Жаңа заман туғызған салт-дәстүрлер Қыз алып қашу

Қыз алып қашу қазіргі жастарға жақсы таныс салттың бірі. Ертеде әкесі келісімін бермесе, жігіт қызды алып қашып қосылатын болған. Ал кейбір жігіттер қыздың келісімін алмай, зорлықпен алып қашып жатады. Әрине, мұндай жағдайда екі жастың дәм-тұзы жарасып, үлгілі, өнегелі отбасы болып кетуі өте қиын. 

Этнографтың айтуынша, тұсауды пышақтың жүзін жоғары қаратып кесу керек. Ол соңғы кездері "Тұсауы кесілсе болды емес пе, қайшыда тұрған не бер" деп тыйымдарға құлақ аса бермейтіндерге пышақпен кесудің маңызын түсіндірді. 

"Бұл баланы төмен, жерге қарай басу емес, көкке қарай өсіп-өніп, көбеюіне тілектес болу дегенді меңзейді. Оның бәрі ереже, тыйым. Ырымнан келіп туындайтын тыйым. Пышақ - ала жіпті кесіп, баланың жолын ашып тұр. Оны көп жағдайда әйел толғатып жатқан кезде жүзін жоғары қаратып есік алдына қояды екен. Баланың, әйелдің жанын алуға келетін зиянкес, қаскөй күш жоғары қараған пышақтың жүзін көргенде үйге кіре алмай, қорқады-мыс дейді. Сол тұрғыдан пышақтың қызметі бөлек ашылады. Одан да басқа мысалдар көп", - дейді Досымбек Қатранұлы.

Ырым бойынша, тұсау кесілген соң шашу шашылады. Ал ол арқанды бала көтере алмай жүрген келіншекке я болмаса нәрестелі болған отбасыға "сіздерде де көп ұзамай той болсын" деп ырымдап, қолына ұстатады. Ал тұсау кескен әйелге немесе ер адамға сыйлық береді.