Тасымалдыц белпы - дефис (Kiini сызык). Ол жолдыц он жагына 6ip-
ак рет койылады, сол жагына койылмайды. Осы аталгандардьщ 6spi такта
кернекшп, жаттыгулар, ережелерд! кайталаулдр аркылы icne асырылуы
керек.
YndecmiK зацы жэне оныц турлерт ощыту. Бул такырып
сонгы
багдарлама бойынша 5-сыныпта етшедЬ Ундеспк занын окушылар саналы
тусшш, дагдыланса манызды мэселелерд1 шешуге мумкшдж беред^ 1)
эдеби тшмен дурыс сейлеу нормасын сактайды: 2) мэтшд1 дурыс окуга
жагдай жасайды; 3) косымшалардын, кейде сездеп сонгы дыбыстьщ взгеру
зандылыкгарын белгтейдц 4) д, г, б, в эрштершен кешн косымшаньвд
катан дыбыстан басталу себебш аныктайды.
Клуб(п)-ца, Ленинград (т)-ца,
геолог(ц)-тыц, Есшов (ф)-пен. Буын ундеспп буын курамындагы дауысты
дыбыстардын б1рынгай жуан я жщшшелнгше непзделед1, жуан сезге жуан
косымша, жщшке сезге ийщшке косымша жалганатынын белплейдь
Осыган
орай
косымшалардын
y^aecyi
салыстырмалы
мысалмен
TyciHAiplnyi кажет:
ж(щазын-га, дэптер-пер-ге.
Ауытку. Сездщ езшде, жуан-жвдшке:
цыз-мет; косымша сонгы буын
бойынша:
крлзмет-ип-лер-ге,
ктап-тар-ымыз-га.
Дыбыс
ундсстт
туб)рдщ сонгы дыбысы мен косымшаньщ баскы дыбысыныц немесе сез
бен сездщ аралыгындагы кершшес дыбыстардын
6ip-6ipme
ыкпал ете
уйлеседк
бала-лар, ай-лар, цыз-дар, сен-дер, цус-тар, курт-ке, ic-пен.
Осыган сэйкес ыкпал завдарына балшеда. 1лгернад ыкпал
6ipiHiui
дыбыстьщ екшннге ыкпалы:
аш-са, уш-сын, квз-царас. Кешнп ыкпал
Kepicimue,
сонгы дыбыстьщ алдьщгыга ыкпал eryi:
мектеп (6)-i, станок
(г)-ы. Ундестж защл б1рнеше такырыпка белш п окытылады. Окулыкта
эркайсына сэйкес мысалдар, кестелер бершген. Эцпме сол мысалдар мен
кестелерд
1
дурыс пайдаланып, кернекшк эд
1
а аркылы, сондай-ак ездерш
ойлаттырып, езднтнен жумыс icTeyi аркьшы менгерту керек.
Ектн тацырыбын оцыту. 5-сыныпта бул такырып ем мэселеш
Камтиды: 1) Heri3rici - казак тшнде екпшнщ сонгы буынга
ryceTiHi,
сезге
косымша жалганган сайын екшн сез сонына карай жылжып отыратыны:
жумыс-жумысшы- жумысшылар. 2) ескерту ретшде орыс тшнен енген
сездердщ белгш буынга (баска, ортангы, сонгы) екпап сакталумен катар,
оган косымша жалганганда тагы да сонгы буынга тусетш екпшнщ болуы;
машина- машина-га, техника-техника-ныц. BipaK бул такырыпта екпш
туспейтш косымшалар мен сездер (шылаулар) ескерту ретшде болса да
елену
керек.
Мысалы,
ж1ктж
жалгауга,
етктнсгщ
болымсыздык
журнагына, тшек мэнда -шы,
Достарыңызбен бөлісу: 
