ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА МАМАНДЫҒЫНЫҢ 2 КУРС СТУДЕНТТЕРІНЕ АРНАЛҒАН
«ГОМЕОСТАЗ ЖӘНЕ ЭКСКРЕЦИЯ» МОДУЛІ БОЙЫНША
№4 ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚ, БОӨЖ ТАПСЫРМАЛАРЫ
ХАТТАМАЛАРДЫ ТОЛТЫРУ:
№ 1 Тапсырма. Берілген суреттен нефронның бөлімдерін номерлеп көрсетіп, нефрон құрлымының бөлімдері атауын кестеге толтыру.
|
№
|
Нефрон бөлімдерінің аталуы
|
1
|
|
2
|
|
3
|
|
4
|
|
5
|
|
№ 2 тапсырма. Кестені толтыру: Несеп түзілуінің негізгі кезеңдеріне анықтама беріп, үрдістер жүретін нефрон бөлімдерін көрсету.
№
|
Несеп түзілуінің негізгі кезеңдері
|
Нефрон бөлімдері
|
1.
|
|
|
2
|
|
|
3
|
|
|
№ 3 тапсырма. «Қан плазмасының, алғашқы және соңғы несептің құрамы» кестесін толтыру (заттардың болуын: «бар» немесе «+»; заттардың болмауы: «жоқ» немесе «-» деп белгілеу)
№
|
Заттар
|
Қан плазмасының құрамы
|
Алғашқы несеп
|
Соңғы несеп
|
1.
|
Су
|
|
|
|
2
|
Ақуыз, май, гликогендер
|
|
|
|
3.
|
Глюкоза
|
|
|
|
4.
|
Натрий ионы
|
|
|
|
5.
|
Мочевина
|
|
|
|
6.
|
Несеп қышқылы
|
|
|
|
7.
|
Креатинин
|
|
|
|
№4 тапсырма. «Несеп түзілуінің реттелуі. Қанның иондық құрамының гормональдық реттелуі» тақырыптары бойынша кесте толтыру.
№
|
Гормон мен оны бөлінетін бездің аталуы
|
Қанның иондық құрамының гормональдық реттелуіндегі гормон қызметінің маңызы
|
1.
|
|
|
2.
|
|
|
3.
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
№ 5 тапсырма. Ситуациялық есепттерді шешу.
1. Зерттелушінің бүйрек қызметін зерттеу барысында төмендегідей урограмма нәтижесі анықталды:
Урограмма
|
Тәуліктік диурез
Салыстырмалы тығыздығы
Түсі
Тұнықтығы
Реакциясы
Белок
Глюкоза
Кетонды дене
|
5500мл
1,040
Ашық-сары
Тұнық емес, көмескілеу
нейтральды
жоқ
4%
Оң реакция
|
Қосымша көрсеткіштері: қандағы глюкоза 18 ммоль/л. Дене салмағы қалыптыдан 50% жоғары.
|
Сұрақтар:
1. Несептің түзілуі үдерістерін атаңыз.
2. Соңғы несеп деген не? Соңғы несептің алғашқы несептен басты айырмашылығы қандай?
3. Зерттелуші урограммасына талдау жасап, бүйректің қызметтік жағдайы жайлы қорытынды жасаңыз.
Жауаптар:
1.
2.
3.
2. Зерттелушінің бүйрек қызметін зерттеу барысында анықталды: шумақ капиллярларындағы қан қысымы (КҚҚ) – 75 мм.с.б.; қанның онкотикалық қысымы (ҚОҚ) – 35 мм.с.б; бүйрек қысымы (капсула қысымы БҚ – 20 мм.с.б. тең болды.
Сұрақтар:
1. Шумақтық сүзілу үдерісі қалай жүреді? Ол нефронның қай құрылым бөлігінде жүретін үдеріс?
2. Сүзілу қысымы дегеніміз не? Сүзілу қысымының өзгерістері несеп түзуіне әсер ете ма?
3. Зерттелушінің сүзілу қысымы (фильтрациялық қысым, СҚ) қаншаға тең болатынын есептеп анықтап, бүйректің қызметтік жағдайы жайлы қорытынды жасау.
Жауаптар:
1.
2.
3.
