Сопақтану
(даңғылдану) феномені. Жүйке орталықтарына бір-бірінің
қозғыштығын жоғарылататын қасиет тəн. Сондықтан орталық жүйке
жүйесінде тек тітіркенген аймақтың ғана қозғыштығы жоғарыламай, оның
басқа бөлімдерінің де қозғыштық қасиеті артады. Бұл құбылыстың негізінде
қозудың орталық жүйке жүйесінің басқа аймақтарына жайыла таралу қасиеті
жатады. Дегенмен, қозудың орталық жүйке жүйесімен таралуы бастапқы
қозған аймақтың электротонустық (мысқалдап активтену) қасиетімен
байланысты деген де пікірлер бар.
Сопақтану феномені орталық жүйке жүйесінің біртұтастығының, оның
қызметіндегі жүйеліліктің негізі болып саналады. Бұл қасиет орталық жүйке
жүйесінің əртүрлі бөлімдерінің өзара ауқымдық байланысын қамтамасыз
ететін механизм. Орталық жүйке жүйесінде қозудың туа пайда болған,
шектелген рефлекс доғасынан тысқары шығуы жүйке орталығының осы
қасиетімен байланысты. Демек, соқпақтану феномені шартты рефлекторлық
қызметтің қалыптасуын қамтамасыз етеді.
195-ñóðåт
.Тiçáåêтi
æ¸íå
-óºûìäû
æèí-ºт-ó
ôåíîìåíi:
-
—
-óºûìäû
æèí-ºт-ó: - — ºîçó
т
îëºûíû
æ-ë¹ûç
-êñîíìåí
áåðiëãåíäåãi
æ-¹ä-é (ìåìáð-í-ëûº
ïîтåíöè-ëäû» -ç-þû);
á
—
ºîçóäû»
¾ø
-êñîíìåí
º-т-ð
áåðiëãåíäåãi
æ-¹ä-é
(¸ðåêåт ïîтåíöè-ëûíû»
т
óûíä-óû);
Á
—
т
içáåêтi
æèí-ºт-ó: - – ä-ð-
т
iтiðêåíäiðó,
á
—
ºîñ-ðë-í¹-í
т
iтiðêåíäiðó, â — ¾ø
ì¸ðтå
т
iтiðêåíäiðó
(¸ðåêåт ïîтåíöè-ëûíû»
т
óûíä-óû).
536
Достарыңызбен бөлісу: |