Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология


перициттер немесе адвентициялық жасушалар, ҧлпалық базафильдер



Pdf көрінісі
бет107/142
Дата25.09.2022
өлшемі6 Mb.
#40204
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   142
перициттер немесе адвентициялық жасушалар, ҧлпалық базафильдер, 
май немесе адипоциттер және пигменттік жасушалар. Сонымен бірге 
қанның жасушалары да кездеседі — лимфоциттер, плазмоциттер және 
макрофагтар. Борпылдақ дәнекер ұлпаның жасуша аралық заты талшықтар 
мен аморфты заттан тұрады (1-сурет). Талшықтар ұлпаға мықтылық пен 
серпінділікті қамтамасыз ететін қасиет береді. Талшықтардың үш түрін 
ажыратады: коллагенді, эластинді және ретикулалық.
Фибробластар (латынның fibra — талшық, гректің бластос — ұрық 
деген сӛздері) борпылдақ қалыптаспаған дәнекер ұлпаның негізгі 
жасушалары. Фибробластар мезенхимадан немесе перициттерден пайда 
болады. Мезенхимадан дамыған жасушаларда фибробластардың дифферон 
қатарын түзетін: бағаналы, жартылай бағаналы, аз маманданған, 
маманданған фибробластар, фиброциттер, миофибробластар, фиброкластар 
болады.
Фибробластардың негізгі қызметі жасуша аралық заттың құрамындағы 
белоктар (коллаген, эластин) мен протеогликандарды, гликопротеиндерді


133 
1 2 3 
4 5 
синтездеп, жараланған жерді қалпына келтірумен қатар, ағзаға түскен бӛгде 
заттарды сыртынан қоршап, капсула түзеді. Бұлар —жалпақ ірі, кӛп ӛсінділі 
жасушалар. Цитоплазмасы екі зонаға бӛлінеді: 
1. Солғын боялатын эктоплазмалық;
2. Қанық боялатын эндоплазмалық.
Фибробластың эндоплазмасы органоидтарға бай, жақсы дамыған 
түйіршікті эндоплазмалық торы бар, Гольджи комплексі, лизосомалары 
мен митохондриялары кӛп, ядросының пішіні сопақша, цитоплазмасы 
базофильді боялған. 
Фибробластар бөліну қабілетін сақтаған. Әдетте, 
қозғалмайтын жасушалар, бірақ кейбіреулері жылжып қозғалады. 
Жіктеле келе фибробластар бірте-бірте ескіріп, көбею қабілетінен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет