Жануарлар этологиясы
Ұрпақтарын өсіру кезеңінде құстардың бірігуі
жүктеу/скачать 1,51 Mb. Pdf көрінісі
|
Жануарлар этологиясы
| Ұрпақтарын өсіру кезеңінде құстардың бірігуі. Көптеген құстар
многамалық жұпатарын сақтай отырып, ұялау уақытында колонияларға бірігеді. Олардың саны жоғары болады, мысалы, арктикалық жағалаудағы құс базары. Осындай колониялар типтік анонимдік бірлестіктен тұрады. Ол жерде ата – аналық жұптардың мүшелері ғана болады. Колониялы ұялауға жағалау қарлығаштары, шағалалар,көкқұтандар, суқұзғындары және басқада құстар бейім келеді. Моногамиялық қатынасы сақталған иерархиялық арақатынаспен жақсы көрінетін жекеленген колонияларды құзғындар, жорғаторғайлар қалыптастырады, 259 Бұл құстардың колонияларында әдетте жыныстық белсенділікті гормональді жаншу немесе психологиялық пішу байқалады, сондықтан көбеюуге барлық аналықтар қатысады. Одан басқа, құстарда коммун деп аталатын типтердің қатары анықталған. Оларда ұрпақтарын өсірудің әр түрлі типтері байқалады. Жұмыртқаны ұжымдық инкубациялау. Ұрпақтарына қамқорлық көрсетудің өте сирек түрі Үнді және Тынық мұхитының араладарында және Австралияда өмір сүретін тауық түрлерінде кездеседі. Бұл түрдің тауықтары жұмыртқа тумайлы. Олар жапырақтардан, бұтақтардан, мүктерден, кішкентай шыбықтардан көлемі 12 м 3 және салмағы 6,8 т болатын ірі инкубациялық үйінділер құрады. Бұл іспен әдетте аталықтары айналысады. Бұл кезеңде аналықтар белсенді қоректенеді және үлкен мөлшерде жұмыртқалауға дайындалады. Үйінді дайын болған кезде, аналықтар 57 ай бойы әр 3-4 күн сайын жұмыртқа туып отырады. Қоқыс үйіндісінің ақырында ыдырауы саңырауқұлақтардың арқасында жүзеге асады, соның нәтежиесінде жұмыртқаның дамуын қамтаммысыз ететін жылу түзіледі. Үйіндінің инкубатор секілді қызмет атқарады. Бұл тауықтар жұмыртқаларын үйіндінің 60 см тереңдігіне дейін тастайды. Ол жерде температура 33° С деңгейінде тұрақты сақталады. Үйінді ішіндегі температура микроағзалардың жыу өнімдері арасындағы қатынаспен анықталады. Сондықтан, тауықтар үйіндінің жағыдайын және оның температурасын қадағалап отырауы қажет. Олар үйіндінің температурасын жиі тексеріп отырады. Осы тауық түрлеріне жататын бұталы күрке тауықтардың аталығы температураны тексеру үшін үйндіні жыртвп, өзінің тұмсығын үйінді ішіне салады, кейін қайтадан жауып тастайды. Тауықтар үйіндініңтемпературасын табандарымен тексереді. Егер температура төмен болсағ онда тауықтар жаңа материал қосады. Қалыңдығы 1 см болатын материал, үйіндінің температурасын 1,5° С-ға көтереді. Егер температура тым жоғары болатын болса, онда тауықтар оны азда бұзады. Сонмыне қатар үйіндінің ылғалдылығында қадағалап отырады. 260 Егер үйіндіні ылғалдандыру қажет болатын болса, олар жаңбыр жауған кезде қясын ашып тастайды. Артық су өтіп кеткен кезде, үйіндінің ұшын дөңгекелтейді, ол жаңбыр суының ағып кетуін жақсартады Осындай жұмыстар күннің жарығымен жасалады. Бірақ инкубацияға байланысьы күрделі жұмыстарды жүзеге асыра отырып, тауықтар жаңа туған балапандарына қамқорлық көрсетпейлі. Олар толығымен қанаттанып, емін – еркін өмір сүретін қалыпта дүниеге келеді. Олардың кейбіреуі жұмыртқа дамитын инкуьациялық үйіндіден шықаннан соң, бірінші күндері ұшуға қабілетті болады. жүктеу/скачать 1,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|