3. Емделушіге Зимницкий әдісі бойынша зерттеу жүргізіп, нәтижелеріне талдау жасағанда келесі (төменде кестеде берілген) көрсеткіштер алынды.
Банка №
|
Уақыты
|
Несеп мөлшері, мл
|
Меншікті салмағы
|
Диурез
|
1
|
06.00-09.00
|
100
|
1.030
|
Күндізгі диурез
КД =
|
2
|
09.00-12.00
|
150
|
1.020
|
3
|
12.00-15.00
|
200
|
1.016
|
4
|
15.00-18.00
|
250
|
1.020
|
5
|
18.00-21.00
|
150
|
1.018
|
Түнгі диурез
ТД =
|
6
|
21.00-00.00
|
100
|
1.016
|
7
|
00.00-03.00
|
70
|
1.020
|
8
|
03.00-06.00
|
180
|
1.028
|
Зимницкий үлгісі бойынша №1 нәтижелер
|
Тәуліктік диурез
ТД =
|
Сұрақтар:
1. Диурез деген не? Қалыпты жағдайдағы ересек адамның диурез мөлшері қаншаға тең болады?
2. Күндізгі диурезден түнгі диурездің айырмашылығы болады ма? Не себепті?
3. Зимницский бойынша емделушінің зәр талдауына қарап, бүйрегінің қызметтік жағдайы жайлы қорытынды жасаңыз.
Жауаптар:
1.
2.
3.
4. Бүйрек қызметін тексергенде анықталды: 1 минут ішінде 4 мл зәр бөлінді. Несептегі инулин концентрациясы 60 мг / мл, қан плазмасындағы инулин концентрациясы 2 мг / мл құрайды.
Сұрақтар:
1. Инулин клиренсі деген не?
2. Инулинннің клиренсі бойынша шумақтық сүзілу жылдамдығын (ШСЖ) қалай анықтайды?
3. Шумақтық сүзілу жылдамдығын (ШСЖ) есептеп табыңыз.
Жауаптар:
1.
2.
3.
5. Бүйрек қызметін зерттеу кезінде несептің минуттық бөлінуі 0,65 мл / мин, несептегі креатинин концентрациясы - 0,52 мг / мл, креатининнің қан плазмасындағы концентрациясы - 0,006 мг / мл екендігі анықталды.
1. Креатинин клиренсі дегеніміз не?
2. СКФ креатинин клиренсі негізінде қалай есептеледі
3. 1 минут ішінде креатинин клиренсін есептеңіз
Жауаптар:
1.
2.
3.
6. Зерттелуші адамның зәрінен анықталды: 1 мл зәрдегі эритроциттер - 3500; 1 мл зәрдегі лейкоциттер - 20000; гиалинді цилиндрлер бірең-сараң.
Сұрақтар:
1. Зәрдің құрамындағы цилиндрлер, формалық элементтер (эритроциттер, лейкоциттер) мөлшерін қандай әдіспен анықтауға болады?
2. Дені сау ересек адамның зәрінде цилиндрлер, формалық элементтер (эритроциттер, лейкоциттер) болады ма? Жауабыңызды негіздеңіз.
3. Есепте берілген мәліметтер бойынша талдау жүргіп, қорытынды жасаңыз
Жауаптар:
1.
2.
3.
№6 тапсырма. Физиологиялық терминдердің орыс, ағылшын тілдерінде аудармасын жазып, анықтама беру.
№
|
Түсініктердің 3 тілде аталуы
|
Түсінікке білім алатын тілде анықтама беріңіз
|
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
1
|
Диурез
|
|
|
|
2
|
Анурия
|
|
|
|
3
|
Гематурия
|
|
|
|
2
|
Гиперстенурия
|
|
|
|
3
|
Гликемия
|
|
|
|
4
|
Глюкозурия
|
|
|
|
5
|
Никтурия
|
|
|
|
6
|
Олигурия
|
|
|
|
7
|
Пиурия
|
|
|
|
8
|
Полиурия
|
|
|
|
9
|
Протеинурия
|
|
|
|
10
|
Анурия
|
|
|
|
Орындаған студент _______________________ факультеті___________ тобы_______
Тақырып қабылданды, уақыты
|
Оқытушы қолы ___________
|
Достарыңызбен бөлісу: |