Жалпы психология
Абылайдың, Бөгенбай, Қабанбай, Исатай мен Махамбеггщ
жүктеу/скачать 11,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы психология
| Абылайдың, Бөгенбай, Қабанбай, Исатай мен Махамбеггщ,
Сырымның жеңімшз әскери жорықтары туралы, тарихк оқигалар туралы елестетулерді калыптастыруға болады. исы Мысалдардан елестету объектілері өмірде болган оқиғалар, бірақ оларды біздердің санамызда қабыдданбағая заттар мен Қүбылыстардың жаңа бей н есі, ол әртүрлі окыған йтаптарымыз, коргся киноларымыз немесе ол туралы айтыдған әңгімелер негізінде жасалып отьір. Сөздік түрде берілген (мүғалімнщ вңлмесі, ^улыктьщ Мәтіні) o k v материалын м еңгере отырып, іанысканпапьінан жаңа ү гымга не сәйкес келетіндіпн шәкірт S S S S e f M b i L w , табиғатгану сияқты оқу пөнін Ткьт S n ^ f b w u n , шәкірттер теңіздерді, келдерда, S c b «Ы Д І^РД І. и щ а р л а р да « в д » ВДЯддауы 249 керек. Көркем өдебиетгі оқығанда қайта жасау қиялының рөлі ерекше зор. Кітаптарды оқи отырып, мектеп оқушысы қайта жасау қиялының көмегімен өздері шығарманың қаһармандарын елестеді, оларды көрген сияқты болады, табиғаттың көріністерін көреді, кітапта суретгелген оқиғалардың өздерін тікелей катынасушыларындай сезінеді. Сөз арқылы берілгенді езі дүрыс елестету үшін жеткілікті білімі болуы қажет. Мүғалім сабақты түсіндіргенде немесе тарихи оқиғалар суреттелген әдеби шығармалардан үзінділер оқығанда інәкірттер бүл қүбылыстарды жиі дүрыс қиялдай алмайды. Тарихи деректерді олар қазіргі түсініктер және білімдерімен сәйкес қайта жаңғыртады. Мәселен, мүғалімнің Куликово даласындағы үрыс туралы әңгімесін тындай отырып, оқушылар жойқын үрысты коз аддарына елестетеді. Тарихи оқиғаларды тартымды, қызықты түсіндірудің мүғалім тарапынан мені ерекше. Жаңа оку материалы туралы шөкірттерде дүрыс түсінік қалыптастыру үшін ол туралы анық та дәл, сонымен қатар эмоциялык түрде түсіндіру қажет. Сонда ғана шәкірттерде жаңаны дүрыс бейнелейтін тірі бейнелер жасалады. Сабақтаты көрнекті материал мектеп оқушыларына оқулықтардан немесе мүғалімнің әңгімесінен алған жаңалықты нақтьшауға және түсінуге көмекгеседі. Бүгінгі күннің мәселесінен қашықтағы сюжетті өдеби шығарманы оқи отырып, сол кезендегі түрмыс жэне тарихи дәуірді бейнелейтін суреттерді шәкірттерге корсету тиімді болар еді. Корнекі материалға негізделу қайта жасауға оруақытта да көмектеседі. Қайта жасалған бейне ол өте дәл болады, шындық емірді дүрыс қайта жаңғыртады. Мысалы, тарихшы архив қүжаттары мен археологиялық ескерткіштер негізінде өткен оқиғалардың суреттері мен бейнелерін қайта жасауды іске асырады. Мәселен, көркем әдебиетгі оқуда, керкем фильмдерді қабьщцауда, техникалық сызулар мен үлгілерді оқуда, өңгімелерді тындауда біздін санамызда адамдардың бейнелері, табигат суретгері, оқиғалар жасалады. Бүл жерде басқа адамдардың жасаған дайын бейнелерін тек меңгеру іске асады. Сонымен қатар осы жасалынатын бейненің мазмүны, толықтығы, анықтығы оны қабылдайтын адамнъщ киялынын даму дәрежесіне байланысты. Оқу үрдісінде, тыңдау үрдісінде әрбір адам тиісті нысанның өз бейнесін жасайды. Мысалы, Л.Н. Толстойдың “Анна Каренина” романьш оқығанда әрбір оқырманда белгілі 250 дәрежеде өз Аннасының, өз Бронскийінің , өз Левинінің бейнесі жасалады. Қайта жасау қиялынан шығармашылық қиялды айыра білу қажет. жүктеу/скачать 11,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|