Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Нектобентос: Жалпақ пішінділер: 13-каракатица; 14-түйетабан (балық). Су түбінде жүріп және суда жүзіп қозгалатындар: 15-жамбас шаян; 16-асшаян. Бентос
| Планктон:
Шар тәрізділер: 1-трохофора; 2-балыктың уыэдырығы. Қолшатыр тэрізділер: 3-медуза; 4-тікен терілілер типіне жататын, қалқыма тіршілік ететін голотурия. Қауырсын тэріздес өскіндері арқылы қалықтап жүретіндер: 5-көпқылтанақты буылтық едэт; 6-ескекаяқ шаянша. Нектон: Жылантәріздес пішінділер: 7-жыланбалық; 8-теңіз жыланы. Сүнгуір пішінділер: 9-капьмар; 10-найза балық. Ескеаяқтылар пішіндес: 11 -түлен; 12-пингвин. Нектобентос: Жалпақ пішінділер: 13-каракатица; 14-түйетабан (балық). Су түбінде жүріп және суда жүзіп қозгалатындар: 15-жамбас шаян; 16-асшаян. Бентос: ағаш пішінділер: 17-гидроид колониясы; 18-мшанка. Қап тэрізді пішінділер: 19-кеуек; 20-асцидия. Су түбіндегі батпаққа батып тіршілік ететіндер: 21 -қосжакгаулы үлу; 22-жүрекше теңіз кіршсі. Экологиялық ерекшелігі түрғысынан нейстонға үқсас тағы бір топты п л е й с т о н жануарлардың тобы құрайды. Олардың денесі жартылай суға батып, жартылай су бетіңце ашык ауалы ортада 40 тіршілік етеді. Немесе судың беті тынық кезде денесінің жарты бөлігін су бетіне шыгарып атмосфералық ауамен дем алады да, су бетінде дауыл басталған кезде төмен түсіп су ішінде тіршілік етеді. Плейстонның мысалы ретінде сифонофорларды атауга болады. Судың тыгыздық күшін және ағысын жеңіп белсенді түрде жүзе алатын жануарлардың экологиялық тобын н е к т о н (л££&?5-жүзуші) деп атайды. Нектон тобына балық, дельфин, пингвин, калъмар, жыланбальпс, су жыландары, т.б. суда еркін жүзетін жануарлар жатады. Суда еркін жүзу үшін олардың денееінің пішін: сүйірленіп, бүлшық еттері жақсы жетілген. Нектон тобының кейбіруі иіріліп жиырлу арқылы (су жыландары, жылан балық т.б), кейбір өкілдері реактивті қозғалыспен (кальмар), тағы біреулері - ескек аяқгарымен және жүзбе қанаттарының көмегімен суда жүзу арқылы қозғалады. Қандай жолмен қозғалуына қарамастан олардың бәрінің денесі сүңгуір қайық тәріздес сүйір келеді (2-суретпң 7-16). Бентос жануарлар судың түбінде мекендейді. Олар су түбіндегі тас, қүм, батпақка бекініп немесе су түбінде қозғалып жүріп тіршілік етеді. Сондықган планктондармен салыстырганда аяқтары қатты затты тірек етіп козғалуға жақсы бейімделген. Текең судың түбінде мекендейтін жануарлар аса көп мөлшердегі (100 - 1000 атмосфералык) қысымда тіршілік ете алады. Мысалы, тікентерілілердін (Есһіпосіегташ) кейбір өкіддері (теңіз жүлдызы, офиур) 4000-10000 метрлік тереңдікте табылған. Олар 400-1000 атмосфералык қысмда өмір сүре алады. Зообентостардың қүрамына кеуектер (5роп%іа), ішеккуыстылар (Соеіепіегаіа), күртгар (Уегтез), былқылдақценелілер (Моіішса), шаянтэрізділер (Сгизіасеа), мшанкалар (Вгуохоа), иықаяқтылар (Вгасһіоройа), тікентерілілер (Есһіпокегтаіа), асиидия (АзсЫіае) жэне кейбір балыкгар кіреді (2-суретгің 17-22). жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|