38. Айнымалы процесс үшін ПӘК
Айнымалы процесс нәтижесінде жүйе бастапқы күйге қайтып келеді, яғни ішкі энергияның толық өзгерісі нөлге тең болады. Сондықтан Q=DU+A=A , яғни цикл үшін жасалатын жұмыс алынған жылулықтың көлеміне тең. Егер айналу процесі кезінде жүйе тек қана Q1 жылу мөлшерін алып қана қоймай Q2 жылу мөлшерін жоғалтса, онда Q = Q1-Q2 болады.
Айналмалы процесс үшін термиялық пайдалы әсер коэффиценті –бұл жүйеде жасалған жұмыстың жүйеге берілген жылуға қатынасына тең физикалық шама.
39. Қайтымды және қайтымсыз процестер.
Термодинамикалық процесс қайтымды деп аталады, егер ол түзу бағыттада, кері бағытта да жасала алса. Егер мұндай процестер алдымен түзу бағытта, одан кейін кері бағытта жасалса және жүйе бастапқы күйге келсе, онда қоршаған ортада және де осы жүйеде ешқандай өзгеріс болмайды. Бұл шарттарды қанағаттандырмайтын басқа процестер қайтымсыз болады.
Нақты процестер қайтымсыз, онда әрқашанда энергияның диссипациясы ( жоғалту, үйкелістен, жылуөткізгіштен және т.б.) болады. қайтымды процестер - бұл физикалық модель - нақты процестердің идеализациясы.
40.Энтропия.
dQ жылу көлемі, бір күйден екінші күйге өткендегі берілген немесе алынған жүйеде, бастапқы және соңғы күйлермен анықталмайды, бірақ осы ауысу тәсіліне тәуелді ( ¶Q жүйенің күй функциясы емес).
Әдетте, келтірілген жылу көлемі - жылу ¶Q жүйенің температурасы Т-ға жүйедегі күйлер шексіз аз өзгерістер қатынасы кезіндегі - күй жүйесінің функциясы. Кез- келген айналмалы жүйеде
Интеграл астындағы теңдеу қайсыбір функцияның толық диференциялы, ол жүйедегі күйлердің тек қана бастапқы және соңғы мәндерімен анықталады.
Энтропия S жүйенің күй функциясы деп аталады,
дифференциялы :
dS=
яғни, термодинамиканың бірінші бастамасын dQ= dU + dA, TdS = dU + dA түрінде жазуға болады. Бұдан dA = TdS – dU = d(TS) – SdT – dU = - d( U – TS) – SdT = - dF – SdT.
F = U – TS функциясы жүйенің күй функциясы және Гельмгольц энергиясы немесе бос энергия деп аталады.
Достарыңызбен бөлісу: |