Тақырып 16 Электролиз тақырыбына есептер
Электролиз - электролиттер арқылы тұрақты электр тогы өткенде жүретін электродтық химиялық процесс. Алғашқы анодтық және катодтық процестердің жүруі ағылшын ғалымы М.Фарадей 1834 жылы ұсынған заңдарға бағынады.
1. Жалпы бетінің ауданы 100 см2 металл бұйымды электролиттік жолмен қалыңдығын 0,03 мм етіп қаптаған. Ток күші 3 А болса электролиз ұзақтығы қандай болғаны? Никелдің тығыздығы 9 г/см 3 тең.
Шешуі. Бөлінген никель массасы m = 100 0,03 9 = 27 г.
m = , болғандықтан никельдің эквиваленттік массасы келесідей мәнге ие болады.
Mэк = 29,355 г/моль–экв,
Сонда электролиз ұзақтығын анықтасақ
29 582 с = 8 с 13 мин тең болады.
2. Мысты рафинациялау кезінде ток күші 50 А болғанда 5сағат уақыт ішінде 281 г мыс бөлінді. Мыстың ток бойынша шығымы қандай?
Шешуі. Ерітінді арқылы өткен электр мөлшері келесідей мәнге тең.
Q = I · =50 5 3600 = 900 000 Кл.
Мытың эквиваленттік массасы
Mэк = = 31,772 г/моль– экв,
Мыстың бөлінуіне қажет электр тогы мөлшері
Qпр = = = 853 330 Кл.
Осыдан ток бойынша шығымы:
= (Qпр / Qтеор) 100 = (853 330/900 000) 100 = 94,8 %.
Тақырып 17 Заттарды химиялық қасиетіне қарап анықтауға арналған есептерді шығару әдістемесі
«Жұмбақ» есептер. Мұндай типті есептерде заттар немесе заттар тобы жұмбақталып беріледі. Кейде тіпті бастапқы зат та, одан алынатын заттар да белгісіз болып, әсер етуші реагенттер мен олардың әсерлесу нәтижесі ғана берілуі мүмкін.
Мысал ретінде мынадай есепті қарастыруға болады: А және Б тұздары әрекеттесіп, В қышқылын береді. Сусыз В қышқылы қыздырған кезде көпшілік металдарды ерітеді, бірақ алтын мен платинаға әсер етпейді. В қышқылын Д тұзы мен К қышқылын қосып қыздыру арқылы алуға болады. Д тұзы ауыл шаруашылығында және пиротехникады кеңінен қолданылады. Егер К Е1 сілтісімен әсерлессе, А тұзы түзілуі мүмкін, ал В мен Е2 сілтісі әрекеттесе Б тұзы түзіледі. Барлық заттарды анықтап реакция теңдеулерін жазындар.
Мұндай есептерді шығару үшін алдымен кем дегенде бір затты анықтап алу керек. Ол үшін бір жерден ілгек табу керек. Ол үшін есептің шартына сәйкес келетін болжам табылғанша әр түрлі жұмыс болжамдары іріктелінеді.
Есептің шешу жолы.
Есептің шарты бойынша В заты – бұл азот қышқылы. Оны тұздың қолдану аймағымен қосымша дәлелдеуге болады, бірақ азот қышқылы қалай екі тұздың әрекеттесу өнімі болмақ. Тегі қандай да бір нитрат қышқыл тұзбен әрекеттесетін болуы керек. Реакция нәтижесінде ол нитраттың катионы қышқыл тұздың анионымен әрекеттесіп, суда және қышқылда ерімейтін тұз беретін болуы керек. Бір негізді қышқылдар қышқыл тұз түзбейді. Ендеше К -Н2SO4, D-KNO3. А дегеніміз калийдің гидросульфаты, Е1 дегеніміз калийдің гидроксиді, Б дегеніміз барийдің нитраты, ол сульфатпен қосылып суда ерімейтін тұнба береді, Е2 заты – барийдің гидроксиді:
Достарыңызбен бөлісу: |