Жа а жылмен!

www.cpc.ru

21

www.cpc.ru

КӘСІБИЛЕР

20

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

КӘСІБИЛЕР

мұнай көзін табу мәселелері және 

мұнай-газ тасымалдау жұмыста-

рымен айналыстым.

КҚК: ЭКСПЛУАТАЦИЯ

КҚК-ға 2000шы жылы келдім. 

Мұнай саласындағы 27 жыл еңбек 

өтілім мен шетелдік мамандар-

мен бірлесіп жұмыс істеуде жиған 

тәжірибем «Теңіз» МАС және «Аты-

рау» МАС қайта жөндеу кезінде кә-

деме жарады. Шеф-монтаждаушы, 

бас мердігерлермен қарым-қатынас 

орнаттым. Олармен техникалық 

мәселелерді шешуде ортақ келісім-

дерге қол жеткізіп отырдық.

Алғашқы күннен бастап бүгінгі 

күнге дейін маған демеу болып қол 

ұшын созған КҚК механигі Марат 

Ибрагимов болды. Ол басқаратын 

механиктер командасы жоғары 

кәсіби біліктілігімен ерекшеленеді. 

Олег Колесников (Орталық өңір), 

Алексей Фоменко, Виталий Рома-

нов және Владимир Гущин (Батыс 

өңірі), Алексей Асташкин және 

Василий Горькинді (Теңіз термина-

лы) ерекше атауға болады. Барлық 

мәселелерді ұжым болып, бір-біріне 

көмектесіп шешеді. Бұл КҚК меха-

никтер командасының ауызбіршілі-

гінің арқасы. 

Осы өңірдің механигі ретіндегі 

менің міндетім МАС-ны еш кідіріссіз 

механикалық-технологиялық жаб-

дықталуын және мұнай айдау желісі 

бойынша магистралды әрі тіреуіш 

сорғылармен, ілмекті арматуралар-

мен, көмекші сорғылармен, мұнай 

есебіндегі коммерциялық түйіндер 

жасап, желдету жүйесімен қамтама-

сыз ету болды.

Алғашында магистралды және 

тіреуіш сорғылар жұмысында 

көптеген мәселелер кездесті. Біздің 

техникалық қызмет көрсетуге 

арналған құрал-жабдықтарымыз 

Кеңес үкіметі кезінде шыққан-

дықтан соған сай әрекет етуімізге 

тура келді. Біраз жұмыс істеген соң 

олар шағын және күрделі жөндеу 

жұмыстарын қажет етіп, ұзақ уақыт 

жұмыс істемей тұратын. Бұл бізге 

мүлде ұнамағандықтан техникалық 

жабдықтарды құрастырушылармен 

және жеткізушілермен ақылдаса 

бастадық. Шетелдік компаниялар-

дың тәжірибесіне сүйене отырып 

жабдықтарды оның қалыптағы 

жағдайына қарай жөндеп, үнемі 

сараптамадан өткізіп, соның нәти-

жесіне сай жөндеу түрін жүргізу 

керектігін түсіндік. Бұл жабдықтау 

жұмысын үйлесімді жүргізуге мүм-

кіндік берді.

2009 жылы Теңіз МАС-ндағы тіреуіш 

сорғылардың мәселесін де оңтай-

лы шештік. Ол жердегі сорғылар 

МПВ 2500/80 еді. Ал бірі МПВ 

1250/60 сорғысы өнімділігі төмен 

болғандықтан мүлде жұмыс істе-

меді. Өңірлік менеджер Сәрсенбай 

Мұрыновпен кездесе отырып, біз 

дайындайтын зауыт пен оның бас 

құрастырушысына МПВ 1250/60-ты 

шығару көлемін арттыруды сұра-

дық. Бізбен кездесіп тіреуіш сорғы-

ның роторын қуаттылығы жоға-

рырағына ауыстыруға кеңес берді. 

Біз қарқынды іске кірісіп кеттік. 

Нәтижесінде сорғының өнімділігі 

сағатына 1250 м

2

-қа артты, станция-

да толыққанды сорғы қоры пайда 

болды.

2010 жылы Сәрсенбай Мұрынов 

Теңіз МАС-ндегі магистралды сорғы-

лардың өнімділігін арттыру туралы 

тапсырма берді. Мен кезінде біздің 

магистралды сорғыларымызды жо-

балауға қатысқан Сум зауытының 

бас құрастырушысына байланысқа 

шықтым. Ол КҚК-ның жетекші ин-

женер-технологы Олег Кожевников-

пен бірлесіп есеп жүргізіп, олардың 

өнімділігін едәуір арттыруға бола-

тынын айтты. Бұл есепке сәйкес 

зауытта жұмыс өнімділігі жоғары 

дөңгелекті роторлар шығарылды. 

Біз оны магистралды сорғыларға ор-

натқаннан кейін олардың әрқайсы-

сының өнімділігі сағатына 650 м

3

-қа 

дейін артты. Бұрын сағатына 2500 

м

3

 мұнай айдаған А, В, С сорғылары 

енді сағатына 3150 м

3

 айдайтын 

болды. 

ЛАЗЕРДЕН ДЕ ДӘЛІРЕК

Бір қызық оқиға айтып берейін. 

2012 жылдың желтоқсанында 

«Теңіз» МАС магистралды сорғыла-

рын сынақтан өткізу үшін Флов-

сёрв Этен Лёрге келдім. Олардың 

орталығыг тексеру кезінде осы 

жауапты операцияны жүргізуге 

көмектесетін, 1/100 мм-ге дейінгі 

дәлдікпен анықтайтын лазерлік 

құрылғыны көрсетті. Мен сол жер-

дегі әріптестеріме бізде де бекетте 

сорғылардың ортасын анықтайты-

нымызды, сондай-ақ 1/100 мм-ге 

дейінгі ортасын дәлдікпен көрсете 

алатынымызды айттым. Бірақ 

сорғы жүктемесінің жұмысын және 

ортасын анықтау үшін біз олар 

естіп көрмеген «құрылғы» пай-

даланатымызды жеткіздім. Фло-

всердегі мамандар қызығушылық 

танытқан соң мен магистрлалды 

сорғыларды сынақтан өткізер кезде 

САЛАМЕН БІРГЕ

Жұбайым Үміт Мәскеудегі И.М. Губ-

кин атындағы мұнай-газ институты-

ның химия-технология факультетін-

де оқыған. Мамандығымыз ұқсас 

болсын деген мақсатпен Мәскеу 

мұнай-химия және газ өндірісі 

институтының мұнай зауыттары 

жабдықтары факультетіне оқуға 

түстім.

Дипломымызды алған соң 1973 

жылы әйеліміз екеуміз жолдамамен 

Қазақстанға, Маңғышлақ өңіріне 

жаңа құрылған ҚазГӨЗ-на келдік. 

Компрессорлық цехта 5-ші разрядты 

машинист болып бастап, жастар 

комсомол бригадасының бастығы, 

компрессорлық цех басшысы, 95% 

этан қондырғысының басшысы 

болдым. Француздық Крезо-Луар 

фирмасының қатысуымен жүзеге 

асырылған сығу компрессорлық 

станциясын қайта жөндеу кезінде 

жиынтықтау, монтаждау, іске қосу, 

қайта жөндеу, қолданысқа беру 

жұмыстарымен айналыстым.

1986 жылы Мұнай өнеркәсібі 

министрлігі мені Теңіз кешенінің 

құрылысына, ЖТБ-1,2 өндірісінің 

басшысы қызметіне ауыстым. Ол 

жерде Лурги (ГФР), Литвин (Фран-

ция), Лавалин (Канада) секілді 

шетелдік мамандармен жұмыс 

істеп, тәжірибе алдым. Құрылыстың 

бас мердігері – Кеңестік Интергаз-

строй болатын. Ал қосалқы мердігер 

– венгрлік Ведепсер фирмасы еді. 

Ал сапасын бақылау жұмыстарын 

швейцариялық СЖС-энергосарапта-

ма жүргізетін. 

1994 жылы Қазақгазға ауысу 

арқылы менің мұнай саласындағы 

өмірбаянымның жаңа кезеңі бастал-

ды. Қарашығанақ кен орнында 

көмірсутек шикізатын қайта өңдеу 

жұмыстары бойынша бас маман бо-

лып тағайындалдым. Бұл КСРО-ның 

ыдырап, жаңа тәуелсіз мемлекеттер 

құрылған қиын-қыстау шағы еді. 

Сала құлдырап көптеген маман-

дар кен орындарынан кетті. Ма-

ман тапшылығы басталды. Ал кен 

орындарында қалған жандардың 

мойындарына үлкен жауапкершілік-

тер артылды, тіпті әмбебап болуға 

тура келді. Мен жөндеу жұмыста-

рымен, техникалық жабдықтардың 

олқылықтарын жөндеумен айналыс-

тым. Қарашығанақ кен орнынан 

Орынбор зауытына, Башқұртстан-

дағы Салават оргсинтез зауытына 

мұнай мен газ тасымалдау техно-

логияларын еңгіздім. Осы жолда 

күкіртті сутек пен жоғары молеку-

лярлық қосындылардан мұнайды 

тазарту, мұнай конденсатын қайта 

өңдеу мәселелері де шешілді...

Бағыма орай маған көмірсу тегін 

шығарудан бастап оны қайта 

өңдеуге дейінгі технологиялық 

тізбек бойынша мұнай саласының 

барлық сатыларында жұмыс істеу 

бұйырыпты. 1998-2000 жылдар 

аралығында қазақ-канада бір-

лескен Дала барсы фирмасында 

күкірткөмірсутегінен көмірсутек 

шикізатын бөліп алу жұмысы 

 бойынша блокты-модульды қон-

дыр ғының дайындығына менеджер 

ретінде қатыстым. Токаревское, 

Теплово-Токаревское, Гремячин-

ское, Каменское кен орындарынан 

Мұнайшы болу – бақыт

МҰНАЙ САЛАСЫНА АДАМДАР ӘРТҮРЛІ ЖОЛДАРМЕН КЕЛЕДІ. АЛАЙДА ОНЫҢ БӘРІ 

ТҮБЕГЕЙЛІ МҰНАЙШЫ БОЛЫП ҚАЛМАЙДЫ. ЖУРНАЛ ОҚЫРМАНДАРЫ МҰНАЙ САЛАСЫНА 

КЕЛУІМЕ ЖҰБАЙЫМ СЕБЕПШІ БОЛҒАНЫН ОҚЫҒАНДА КҮЛЕТІН ШЫҒАР...

Кененсары Қабдолдин

Зауыт директоры Ю.А. Махошвили 

және К. Қабдолдин ТШО операторлық 

бөлмесінде, ЖҒЗЖИ-ның Макушенко 

жобасының ЖБИ. Газды қайта өңдеу. 

2003 жыл, ТШО қосылғанына 12 жыл.

1991 жылдың 6шы сәуірінде алғаш 

мұнай алынған №8 ұңғыма. Солдан 

оңға қарай – К. Қабдолдин, КСРО 

Мұнай өнеркәсібі министрінің 

орынбасары В. Надеин, КСРО Мұнай 

өнеркәсібі министрі Л. Чурилов 

және басқалары. Сурет 2003 жылы 

түсірілген.

Францияның Соливент Вентек фирмасының технологиялық қондырғысын 

қабылдау сәті. Оңнан солға қарай – Лурги (ГФР) фирмасының менеджері Горек 

мырза, К. Қабдолдин, аудармашы Петр және Соливент Вентек фирмасының 

менеджерлері. 1988 жыл.

www.cpc.ru

23

АЛЬМА-МАТЕР

www.cpc.ru

22

КӘСІБИЛЕР

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

Профильді мұнайға қатысты 

білімім үшін мен Уфа мемлекеттік 

мұнай техникалық университеті-

не борыштармын. 2014 жылы 

мен «ГЖБ және ММХ пайдалану, 

салу, жобалау» кафедрасынан 

инженер-механик дипломын алып 

шықтым. 

УММТУ – тарихы терең білім ор-

дасы. 1948 жылы негізі қаланған 

бұл университет Ресейдегі мұнай-

шыларды даярлайтын беткеұстар 

білім ошақтарының бірі. Оның 

қабырғасында көптеген танымал 

мұнай саласының жетекші басшы-

лары, саяси қайраткерлер оқыған. 

Мысалы, Башқұртстан Респу-

бликасының тұңғыш президенті 

Мұртаза Рахимов, «ГазПром» ААҚ 

басшысының орынбасары Алек-

сандр Ананенков, «Лукойл» ААҚ 

вице-президенті Ралиф Сафин, 

Ямал-Ненецк автономды округінің 

губернаторы Дмитрий Кобылкин – 

УММТУ-дың бұрынғы студенттері. 

Университетте жоғары білікті 

кәсіби оқытушылар құрамы бар. 

Олардың біразы талай жылдар өнді-

рісте жұмыс істеген. Сол себепті 

де мұнай саласын жетік біледі. 

Сонымен қатар, оқу ордасының 

сапалы маман даярлауда маңызды 

фактор ретінде білім үдерісін 

материалды-техникалық жағынан 

қамтамасыз еткенін, тәжірибелік 

сабақтарға арналған зертханасы, 

т.б. бар екенін атап айту керек. 

Бұл білім ордасы менің білікті 

маман боп қалыптасуыма әсер 

етті. УММТУ-де алған білімім 

тәжірибеде кәдеге асты, көп 

көмегін тигізді. Өйткені тек 

құрал-жабдықтар мен үдеріс 

өзгерді, ал негізгі қағидалар мен 

амал-тәсілдер өзгерген емес. 

Ішінара ЖОО-да кеңес дәуірінің 

оқыту әдісі қолданылды. Бір 

қарағанда инженерге өндірісте 

мүлде қажеті болмайтын пәндер 

де болды. Алайда олардың өзі 

дүниетанымыңды кеңейтіп, ойлау 

қабілетіңді күшейтеді. Іс жүзінде, 

мансап баспалдағына көтерілген 

сайын терминология мен меха-

низм туралы білім ғана емес, тех-

ника тілін біле бермейтін сұхбат-

тасушыңа ақпаратты ұғынықты 

тілде жеткізе білу, әңгімелесе 

алу өнері де керек екенін түсіне 

бастайсың. 

Мұнай саласының мамандарын 

даярлауды жақсарту үшін, менің 

ойымша, ЖОО-дағы әдебиеттер 

мен оқыту әдістемесіне өндірістегі 

жабдықтар мен үрдістердің ен-

гізілуін жүйелі түрде соңына дейін 

жеткізу маңызды. Сонда бұл жас 

маманның өндіріске бейімделу 

уақытын барынша қысқартар еді.

Қазіргі уақытта мұнай саласында 

қызмет ететін мамандарды даяр-

лап отырған Ресейдегі алдыңғы 

қатарлы әрі атақты оқу орындары 

И.М. Губкин атындағы мұнай 

және газ РМУ мен УММТУ деп 

айта аламын. 

Александр Антонов,

МӨҚ және мұнай құбырлары 

үйлестірушісінің м.а., ҚР

Бәріміз де бала болдық. Ал маман ретінде біз өз Альма-Матерімізге, яғни білім алған оқу 

орынына борыштармыз. Латын тілінен аударғанда «Alma mater» – «асыраушы ана» деген 

ұғымды білдіреді. Ежелде «рухани азық» беретін университетті студенттер осылай атаса 

керек. Студенттік жылдарда алған білім мен білік адамның алдағы кәсіби даңғылына жол ашады, 

тіпті тағдырына айналады. 

«Панорама КҚК» редакциясы мына сауалдарға жауап іздеді: КҚК мамандары өз кәсібиліктері үшін 

қандай жоғарғы оқу орнына қарыздар? Алған білімдерінің қандай пайдасы болды? Кешегі студенттер 

үшін өмірде кәдеге аспаған «артық» білім болды ма? Тәжірибелі мұнайшылар ретінде осы саладағы 

кәсіби мамандарды даярлауды жақсарту үшін білім жүйесінде мақсатты түрде нені өзгерту керек? 

Оқу жылдары несімен есте қалды? Әсіресе қай жоғары оқу орындарының түлектерін өндірісте жоға-

ры бағалайды? Міне, осы сияқты қызықты сауалдарға КҚК мамандары жауап берді.

Тарихы терең білім ордасы

олардың ортасын табу үшін менің 

құрылғымды пайдаланып көруді 

ұсындым. 

Келесі күні сынақ текшесінде 

электр ліқозғалтқышты МН-ді іске 

қосты. Сорғы 100% жүктемеге 

шыққанда қалтамнан 10 тиынды 

суырып алып электрліқозғалт-

қыштың жиегіне қырымен қойдым. 

