Жаратылыстану институты



бет39/39
Дата26.12.2023
өлшемі12,4 Mb.
#143420
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39
Байланысты:
fiz kuraldar umkd f-22-1у 3

Практикалық сабақ №9
Уақытты өлшеу

Уақыттың негізгі өлшем бірлігі секунд. 1 секунд- орташа күн тәулігінің 1/ 86400 бөлігіне тең. Жердің өз осінен толық бір айналымға кететін уақыты тәулік деп аталады.


Сонымен қатар, сіз бір Жұлдыздың қатарынан екі шарықтау шегі арасындағы уақыт аралығын ажыратуыңыз керек – бұл интервал жұлдызды күн деп аталады, ал күннің қатарынан екі шарықтау шегі арасында-күн. Шарықтау шегі-бұл жердің меридианынан өту. Күннің шарықтау шегі оның берілген күнгі ең жоғары жағдайына сәйкес келеді.
"Ақиқат Күн күнінің" ұзақтығы Жердің Күнді айналып өту жылдамдығының сәйкес келмеуіне байланысты өзгереді. Сондықтан уақыт бірлігі үшін "орташа күн тәулігі", бір жылдағы шынайы күн тәулігінің орташа мәні қабылданады. Орташа күн тәулігі 24 сағатқа, сағат 60 минутқа, минут 60 секундқа бөлінеді.

 1 орташа тәуліктік күн = 86 400 сек ( орташа күндік уақыт).
1жұлдыздық тәулік = 86 164 сек ( орташа күндік уақыт).

Өлшенетін уақыт аралықтарын салыстыру үшін практикада периодты т.рде қайталанатын процесстер алынады. Мысалы белгілі бір уақыт аралығында судың, құмның құйылуы (құмсағат, су сағаты), немесе маятниктің тербелісі (сағаттың маятнигі). Сонымен қатар сағаттарда айнымалы токтың техникалық тербелісі қолданылады. Ең тұрақты тербеліс ретінде кварц кристалының айнымалы электр тогының әсерінен жасайтын тербелістері алынады. Бұл кварцті сағаттар жасауда қолданылады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет