Жалпы психология

Бірінші жөне ең негізгі жол — дене, бүлшық-ет және 
дем алу ты н ы сы н ы ң о р т а л ы қ : ж ү й к е ж ү й е с ін ің
ерекшеліктеріне қатысты. Адамның сергектік жағдайы 
әруақытта да жеткілікті жоғары бүлш ы қ-ет ты ны сы н 
қолдауға байланысты. Аутогендік жаттығулардың бүкіл 
жүйесінің негізіне басты физиологиялық зандылық жатады. 
Аутотренингті меңгеру үшін денеміздің бүлшық еттерін 
толық жеңілдету ыңғайын алдын-ала қалыптастыру қажет.
, Ж үй ке ж ү й ес ін е
өсер 
етудің 
е к ін ш і ж о л ы
елестетулерлердің, сезімдік бейнелердің (көру, есту, тактилдік 
жене т.б) белсенді рөлін қолдануымен байланысты. Сезімдік 
бейне - бүл адамның психикалық жағдайы мен денсаулыгына 
эсер етудің белсенді қүралы. Бүлш ы қ етті жеңілдету 
жағдайында сезімдік бейнелердің тиімділігі біршама артады.
Адам ағзасының психофизиологиялық қызметіндегі 
естіртіп жөне ойша айтылатын сөздің реттеушілік жене 
бағдарламалық рәлі үшінші жол болып табылады.
Ішкі сөйлеудің бүл қасиеті (өзіне-өзі бүйрық беру, өзіне- 
өзі сөйлеу және т.т түрінде) жаттығулардың тиімділігін 
арттыру, жарыс кезінде ішкі мүмкіншіліктерді топтастыру 
үшін споргга көптен бері қолданылады.
Топтық тренинг. Кең мағынада топтық немесе әлеумет- 
тік — психологиялық тренинг — оқыту, білім жене қарым- 
қатынас саласында жекелеген ептіліктерге үйретудің өзіндік 
түрі.
Топтық тренинг қүралдарының шешетін міндетгері жан- 
жақты, демек, соған сәйкес тренингтің түрі әртүрлі. 
Л.А.Петровская әлеуметтік-психологиялық тренингтің 
көптеген түрлерін екі үлкен топқа беліп қарастырады:
1. Әлеуметгік ептілікті дамытуга бағытталган (мәселен, 
пікірталасын жүргізе білу ептілігі, жеке түлга арасындагы 
қайшылықтарды шеше білу):
2. Қ а р ы м -қ а т ы н а с ақ у ал ы н тал д ау т е ж ір и б е с ін
терендетуге багытталган, эзін-өзі, қарым-қатынас эрекетін, 
түтас алганда топтық ахуалды талдай білуді арттыру.
Әлеуметтік-психологиялық тренингтің едістері туралы 
айтқанда, оның екі түрлі жіктелуін атап өткен жен. Бірінші- 
сі — топтық пікірталас, екіншісі — ойындар.
Топтық дискуссия едісі негізінен нақтылы ахуалды талдау 
түрінде жене тогаъщ өзін-өзі талдау бағытында қолданылады.
Әлеуметтік-психологиялық тренинг ойын едістерінің 
арасында ең көп, жан-жақты таралғаны — рөлдік ойындар 
одісі.
28

Біріншіден, топтық тренингтің барлық одістері топтық 
эсер етудің тиімділігін кеңінен пайдалануға бағьпталуымен 
сипатгалады.
Екіниццен, бұл әдістер зертгеу элементгерін оқьтгуға енгізу 
арқылы оқушылардың белсенділік қағидасын іске асырады.
Егер де дөстүрлі едістер негізінен дайын білімді жеткізуге 
бағыггалса, ал бүл жағдайда қатысушылар - зерттеушілер 
өздері келуге тиісті. Сонымен қатар сабақ магнитафонға 
жазылып алынады немесе оньщ бейне жазуы жасалады. 
Тренинггің соңғы түрі “бейнетренинг” деп аталады.
Сонғы кезде топтық тренинг төжірибесі қолданбалы 
психологияның тез қарқы нмен даму үрдісіндегі саласы 
саналады. Әлеуметгік-психологиялық тренинг бастықтарды, 
мүғалімдерді, дәрігерлерді, психологгарды т.б. даярлау үшін 
қолданылады: Әлеуметтік-психологиялық тренинг ерлі- 
зай ы п ты л ар д ы ң д а у -д а м а й л а р ы н ы ң д и н а м и к а с ы н
коррекциялау үшін, ата-аналар мен балалардың арасында 
қ а р ы м -қ ат ы н а ст ы ж а қ с а р ту , ж ас ж е т к ін ш е к т ер д ің
өлеуметгік-психологиялық бейімделуін коррекциялау үшін 
қолданылады.

жүктеу/скачать 11,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: