Жалпы физика курсы



бет48/68
Дата18.10.2023
өлшемі1,97 Mb.
#117921
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   68
Байланысты:
УМК 1 часть

34. Адиабаталық процесс (δQ=0).

Адиабаталық процесс деп – жүйе мен қоршаған орта арасында жылу алмасу болмаған процесті айтамыз (δQ=0).


Адиабаталық процеске барлық тез өтетін процестерді жатқызуға болады
( жылу алмасу болып үлгермейді ). Мысалы, дыбыстың ауада таралуы, ішкі жану двигателіндегі кеңею және қысылу циклі т.б.
Термодинамиканың бірінші бастауынан адиабаталық процесте δА = - d U
болады.
δА = pdV және d U = R Сv dТ формуласын пайдаланып, мынаны аламыз: pdV = - Сv dТ ( 1 )
Басқа жағынан қарасақ, pV = RT формуласынан мынау шығады: pdV + Vd Р = RdT ( 2 )
( 2 ) – ні ( 1 ) – ге бөлсек :


= = - немесе = - ,
мұндағы = - Пуассон коэффициенті.

PV = const


Осы теңдеуді интегралдасақ: lg V + lg P = lg const
Бұл адиабаталық процестің Пуассон теңдеуі береді.
Менделеев –Клапейрон pV = RT теңдеуін ТV -1 = const
Пайдаланып, мынаны аламыз: Т р1 - = const

Адиабаталық процестің диаграммасы - адиабата. Ол (P,V) координатасында гипербола болып сипатталынады. Адиабата ( PV = const ) изотермаға (PV = const )қарағанда қарағанда тіктеу болып келеді.Ол адиабаталық процесс кезінде 1 – 3 аралығында газ қысымының ұлғаюы – көлемнің азаюымен қатар температураның көтерілуімен түсіндіріледі.
35. Адиабаталық процестегі газдың жұмысы.
Адиабаталық процесте δА =-d U, сондықтан δА = - Сv dТ.
Егер газ адиабаталық түрде V1- ден V2 көлеміне дейін ұлғайса, температурасы T1 –ден T2 - ге дейін азаяды, онда идеал газдың ұлғаю жұмысы
Т2
А = - Сv ∫ dТ = Сv ( Т1 - Т2 )
Т1
Бұдан Менделеев – Клапейронның PV = RT теңдеуін пайдаланып мынаны аламыз:
А = [1 - ( ) - 1 ] = [1 - ( ) - 1 ]
1-2 адиабаттың ұлғаю кезіндегі жұмыс (штрихталған аудан) изотермалық процестен кем. Себебі, адиабаттық ұлғаю кезінде газ температурасы төмендейді, ал изотермиялық ұлғаюда температура сырттан келетін эквивалентті жылу есебінен тұрақты күйде ұсталып тұрады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет