«Жалпы химиялық технология» пәні бойынша сұрақтар


Шикізат ресурстарын толық пайдалану тұжырымдамасы



бет10/34
Дата15.03.2023
өлшемі1,6 Mb.
#74668
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   34
Шикізат ресурстарын толық пайдалану тұжырымдамасы.
Көптеген химиялық өндірістерде шикізат шығындары өнімнің өзіндік құнының едәуір бөлігін құрайды. Шикізат ресурстарын толық пайдалану тұжырымдамасы мақсатты өнімнің барынша шығуына, шикізатты пайдаланылатын, пайдалы өнімдерге барынша айналдыруға бағытталған.
1) процесс өндірісінің химиялық схемасын таңдау - шикізат ресурстарын пайдалануды жақсартудың маңызды тәсілі. Күкірт қышқылын өндіруді күкірт колчедан немесе күкірт негізінде құруға болады.
• күкірт колчеданын жағу 4 FeS2 + 11 O2 = 2fe2o3 + 8 SO2
• немесе күкірт S2 + 2 O2 = 2 SO2;
• күкірт диоксидінің тотығуы SO2 + 1/2 O2 = SO3;
• күкірт триоксидінің сіңірілуі SO3 + H2O = H2SO4.
Шикізаттың құны мен қол жетімділігіне колчеданнан қарағанда күкірт қымбатырақ. Бірақ колчедан - бұл атыс кезінде қалатын және отты құрайтын көптеген қоспалар бар тау жынысы-өндіріс қалдықтары. Колчеданы жағу арқылы алынған Газ, SO2 пайдалы компонентінен басқа, құрамында күкірт диоксидінің тотығу реакциясына кедергі келтіретін көптеген қоспалар бар. Газды қоспалардан тазарту жүйесін қамтамасыз ету қажет. Сондай-ақ, колчеданы жағу кезінде оттегінің көп мөлшері темір оксидінің құрамына енетінін атап өтуге болады, сондықтан күйдіруден кейін газдағы SO2 концентрациясы жоғары болмайды.
Реагенттердің біреуінің артық мөлшерін бастапқы қоспада қолдану, әдетте, арзан әрі қол жетімді. Алдыңғы мысалда реакцияның стехиометриясына қатысты артық оттегі қолданылады. Бұл реакцияға қатысатын бастапқы заттардың біреуінің өзгеру дәрежесін жоғарылатудың әмбебап әдісі.
Баламалы шикізат. Жаңартылмайтын шикізатты (мұнай, газ, кен...) пайдалану оны толық пайдалану жолдарын іздеуге ғана емес, сонымен қатар басқа да шикізат көздерін іздеуге мәжбүр етеді. Өндіріс қалдықтарын пайдалану шикізат көздерін кеңейту бағыттарының бірі болып табылады. Басқа бағыт - бастапқы шикізаттың баламалы көздері.



  1. Шикізатты дайындау және байыту. Байыту процестері.

Шикізат – өндірісте қолданылатын табиғи материалдар. Жартылай өнімдер – сол мекемеде шикізатты өнеркәсіптік өңдегенде алынған материалдар және қандайда бір өнім алу үшін бастапқы материалдар ретінде пайдалану. Химиялық өнеркәсіп шикізаты әртүрлі белгілері бойынша жіктеледі :
-шығу тегіне байланысты : минералдық, өсімдік, жануартекті;
-қоры бойынша :сарқылайтын, сарқылмайтын;
-химиялық құрамы бойынша :органикалық және бейорганикалық;
-агрегаттық күйі бойынша :қатты, сұйық, газ;
Технологиялық өндірістің негізгі кезеңінен бұрын, технологияның негізгі материалы шикізатты дайындау,өңдеу сатысы жүрелі. Шикізаттың дұрыс және толық өңделіп дайындалуы технологиялық процесстің өнімділігі мен сапасына тікелей әсер етеді.
Шикізатты өңдеуге дайындаудың негізгі әдісі - оны байыту.Шикізатты байыту-концентраттағы негізгі компоненттің мөлшерін арттыру.Шикізатты байыту оның фазалық күйіне байланысты болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет