Жас ғалымдар жаршысы Вестник молодых ученых
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| №№4-6(71-73), сəуір-маусым, апрель-июнь, April-June, 2013
ISSN 2307-0250 Žas āalymdar žaršysy – Vestnik molodyh učenyh – Messenger of young scientist ______________________________________________________________ 136 (Қазақ тілінен түсіндірме сөздік. Редакцияны басқарған А.Ы. Ысқақов. – Алматы: Ғылым, 1985. – 388 б.). Менің балам тірі болғанда, соның тіршілігінен аужал алып, телміріп отырушы еді (Əуезов М. Қорғансыздың күні. – 16 б.). Аужалу – өсімдіктің аздап қоректенуі (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 53 б.). Күндердің күні болып жүдеп-жадап, біреуден зорлық, біреуден қорлық көріп отырған үстіне келсең, көзіңнің қырын саларсың (Əуезов М. Қорғансыздың күні. – 23 б.). Жүдеп-жадап – азып-тозу, шаршап-шалдығу (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 216 б.). Ғазизаның əуелде үрейі ұшып кетіп, есін жиып алғанша, Ақан көтеріп, пішен қораның қуысына алып келді (Əуезов М. Қорғансыздың күні. – 23 б.) Пішен – мал азығына шабылған шөп (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 456 б.). Күн алақаншықтап қатты борап тұр (Əуезов М. Қорғансыздың күні. –24 б.). Алақаншықтап – қыстың қақаған аязды, ызғарлы желі (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 26 б.). Артынан əлгілердің əлсіздіктерін ойлағанда, іші құсаға толып, жас жүрегі жаншылып, бұл күнге шейін көрмеген азабын тартты (Əуезов М. Қорғансыздың күні. – 25 б.) Құса – қайғы налыған күй. Құса болады (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 б.). Ғазиза кетіп бара жатып, ойланып артына қарап, бейшаралықтың кебінін киген кішкене ескі қорасын көрді (Əуезов М. Оқыған азамат. – 28 б.). Кебін – өлген адамды орайтын ақ мата. Ақырет, шыт киім (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 243 б.). Үш-төрт күннен бері қарай айықпаған шыңылтыр аяз бүгін де мықырлап білініп тұр (Əуезов М. Оқыған азамат. – 28 б.). Мықыр – аласа бойлы тапал. Бойы мықыр (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 399 б.). Оның үстіне шет-шетіне шашыратып салған қазақтың жер үйлері тəртіпке ұқсаған сиықтың бəрін бұзып, қаланың шеттерін түйенің жыртылған ескі жабуындай жалба-жұлба ғылып ыдыратып, тоздырып тұр (Əуезов М. Оқыған азамат. – 35 б.). Сиық – сыртқы көрініс, нұқа кескін. Сиқы келісімсіз (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 492 б.). Екеуі де иіс май сепкен, тойға бара жатқандай - ақ ажарлы, көңілді (Əуезов М. Көксерек. – 168 б.). Иіс май – бетке жағатын хош иісті май (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 237 б.). Енді, əттең дүние, соны ғана бір қолға берсе-ау, - деп жабағысы желінген Бейсенбай жылқышы кіжінді (Əуезов М. Қилы заман. – 27 б.). Жабағы – жасқа толмаған ересек құлын (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 170 б.). Сондай қалың қос-қос жылқы, табын-табын сиырлар да Албан жайлауларын оңды солды шиырлап қаптаған (Əуезов М. Қилы заман. – 272 б.). Қос-қос жылқы – Аулақтағы жайылымда қос тігіп бағулы жатқан мал (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 340 б.). Бай, малын елдің мол денесі обырдай обып жатқан қомағай ұртқа бойындағы тəтті дəмдісін иігендей төсеп жатыр (Əуезов М. Қилы заман. – 277 б.). Обыр – қомағай, мешкей, нақ обырдың өзі (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 413 б.). №№4-6(71-73), сəуір-маусым, апрель-июнь, April-June, 2013 ISSN 2307-0250 Žas āalymdar žaršysy – Vestnik molodyh učenyh – Messenger of young scientist ______________________________________________________________ 137 Жүз сом, білдің бе?- деп, тілмашта арқаға қақты (Əуезов М. Қилы заман. – 277 б.). Сом – кеңес одағында бағасы 100 тиынға тең негізгі ақша жəне сомдық күміс, қағаз ақшалар (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 497 б.). Бұдан былай бірен-саранын жазалап ықтырып қоймаса, ұдайы бөгет шығара беретінін айтқан (Əуезов М. Қилы заман. – 277 б.). Ұдайы – үнемі, ылғи, үздіксіз, толассыз (Ысқақов А.Ы. Қазақ тілінен түсіндірме сөздік. – Алматы: Ғылым, 456 б.). Жəне кетерінде дағды бойынша қоштасқан жерде конвертке салып, бір пакет тастап кеткен (Əуезов М. Қилы заман. – 289 б.). Дағды – қалыптасқан машық, əдет, күндегі дағдысы (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 135 б.). Наубайлардың оты жағылған жоқ (Əуезов М. Қилы заман. – 290 б.). Наубай – өзбектердің нан пісіретін пеші (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 406 б.). Айналадағы көк жайлаудан мал ағызып, пұл алушыны жетектеп келетін жолдардың бəрі əне жатыр (Əуезов М. Қилы заман. – 291 б.). Пұл – ақша. Пұлы жоқтың құны жоқ (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 453 б.). - Уа, қоямысың енді, басты өлген қатынша сұңқылдай берме (Əуезов М. Қилы заман. – 293 б.). Сұңқыл – біркелкі ызғарлы үн (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 508 б.). Ұзақ өзін қостаған сөзге емексігендей болды (Əуезов М. Қилы заман. – 293 б.). Емексу – үмітпен сезіну (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 162 б.). - Бəлі, мақұл айтады. Созғанмен жауап бермей тұра алармысың, елді ұйлықтырмай болыс-болыстың бəріне бір бас, бір тас бол да, ел сөзі осы деп, «бермейміз» деген бір-ақ сөзді айтыңдар деу керек (Əуезов М. Қилы заман. – 294 б.). Ұйлықтыру – ұйлығу (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 465 б.). Қария айтты айтарын,- деп сөзді Жəмеңке киіп əкетті (Əуезов М. Қилы заман. – 298 б.). Киіп əкетті – өзінше ынта көрсету (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 258 б.). Жаңағы көп ниетін айтқан қарияның ұранын осы отырған болыстар қостай ма, жоқ па? (Əуезов М. Қилы заман. – 298 б.) Қостау – жақтау, қолдау (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 340 б.). Неге айтпады... неге ұйлығады?! - деп Тұрлығожа болыстарға қадалды (Əуезов М. Қилы заман. – 299 б.). Ұйлығу – ұйлықтыру (Ысқақов А.Ы. Қазақ тілінен түсіндірме сөздік. – Алматы: Ғылым, 465 б.). Бағанада көптің бетінен жасқанып, жариялай алмаса да, енді ұлықтан бір келіп, елден тағы жасқанғанының бабын таба алмай (Əуезов М. Қорғансыздың күні. – 301 б.). Баб – жағдай, күй. Бабын тап (Бұралқыұлы М. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 69 б.). жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|