Жануар физол



Pdf көрінісі
бет299/504
Дата31.12.2021
өлшемі9,54 Mb.
#23072
1   ...   295   296   297   298   299   300   301   302   ...   504
36.

 

Жыныстық айналым сипаттамасы 

Жануарлар 

 

Жыныстық құбылыстардың 



ұзақтығы 

Овуляция 

мерзімі 

(күйлеуге байланысты) 

 

Жынысты


қ 

айналым,к

Шылымда

ну 


(эструс), 

 Күйлеу, 

  сағат 

 

Сиыр  



Кой,ешкі 

Шошқа 


бие 

Коян 


20—21 

16—17 


20—22 

21—27 


8—9 

2—4 


2—3 

2—3 


5—8 

3—5 


 

12—24  


24—36  

48—72  


72—144 

XX 


 

10 – 12 сағаттан соң 

24 –36 сағаттан кейін 

36 –40 сағаттан кейін 

24-36сағат бұрын 

Шағылысқаннан 10 сағат 

өткен соң 

 

Күйлеудің  бірінші  күні  жыныс  айналымының  басы  болып  саналады. 



Күйлеу сатысының соңында ұрғашы малдың еркек малға деген құштарлығы 

бəсендей бастайды. 

Күйлеу  сатысында  немесе  оның  соңында  фолликулалар  жарылып, 

жұмыртқа  торша  бөлініп  шығады  (овуляция).  Малда  овуляция  шағылысу 

процесіне  тəуелсіз  жүргенімен,  шағылысу  процесі  оны  шапшаңдатады.  Ал, 

іңгенде,  қоянда,  мысықта  овуляция  шағылысу  нəтижесінде  рефлекторлы 

түрде  жүреді.  Лабораториялық  кеміруші  хайуандарда  овуляция  тəуелсіз 

жүргенімен, сары дене тек шағылысқаннан кейін ғана іске қосылады. 

Өнімтал  жануарлар  жыныс  бездерінде  фолликулалар  бір  мезгілде 

жетілмейді,  олар  ретсіз  (асинхронды)  дамиды  да,  овуляция  біраз  уақытқа 

созылады. Мысалы, мегежінде ол күйлеу басталған соң 20–40 сағат бойына 

созылса, саулықта екі овуляция аралығы 2–6 сағат шамасында болады. 

Овуляциядан  кейін  жыныстық  айналымның  екінші  кезеңі  -  лютеиндік 

кезең  басталады.  Бұл  кезең  сары  дененің  пайда  болып,  секрет  бөлуімен 

байланысты.  Сары  дене  овуляциядан  кейін  фолликула  торшаларынан 




 

396


түзіледі. Олардың саны овуляция жүрген фолликулалар санына байланысты 

жəне түлік түріне қарай өзгеріп отырады. 

Сары  денеде  екі  түрлі  -  ірі  жəне  майда,  лютеоциттер  кездеседі.  Ірі 

лютеоциттер  түйірлі  торшалардан,  ал  майда  лютеоциттер  фолликула 

тостағаншасының  торшаларынан  пайда  болады.  Овуляциядан  кейін  сары 

дененің массасы лютеоциттер санының көбеюімен емес, олардың мөлшерінің 

ұлғаюы арқылы өседі. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   295   296   297   298   299   300   301   302   ...   504




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет