Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- (Ьохозіе§е зіісгісаііз Ь.) 35
- Оогозота сересііапит
- Міһшз когзсһип Ст.), бөктергі (Ғаісо ^езреггіпиз Ь.), күйкентай (Ғаісо ііппипсиіиз Ь.)
- (Магіез /оіпа егхі.), бұлғын (МаПея ііЬеІІіпа и ит тұқымаасына (СапШе)
| (Ьутапігіа еіізраг Ц
жүлдыз күрты 32 туыстыққа қарасты 300-ден астам түрдің өсімдігімен қоректенетіні айқындалған. Ол жабық тұқымды, ашықтүқымды, дара жарнақты, қосжарнақты, барлық өсімдікті талғамай коректенеді. Сондай-ақ Қазақстанда кең таралған шалғын көбелегі (Ьохозіе§е зіісгісаііз Ь.) 35 туыстықка карасты 280 түрлі өсімдікпен қоректенетіні туралы дерек бар. Жьфткыш жануарлардың ішінде де көпқоректілер жиі кездеседі. Балықгардан Оогозота сересііапит деген балыкгың шабағы карапайым денелілер, бақалшьщты шаяндар, ескекаяқгы шаяндар қатарлы жануарлармен және кейбір балдырлармен қоректенетін полифагтар екені байқалған. Қосмекенділерден көлбақалары көптеген түрлі жануарлармен (қүрлықга және суда тіршілік ететін жәндіктер, олардын дернэсілі, жауын күрты, балықгың шабағы т.б.) қоректенеді. Қүстардан кезкүйрық ( Міһшз когзсһип Ст.), бөктергі (Ғаісо # ^езреггіпиз Ь.), күйкентай (Ғаісо ііппипсиіиз Ь.), ак жапалақ (Иусіеа зсапііаса һ. )қатарлы қүстардың әрбіреуі 80-100 ге жуық түрлі жануарларды үстап жейтіні анықталган. Жырткыш сүтқоректілерден сусар (Магіез /оіпа егхі.), бұлғын (МаПея ііЬеІІіпа и ит тұқымаасына (СапШе) жататын көптеген түрлер (қасқыр, түлкі, карсак, жанат тэрізді ит т.б.) қорегіне жарайтын эртүрлі жануарларды (айыр түяқгылар, аитүяқтылар, кеміргшггер, бауырымен жоргалагыштар, балықгар т.б.) талгамай ұстап жейтін нағыз полифагтар тобын қүрайды. Мысалы Сібірде бұлгынның (МаПез йЬеІІіпа) қыс мезгіліндегі қорегінің 25,4%-ын үсақ кеміргіпггер, 10,8%-ын тиін, 8,3%-ын борша тышқан 6,2%-ын қоян, 4 9%-ын жергесерлер,7,3%-ын күстар, 4,8%-ын жэндіктер, 29,8%-ын жаңғақтын түқымы, 2,5%-ын жеміс жвдектер иеленетіні аныкталған. Қоректің қандай да түрін талғамай кез-келген қоректік заттың бэрін пайдалана алатын жануарлар да кездеседі. Бүлар пантофаг (рап- барлық, бэрі. бүкіл) қоректілер деп аталады. (Барльіқ қоректік затгы талғамай бэрін жейтіндер деген үғым береді). Адам үйірсек (синантроп) таракандар.үйде тіршілік ететін фараон қүмырсқасы 83 катарлы кейбір жәндіктер өсімдіктен жасалган, жануарлардан жасалған барлық тағаммен және тірі жәндік, өсімдіктермен, жануарлардың нәжісімен, жынымен, терісімен т.б. қорекке жарамды заттардың бәрімен кореш енеді. Сүткоректілерден пантофагтьщ мысалы ретінде кэдімгі қоңыр аюды атауға болады. Ол негізінде жыртқыш жануар болғанымен кұмырсқаның илеуіндегі жұмыртқасы мен дернэсілін, араның балын, өсімдіктің жемісін, тамырын, балық бақа, өлген жануарлардың жемтігін т.б. көптеген қоректік заттардың барлығын жеп тіршілік етеді. Монғолияның оңтүстігіндегі Гоби шөлінде өте сирек кездесетін тү йеқүлакшы аю жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|