Тиын құлаған жоқ және жұмыс 

істеп тұрған сорғы да тұра берді. 

Осыдан кейін мен тиынды сорғы-

ның мойынтірек түйініне қойдым. 

Тиын қырымен тұрды, айналды, 

бірақ құламады. Сол кезде мен 

«сорғының ортасы шынымен жақсы 

табылыпты, оны менің құрылғым 

көрсетті. Ол лазерден де дәл көрсе-

теді!» дедім. Мұны көріп тұрғандар 

менеджерден бастап механикке дей-

інгілер, слесарьлар бәрі таңғалды. 

Олар дереу тиын тұрған агрегатты 

суретке түсіре бастады.

КЕҢЕЙТУ ЖОБАСЫНДА

Кеңейту жобасына келгенде мен 

қолданысқа беру жұмысы бойын-

ша менеджер Василий Рощиннің, 

іске қосу жұмыстары бойынша 

менеджер Александр Дорошенко, 

қолданысқа беру тәртібі бойынша 

жетекші маман Владимир Гущин, 

іске қосу жұмыстары (ІҚЖ) үй-

лестірушісінің орынбасары Крис 

Вэбстердің іс жүзінде асқан кәсіби 

шеберлік танытатындарын жоғары 

бағаладым. Олардың көмегі мен 

кеңестері менің мұнай саласындағы 

өмірбаянымның жаңа сатысында 

аса маңызды болды. 

ІҚЖ тобы вахталық әдіспен жұмыс 

істейді. «Теңіз» МАС қайта жөн-

деу жұмыстары жүргізілген кезде, 

А-МАС-ЗА станциясында да солай 

болды. Нақты айтсақ, Теңізде қыз-

меткерлердің өмір сүруі мен жұмыс 

жасауына, демалуына жасалған 

жағдай шынымен халықаралық 

деңгейде болды. Жайлы баспана, 

дәмді тамақ, вахташыларға ар-

налған бірнеше спорт залы болды. 

А-МАС-ЗА-да вахталық қалашық 

екі бөлмеден тұратын 40 футтық 

жайлы контейнерлерден салынған 

болатын. Жағдай Теңіздегідей бол-

маса да өмір сүру үшін өте қолайлы 

болатын.

Кеңейту жобасы өз басым үшін 

несімен қызықты? Бәрінен бұрын 

алдыңғы қатарлы технологияларын, 

заман талабына сай жабдықталуын 

атар едім. Теңізден Новороссийскіге 

дейінгі мұнай тасымалдау үрдісін 

барлығы автоматты жаңа жүйе 

арқылы бір орталықтан басқарыла-

тыны мақтауға тұрарлық. 

Тағы айта кеткім келетіні, кез 

келген адам сияқты мұнайшы үшін 

де оның басты байлығы – оның 

отбасы. Ал менің отбасым өте 

тату, шаңырақта ауызбіршілік пен 

түсіністік орнаған. Біздің отбасы-

мызда да мұнайшылар әулетіне 

айналды. Себебі менің екі ұлым да 

мұнайшы, келіндерім де осы салада 

еңбек етуде. Бұған дейін айтқа-

нымдай бұл жолдың бағыт-бағда-

рын жұбайым Үміт Оразқызы 

салған болатын. Ал немерелерім 

таңдауын өздері жасар. 

Кененсары Қабдолдин,

«Теңіз» МАС пайдалану бойынша 

жетекші маман

МЕН ӨЗІМНІҢ АЛҒАШҚЫ ЖОҒАРЫ БІЛІМІМДІ 2004 ЖЫЛЫ АСТРАХАНЬ МЕМЛЕКЕТТІК 

ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІНЕН АЛДЫМ. ОЛ БІЛІМ ОРДАСЫНДА МЕН «ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ 

ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ» КАФЕДРАСЫНДА ОҚЫДЫМ.

Теңіздегі вахталық кент

www.cpc.ru

АЛЬМА-МАТЕР

25

www.cpc.ru

АЛЬМА-МАТЕР

24

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

тиімділігін арттыру мәселесін жіті 

түсінуге жол ашпас, бірақ өмірде 

кейбір жағдайларда өзгеше көз-

қараспен де ойлануға тура келетін 

кезеңдер болады. Бұл тұрғыдан 

алғанда осынау «артық» пәндер 

қазірде де орын алып жатқан оқиға-

ларға философиялық тұрғыдан 

қарауға мүмкіндік береді. 

ОСЫ ИНСТИТУТТЫҢ 

АРТЫҚШЫЛЫҒЫ 

Институтты бітіргеннен кейін ма-

мандардың білімінің жетіспеушілі-

гімен кездесетін жағдайлар бола-

тыны рас. Осыған орай айтарым, 

біздің сала бойынша аппаратық не-

месе бағдарламалық ғылым өте тез 

дамып келе жатқандықтан, инсти-

тутта алған негізгі білім аздық етеді. 

Алайда автоматтандыру жөніндегі 

инженер үшін ең маңыздысы – жаңа 

ақпаратты қабылдай алуы. Яғни, 

қауіпсіз жұмыс жүргізудің жаңа 

әдістемесіне, автоматтандырудың 

сан қырлы бағдарламаларын жаңа-

дан игеруге, тағы басқа көптеген 

жаңашылдыққа бейімделуге дайын 

болуы керек. Бұл тұрғыдан қараған-

да, алған білімнің аздық ететіні бар, 

әрине. Бірақ Грозный мұнай инсти-

тутында алған білімнің мол қоры 

қазіргі өндірістің кез келген талабы-

на лезде бейміделіп кетуге септігін 

тигізеді деп айта аламын. Өндірісте 

бұның өзі кәсіби біліктілігіңді арт-

тыруға көмегі мол.

ЗАМАН ТАЛАБЫ 

Жоғары оқу орнында мамандарды 

дайындау сапасын қалай арттыруға 

болады? Соңғы 20-30 жылда ғылым 

мен қолданбалы бағыттар әлдеқай-

да ілгері кетіп қалғанын ескерер 

болсақ, менің ойымша, автоматтан-

дыру инженері сынды мамандыққа 

дайындау бағытын екі тарауға бөлу 

керек секілді. Біріншісі, автомат-

тандырылған жүйелерді басқаруды 

жоспарлау инженері. Екіншісі, ав-

томаттандырылған басқару жүйесін 

пайдалану инженері. Бір тамыры 

болғанымен, бұл екеуі екі бөлек 

салаға айналған бағыттар. Егер 

жобалау жөніндегі инженерге ре-

сейлік немесе халықаралық жобалау 

жөніндегі стандарттарды білу керек 

болса, пайдалану инженері қолдан-

балы бағыттарды жақсы білуі керек, 

бағдарламаларды жасақтауды, аппа-

ратты қамтамасыз етуді, үдерістің 

өзін, технологияны етене жақсы біл-

гені дұрыс. Ондаған жылдар ішінде 

бұл бағыттағы ғылым тереңдеп кет-

ті, сондықтан жоғарыдағы маман-

дықтар бойынша мамандарды бөлек 

дайындаған абзал, бірақ үдерісті 

білу шарты ортақ болуы керек. 

КӘСІБИЛЕР

Болашақ мұнайшыларды дайын-

дайтын жоғары оқу орындарының 

қайсысын ең үздік деп атар едім? 

Әрине, бұл жерде обьективті түрде 

баға беру қиындау, мен үшін, мы-

салы, Грозный мұнай институты 

үздік болатыны түсінікті. Менімен 

бірге жұмыс жасаған мамандарға 

қарағанда, автоматика жөнінен 

Татарстан, Уфа, Саратовтың жоғары 

оқу орындары да тым-тәуір дайын-

дайды. Менің білуімше, бұлардың 

барлығы да жергілікті оқу орында-

рын тәмәмдағандар. Олардың кәсі-

би біліктілігінің жоғары екендігін 

атап өте аламын. Бұ-

дан бұрын Газпромда 

жұмыс жасағанымда 

Тюмень, Сургутта 

жұмыс жасағандар 

құрметтелетін, өйт-

кені мұнда жұмыс 

жасау өте күрделі 

ғой, тәжірибені 

мол жинақтайды. 

