Қожа Ахмет Иасауидің белді шәкірті Сүлеймен Бақырғани Қай сөз киіз үйдің бөлігін білдірмейді ошақ Қай ғасырда Қазақстан аумағы «қыпшақ даласы» аталған ХІғ. Қазақстан аумағында Жібек Жолының өз міндетін атқарған кезеңдері Б.з.д. ІІғ. ортасы - ХІҮғ. ортасы «Күнтолды» және «Айтолды» қай кітаптың кейіпкерлері Құтадғу білік ІІІғ. Иранда пайда болып, Жібек жолы арқылы таралған дін. манихейлік Латын тіліндегі «лавират» сөзінің қазақша мағынасы әмеңгерлік Қазақ дәстүріндегі үй, отбасы символы шаңырақ «Зар-заман» мәдениеті қай ғасырда көрініс тапты ХҮІІІ-ХІХғғ. Араб оюының атауы арабески Жансыз затқа табыну қалай аталады фетишизм Ежелгі Египеттік пантеонда қайсысы басты Құдай деп саналды Ра Вербальді тіл дегеніміз не негізінде сөз болатын тілі Қай ойшыл шығармашылық процесінде «апполонистік» және «дионистік» бастамаларды ажыратты Ф.Ницше Ежелгі Үнді мәдениетінің озық үлгісіне не жатады Ведалар Ежелгі сақ, үйсін, ғұн, қаңлы тайпалары мәдениетіндегі Жаратушы күш Тәңір Ұлтқа тән ерекшеліктер тіл, территория, психологиялық ортақтығы Э.Кассирер «символикалық жануар» деп кімді атады адамды Мәдениет морфологиясының мәні мәдени құбылыстардың түрлері, принциптері,өзара байланыстары Материалдық мәдениет дегеніміз адам қолынан шыққан материалдық құндылықтар жиынтығы Рухани мәдениет дегеніміз адамзаттың шығармашылық құндылықтары, санада өмір сүруі Артефакт дегеніміз не адамның қолымен жасалған заттар Зараостризм дінінің қасиетті кітабы Авеста Бұқаралық мәдениеттің кемшілігі бір сәттік қажеттіліктерге бағытталуы Субмәдениет дегеніміз жеке нормалары, мінез-құлқы, құндылықтары, стилі, манерасы Контрмәдениет дегеніміз жалпы қабылданған рухани құндылықтарға қарсылық Рационалдық ойлау дегеніміз таным мен іс-әрекет адам ақылына негізделеді «Парадигма» терминінің мәні үлгі, модель Сактар туралы дерек қалдырған грек авторы Плиний Мәдениетті жеке ғылыми пән тұрғысынан қарастыра бастаған кезең ХІХ ғ. басы Мәдениетті рәміздік ойлау түрі арқылы анықтаған кім Э.Кассирер ХХғ. Мәдениетті тілмен теңдестіре қарастырудың көрнекті өкілі кім Ж.Деррида Мұхамедтің Меккеден Мәдинеге көшкен жылын исламда қалай аталады Хижра Адамның ерекше түрде адамға, жануарға, табиғатқа әсер ету қасиеттеріне деген сенім магия Ежелгі грек авторы Геродоттың сақтарды атауы массагет Грек деректеріндегі көшпелілердің тағы да бір атауы массагет Парсы жазбаларында Жетісу, Сырдарияның орта ағысында тұрған сақтар тиграхауда Парсы жазбаларындағы теңіздің арғы жағындағы сақтар парадарайа Сақ-парадарайаларының оңтүстігінде қоныстанған сақтар атауы хаумаварга Тиграхауда сақтарының қоныстанған аумағы оңтүстік Қазақстан Кімдерді шошақ бөріктілер деп атаған парадарайа Бізге жазба деректерден белгілі сақ патшасы Томирис Оғыздардың тотемі болған жануар қайсы жылқы Есім ханға "Еңсегей бойлы ер Есім" деп баға берген жырау кім Жиембет Ғұндар туралы дерек беретін "Таным тармақтар" еңбегінің авторы кім Қойшығара Салғарин Қазақтың қай қаласында түркі руна жазуы табылды Тараз Қызылорда қаласынан 300 км қашықтықта орны табылған көне сақтардың қаласы Шірік-Рабат ХІІІ-ХIV ғасырларда Алтын Орда хандығы халқының көп бөлігін құраған тайпаны табыңыз наймандар Дала ақсүйектерінің жиналысы қалай деп аталады құрылтай Көне түрiк жазуы нелiктен руникалық деп атайды скандинавтық жазуға ұқсастықтан Құсбегілік өнер не деп аталады бүркіт салу Қазақстанның Сырдария өлкесiндегi қойдың культі қандай сеніммен байланысты зороастризм X-XI ғғ. Қазақстан аумағындағы қалалық мәдениеттің дамуына не ықпал етті Ислам Көне түрiк руникалық ескерткiштерi табылған жері бойынша қалай аталған Орхон-Енисей Көне түркі халықтарындағы отбасы мен балалардың қамқоршысы, әйел құдай Ұмай «Муалим-ассани» лауазымы кімге берілген Әл - Фараби Ежелгі түрік тайпаларының арасында қандай діни көзқарастар басым болды Тәңірлік «Қайырымды қала» идеясын кім ұсынды Әл-Фараби Қазақ совет мәдениетінің белгілі қайраткерлерін атап өтіңіз Жамбыл, С. Сейфуллин, М. Әуезов Архаикалық мәдениет деп нені айтады алғашқы қауымдағы мәдениет Ахмет Иассауи Мавзолейін кім тұрғызды Ақсақ Темір Номадизм дегеніміз не көшіп қону Қандай өнертабыс Еуропаға арабтардан көшiрілген сағаттар Дәрiгерлiкке үлкен үлес енгiзген араб ғалымы Ибн – Сина Араб мәдениетiнiң гүлденуi қай ғасырларда болды VIII-IX ғасырларда Мұсылмандық стиль арабеска Рухани санасы тұрақсыз, «өліара» мәдениет өнімдерінің типі маргиналдық Батыс пен Шығыс суперөркениеттерінің тұтастану үлгісінің тоғысында орын алған ел Қазақстан «Толеранттылық» терминінің мағынасы қандай төзімділік Зар-заман ақындарының шығармашылығындағы негізгі тақырып ұлттық құндылық, жер мәселесі Ш.Уәлихановтың қазақ мәдениетіне байланысты шығармалары қандай мәселелерді қамтыды этикалық, әдет-ғұрыптық, тұрмыстық Қазақ сурет өнерінің негізін қалаушы Ә. Қастеев Қазақ театрының негізін қалаушы Ж.Шанин «Маданият» сөзінің араб тілінен аударғандағы мағынасы қала Мәдениеттанудың интегративтілік сипаты не біріктірушілік Мәдениеттің таңбалық мәнін зерттеген ғалым Ю.Лотман Мәдениетті эстетикалық тұрғыдан түсіндірген ғалым кім Ф.Шеллинг «Өркениеттер қақтығысы» еңбегінің авторы П. Хантингтон Мәдени қозғалысты тарихи тұрғыдан тағылық, варварлық, өркениет деген сатыларға бөлген ойшыл Л.Г.Морган «Мәдениет және этика» еңбегінде абсолюттік этиканы «өмір алдында аса зор құрмет көрсетуді» ұсынған А.Швейцер Кант бойынша табиғат патшалығы – ол қажеттілік, ал мәдениет патшалығы еркіндік Қазақ аңыздарында мәнгі «Жерүйықты» іздеп, мәнгі бақытты арман еткен жерді іздеген Асан Қайғы «Қайырымды қала» идеясының авторы Әл-Фараби Шәкәрімнің этикасының негізгі категориясы ұят Кеңістікке байланысты өнер түрі архетектура Мәдениеттердің сіңісуі аккультурация Өзгенің пікіріне, өмір салтына, өзге мәдениетке шыдамдылықпен қарау толеранттық Итальянша «таң қаларлық» деген мағына беретін ХҮІ-ХҮІІІ көркем стилі қалай аталады барокко Еуразия одағы идеясын көтерген Қазақстан экс- президенті Н.Назарбаев Этнолингвистикалық тұрғыда қазіргі Батысеуропалық мәдениеттің негізі роман-герман мәдениеті «Оян қазақ!» публицистикалық – мәдени шығармасының авторы М.Дулатов XX ғасырдың екінші жартысынан бастап батыс ойшылдарының мәдениетті теңестіру әдісі тілмен теңестіру «Мәдениет дегеніміз- диалог» деп айтқан ғалым Бахтин Тарихты түрлі мәдениеттердің алмасуы деп, адамзаттық мирасқорлықтың болуын жоққа шығарған ойшыл Шпенглер «Өзің өзіңді таны» максимасының авторы Сократ Қайта Өрлеу дәуірінде өнердің ерекше дамыған түрі көркемсурет (кескіндеме) Субмәдениет (субькультура) дегеніміз – Қоғамның нақты топтарына қатысты мәдениет Өмір шындығын көрсетуге тырысатын ақиқатты танудың көркемдік әдісі Реализм «Мәдениет – адам жанының рухани жетілуі» деп қарастырған ғалым М.Цицерон Табиғат пен мәдениеттің гармониялық бірлігіне күмән келтірген ғалым Ж.Ж.Руссо Мәдениеттің құрылымы қандай материалдық және рухани Бұқаралық мәдениеттің белгілері қандай біркелкілік, коммерциялық Адамның физикалық және рухани күштерінің ойын әрекетінде деп зерттеген ғалым кім Й.Хейзинга Құқықтық мәдениет дегеніміз не құқықтық сана деңгейінің көрсеткіші Сциентизм ұғымының мәні не ғылымның абсолюттік ролінің артуы Мәдениетті рәміздік тұрғыдан зерттеген ғалым Э.Кассирер Шығыстық өркениеттің сипаттық белгілері дәстүрлік, табиғатпен үйлесім Араб мәдениетi дамуының ең алғашқы орталықтары Мекке және Мадине Адамзат мәдениетінің біртұтастығы мен жалғастығын, тарихи прогресс бүтіндігі идеясын жоққа шығарған кім О.Шпенглер Өркениет ұғымының мәні қоғамның даму сатысы Ортега- и- Гассет «бұқара адамының» сипатын қалай бөліп қарастырды даралық қасиеттен ада, рухани тамырынан ажыраған адам Типология ұғымының мәні не мәдениет дамуы ерекшеліктерін зерттеу Бүкілқазақтық Алашорда Кеңесінің төрағасы Ә. Бөкейханов Мәдени процесті дамытатын қоғамдық экономикалық формациялардың алмасуы ретінде қарастырғандар кімдер марксистер Пассионарлық рух ұғымының мағынасы нені білдіреді этностың биопсихикалық энергиясы Л.Гумилевтің еңбегі «Еуразия ритмдері» Локальды мәдениет дегеніміз не бір аумақпен байланысты мәдениет Н.Данилевскийдің пікірінше болашақта «германдық-романдық» мәдени типінің орнын қай өркениет алмастыруы мүмкін славяндық жүктеу/скачать 32,88 Kb. Достарыңызбен бөлісу: