Аурулар олардың көріну дәрежесімен ерекшеленеді: төрт дәрежелі күйік, үш дәрежелі үсік, әртүрлі дәрежедегі семіздік және т. б.
Нақты патологиялық өзгерістер анықталған деңгейге сәйкес аурулар молекулалық, хромосомалық, жасушалық-тіндік, органдар мен жүйелердің аурулары, тұтас ағзаның аурулары болып бөлінеді.
Мұндай жіктеу ең алғашқы өзгерістерді анықтау үшін қажет, бірақ ауру жануардың сау жануардан сапалы айырмашылығын анықтау тек тұтас дене деңгейінде болуы мүмкін.
Аурулар мүшелердің басым зақымдануы бойынша жіктеледі: ас қорыту органдарының аурулары (энтерология), тыныс алу (пульмонология), жүйке жүйесі (неврология), бауыр (гепатология) және т.б. Органопатологиялық талдау нозологиялық синтезге жағдай жасайды. Органдар-бұл қосымша зерттеу әдістерінсіз ауруды клиникалық тұрғыдан тануға болатын деңгей. Бұл әсіресе ветеринарлық медицина дәрігерлері үшін өте маңызды.
Сонымен қатар, адамдарда да, жануарларда да туа біткен және босанғаннан кейінгі, тұқым қуалайтын, балалар, қарттар, әйелдер (гинекология) және ерлер (андрология), кәсіби аурулар қарастырылады.
3."Ауру" және "патологиялық процесс" ұғымдарының айырмашылығы неде? Патологиялық процесс полиэтилогендік, аурудың бір себеп факторы бар.
Аурулардың саны патологиялық процестердің санынан едәуір асады. Патологиялық процесс-бұл патологияның жалпы категориясы. Патологиялық процесс салыстырмалы түрде жергілікті болуы мүмкін, ауру әрқашан тұтас денеге жатады. Патологиялық процесс әрдайым бейімделудің төмендеуімен және еңбекке қабілеттіліктің шектелуімен қатар жүрмейді.
Жалпы патологиялық процесс аурудың негізі болып табылады, бірақ ол емес.
Патологиялық процестің аурудан айырмашылығы: 1. Аурудың әрқашан бір негізгі себебі бар (нақты этиологиялық фактор), патологиялық процесс әрқашан полиэтиленді. Мысалы, қабыну (патологиялық процесс) әртүрлі механикалық, химиялық, физикалық және биологиялық факторлардың әсерінен туындауы мүмкін, ал безгек безгек плазмодиясының әсерінсіpз пайда болмайды. 2. Сол патологиялық процесс локализацияға байланысты аурудың әртүрлі көріністерін тудыруы мүмкін, басқаша айтқанда, патологиялық процестің локализация орны аурудың клиникасын анықтайды (пневмония - пневмония, қабыну- ми қабығының қабынуы-менингит, жүрек бұлшықетінің қабынуы-миокардит және т.б.). 3. Ауру, әдетте, бірнеше патологиялық процестердің тіркесімі. Мысалы, крупозды пневмониямен қабыну, безгегі, гипоксия, ацидоз және т. б. сияқты патологиялық процестердің үйлесуі (өзара байланысты) бар. 4. Патологиялық процесс ағзаның бейімделуінің төмендеуімен және мүгедектіктің шектелуімен (сүйел, липома, атерома және т.б.) сипаттаомауы мүмкін.
Тапсырма 2. 6 жасар бала, бір жасқа дейін нормадан ауытқусыз өскен.Алайда, екі жасынан бастап жиі қайталанатын ЖРВИ, бронхиттер, пневмониялар, терінің ауыр іріңді зақымданулары пайда болған. Сондай-ақ балада терісінің-көзінің альбинизмі, қызба, гепатоспленомегалия, қанағыштыққа бейімділік байқалады.
Зертханалық тексеру. Лейкоциттерде пероксидазаға-оң нәтижелі жасушаішілік ірі түйіршіктердің жиналуы анықталды. Аяқталмаған фагоцитоз байқалады.
1. Науқаста жиі қайталанатын инфекциялардың пайда болуын қандай субжасушалық органеллалардың патологиясымен байланыстыруға болады? Жауапты түсіндіріңіз. Басқа субжасушалық органеллалардың функциясының бұзылуына мысал келтіріңіз.
Субжасушалық өзгерістер бойынша митрохондриядағы гендік өзгерістер арқылы балада жоғарыда аталып қткен бірнеше инфекциялық және тұқым қуалаушылық аурулар дамыған.
Бұдан бөлек субжасушаларда ферменттер құрамындағы өзгерістер,су мен электролиттер алмасуының өзгерістері, диспепсиялық,гиперкалиемия,метобалиттік ацидоз,мембрананың бұзылуларын атап өтуге болады.