Кез-келген тосын 

жағдайдан шыға алатын шешімдер 

қабылдай білетін мамандар құр-

меттелетіні сондықтан. Көптеген 

мамандар Уфа мен Тюмень инсти-

туттарын бітірген  жандар, әрине, 

солтүстікте жұмыс жасағандардың 

көпшілігі Грозный мұнай институ-

тын тәмәдағаны мен үшін ерекше 

мақтаныш сезімін тудырады. 

КҚК -да жұмыс жасаған өзге елдер 

мамандарына келер болсақ, АҚШ 

пен Германия инженерлерін атап 

өтуге болады. Әрине, субъективті 

түрде бағалаймын ғой, бірақ, 

немістердің жұмысқа берілгендігі, 

шынайылығы, кәсіби біліктілігі 

жоғары болатын. АҚШ инженер-

лері болса, ашықтығымен, рия-

сыздығымен баурайтын. Бұның 

барлығы қорыта келгенде, оңды 

нәтижеге қол жеткізуге көмегін 

молынан тигізеді. 

Евгений Шанкарь, 

КҚК -ның Астрахань  

қаласындағы кеңсесі,

Басқару жүйелерінің  

жетекші  инженері   

ҒЫЛЫМ...

Грозный мұнай институтының 

басты ерекшелігі – өндіріспен де, 

қалада орын тепкен «ВНИПИ Про-

мавтоматика» және «СевКавНИПИ» 

сынды жобалық институттармен де 

тығыз байланыс орнатқан.  

Сонымен қатар институттың 

материалдық-техникалық базасы 

мықты, керемет жабдықталған 

зертханаларымен, кәсіби біліктілігі 

жоғары мамандармен де ерекше-

ленетін. Көптеген ұстаздарымыз 

бұрғылау, геология, көмірсутегі 

шикізатын өңдеу жөніндегі мақа-

лалары, кітаптарының арқасында 

әлемдік танымалдыққа ие болды. 

Г. М. Сухарев, А. З. Дорогочинский, 

Ю. А. Стерленко, К. М. Донцов, С. 

С. Итенберг сынды мамандардың 

қызмет атқарып кеткенінен бері 20 

жылдан астам уақыт өтсе де, олар-

дың есімдерін ғылыми ақпарат көз-

дерінен әлі де табуға болады. Осы 

және өзге де ғалымдардың ғылыми 

жұмыстарының негізінде инже-

нерлердің, өндіріс басшыларының, 

ғылыми қызметкерлердің бірнеше 

буыны тәрбиеленіп шықты.

... ЖӘНЕ ӨМІР   

Сонымен қатар институтымыз 

қоғамдық өмір жағынан да өте 

тартымды еді. Жыл сайын дәстүрлі 

түрде өткізіліп тұратын «Студент-

тер көктемі» атты көркемөнерпаз-

дар байқауы өте маңызды шара 

болатын. Түрлі факультет студент-

тері ән салу, би билеу, әзіл-оспақ 

бойынша сайысқа түсетін. Осы 

концерттерге билет табу қиынға 

соғатын. Әдетте мамыр айында 

өткізілетін қорытынды концерт-

тердің маңыздылығы қала үшін 

Алла Пугачеваның келуінен де кем 

болған жоқ. 1000 адамға есептел-

ген Грозный мұнай институтының 

концерт залында ине шаншар 

орын болмайтын.  Институты-

мызда көптеген үйірмелер мен 

секциялар жұмыс жасады. Ресей-

дің оңтүстігінде сол кезде «Гроз-

ный мұнай институтының джаз 

студиясы» кеңінен танымал еді, 

мұнай механикасы факультетінің 

студенттері Одесса қаласында 

өткізілетін әзіл фестивальдерінде 

жүлделі орындарға ие болатын. 

Грозный институтында білім алған 

кезең мен үшін өз мүмкіндік-

теріңді сынап көретін, ұнаған са-

ланы анықтап, сол сала бойынша 

жетістікке жетуге ұмтылуға бағдар 

алатын керемет кезең еді. Инсти-

тут маған біраз нәрсені үйретті. 

Кәсіби тұрғыда ең алдыменен 

алынған ақпаратты салыстыруға, 

тәуелсіз қорытындылар шығаруға, 

өндірістік үдерістер туралы кең 

мағлұматты алуға үйретті. 

жүктеу/скачать 7,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: