Жастардың саяси мәдениеті Қазақстандағы азаматтық қоғамды
Басқаша түрде, азаматтық қоғамсыз және онда әр түрлі адамдардың қауымдастығы түрінде өмір сүре алады, олар ұқсас ресми және ресми емес
жүктеу/скачать 484,48 Kb.
|
Диссертационная работа Рыстиной И.
Басқаша түрде, азаматтық қоғамсыз және онда әр түрлі адамдардың қауымдастығы түрінде өмір сүре алады, олар ұқсас ресми және ресми емесмүдделермен байланысты әжне өзінің күштерін және оларды қанағаттандыру үшін бірге консолидацияланады, Ұжым мүшелерінің арасында өзара қолдау болады, ол үлкен маңыздылық және күшке ие болуға әркімге мүмкіндік береді. Азаматтық қауымдастықтың болуы– қажет, бірақ азаматтық қоғамның өмір сүруі және туындауы үшінжеткіліксіз шарт. Осы элементтердеүнйе жқалыптасуы үшін тек материалдық емес, сонымен қатар Рухани алғышарттар қажет. Адам тұлға болған сәттен бастап, онда өзін өзі тану туындаған сәттен бастап социум толығудың бе лгілі бір кезеңіндегі азаматтық қоғамға айналады, онда моральдық-құқықтық өзін өзі тану туындауымен байланысты, себебі социум толығудың белгілі бір кезеңінде азаматтық қоғамға айналады, оның пайда болуымен моральдық-құқықтық сана туындайды, ол әр түрлі әлеуметтік мәдени нысандар және әр түрлі мәтіндерді анықтайды, ол саяси-заңдыдан әдеби-мәдениге дейін болады.Білім беру органдарынңы жүйесі сондай -ақ тұлғаланудың маңызды институтымен көрінеді және саяси тұлғалану, атап айтқанда.Алайда оның әсері көбіне бір жақты емес және қарама-қайшы. Осылайша, бір жағынан мектепте реси саяси идеологияны көрсететін қоғамдық -саяси пәндер бойынша пәндерді мектепке енгізеді. Екіеші ғжыанан мектеп өзіндік «аумақ» болады, онда формальды емес топтар пайда болады. Жас және демогр афиялықтан ол өзінің арнайы проблемаларымен және өзіндік санасымен әлеуметтік -психологиялық топқа айналады ол тұлғаның өзіндік анықталуын талап етеді, өзінің қалыптасқан әлеуметтік байланыстарын ұғынады, өзінің мақсаттарын, құндылықтарын таңдау, арнайы қосалқы мәдениеттерде, соның ішінде саясиланғандарда көрінісін табады. Бұл арнайы ерекшеліктер еш күмәнсіз жастар бірлестіктері мен ұйымдарының институттану сипатына ықпал етеді, ол өз кезегінде азаматтық қоғамдағы олардың қызмет ету міндеттерін және тақырыбын анықтайды. Жастардың басым бөлігінің консолидациял құндылығы күшті мемлекеттіліктің идеясы болатынын атап өте отырып, сонымен қатар әр түрлі идеялық-саяси ағымдардың өкілдері осы түсініктің өзіне әр түрлі мағына қоятынын ескерген жөн. Осылайша, қалыптасқан идеяқлы -саяси диференциация идеялардың дәстүрлі саяси спектрін еске түсіреді, онда ауыспалы қоғам үшін идеялық-саяси бөліну өзге дәйекті сипатқа ие, ал сыртқы тиімді таңдауда маңызды әлеуметтік мәдени айырмашылықтар жатыр. Азаматтық қоғамның құрамдасы ретіндегі жастаұрйымдарының қызметінің негізгі бағыттарын анықтау мақсатында, республикадағы жастар институтын белсенділендіруді атөатпкен жөн. Қазақстандағы жастар ұйымдары жастардың тұлғалануы бойынша белсенді жұмысты жүргізеді, әр түрлі мінез-құлық девиацияларын түзейді, жастар ортасындағы ширығудың деңгейін түсіреді, жас адамның назарын мемлекеттегі әлеуметтік-бағытталған саясатқа аударады, ол елдегі қоғамдық-саяси жағдайға оң әсер етеді. Бұл кейбір әлеуметтік сауалнамалардың нәтижелерін растайды. Қазақстан Республикасының жаңа сайланған Парламентіне қатынасын анықтау, зерттеу мақсатында, сондай-ақ өмірдің барынша өзекті мәселелері бойынша және оны жақсарту жолдары бойынша пікірлерді анықтау үшін өткізді (2007 ж., Астана). Осылайша, «Сіз, толығымен Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси келешегін қалай бағалайсыз» деген сұраққа –18 ден 29 жақса дейінгі жастағы сауалнамаға қатысқан топ, бізге барынша оң жауап берді. Жауаптар ішінде «Әділ және толығымен жететін мақсаттар ретінде - 37,2%, Жас мерзімі бойынша жауаптармынадайүртде берілген: 30 дан 39 жасқа дейін - 39,1%; 40 тан 49 жасқа дейін - 29,8%;50 ден 59 жасқа дейін -20.8%; 60 тан жоғары - 33,3%. [145]. Сурет 5 – Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық және саяси келешектерін бағалау, қойылған мақсаттардң дұрыстығы және оларға жету жолдары Жауап бергендер: «Мқсааттары дұрыс, бірақ толық дәрежеде қиын орындалады» мынадай түрде: 18 ден 29жасқа дейін - 53,2%; 30 дан 39 жас - 50,9%; 40 тан 49 жас - 59,1%; 50 ден 59 жас -63,3%; 60 жас және жоғары - 47,8%. Сауалнаманың келтірілген мәліметтері жастарға тән жағдайды көрсетеді, ол бәрінен бұрын өмірлік жоспарды таңдауда және қалыптастыруда, өмірлік сценарийді анықтауда көрінеді. Шешімді қабылдауға қатысатын жастардың үлесі, оның көзқарасын әзірлеуде, әсіресе әлеуметтік тұлғалануда еш күмәнсыз өседі. Таңдауды жүзеге асырғаннан кейін бейімделу жүреді және жастарды қоғам өміріне белсенді репродуктивті қосу және әлеуметтік мінез-құлық пен мәдени өзара байланыстың балама тәсілдерін жүзеге асыру арқылы болады. Қоғамда әлеуметтенудің процесіне бағытталған әлеуметтік институттардың жүйесі қалыптасты. Жастардың өткізілетін саясатқа қатынасы, оның қоғамдық-саяси өмірге қосылу деңгейі тікелей билік құрылымдарының нақты әлеуметтік мәселелердің кез келген дең гейін шешу қабілеттілігімен және дайындығымен арақатынаста болады. Сол себепті билік органдарынңы бірінші кезекті міндеті тұрғындарды әлеуметтік қолдау болып табылады, әсіресе оның ең аз қорғалған бөлігін.Жастық кезеңге басты әлеуметтік және демографиялық адамның өмірлік циклдері келеді: жалпы білімнің аяқталуы, мамадндықты таңдау және кәсіби білімді алу, еңбек қызметінің басталуы, әлеуметтік институттармен жаңа қатынастардың пайда болуы. Барлық осы азаматтық қоғамның элементтері жойылғанда ғана көрінеді, жастар үшін әлеуметтік тәжірибе болады. Бұрыннан бар әлеуметтік-мәдени саяси-құқықтық тетіктер жеткіліксіз тиімді, әлеуметтік- мәдени, жас ерекшелік, этникалық, жастардың қосалқы мәдени ерекшеліктерін ескерместен жүзеге асырылады. Әлеуметтік бастамалардың д амуының тұтас бағдарламасынсыз, жастар мәселесін оңтайлы шешусіз қоғам өмірлік келешегін жояды. Сонымен қатар, жастар ортасында болатын процесстерді талдау және қазақстандық қоғамның шарттары бұрынғы дүниетанымды қалыптастырудың тоталитарлық жүйесі бүгінгі жас ұрпақтың дүниетанымы бүгінде социумның қоғамық-саяси әжне әлеуметтік -экономикалық дамуын қайта бағдарлау ықпалымен табиғи жолмен ыдырады. Оның барлық мүшелері үшін дамудың біртұтас бағытын көздейтін қоғамнан алдын-ала барлық мүмкіндіктер және мақсатқа жету жолдары жазылған. Қазақстан, объективті және субъективті қиындықтар тобынан өте отырып біртіндеп шектелмеген мүмкіндікті қоғамға түрленеді. Дамудың үлкен саны әр түрлі деңгейдегі әлеуметтік субъектілердің мінез-құлқының бағдары нақты жазылған жоғалуды шарттастырады. Қазіргі қазақстандық социумның сипаттамасы кең, кейде полярлы, қоғамдық идеалдар спектрі болып табыладыұ. л Бретте қазақстандық азаматтық қоғамның қалыптасу процестері жастардың саяси және әлеуметтік белсенділігін дамыту үшін негізгі бағдарларды анықтау қажеттілігімен күрделендірілген. Әлеуметтік кеңістіктің ыдырауын болдырмау әдетте әлеуметтік ширығумен байланысты, тек жастар ортасындағы азаматтық бейімделу процестерін қарқындатқанда ғана мүмкін болады. Жоғарыда айтылғанды жинақтай отырып, жастардың өздері қоғамдық дамудың индикаторы болып табылады және проблемалардың себептерін тек жастардан іздеуге болмайды, себебі жастар -азаматтық қоғамның бөлігі және тез әрекет етпесе, ұғынбаса және тиісті шараларды қабылдамаса, ұлтты баяу құлдырауға әкелуге болады. Сол себепті әлеуметтік-экономкалық тұрғыдағы реформаларды, саяси үжйені, құқықтық базаны өткізу, жалпы азаматтық қоғамның дамуына ықпал етеді, егер ол жас ұрпақпен қамтамасыз етілмесе жетістікті болмайды, жастар ие болатын сол инновациялық әлеуетті барынша көп қолдану. Жастар әлеуетінің дамуына, оны институт болуына жағдай жасайтын, жастардың мемлекетті басқаруға нақты қатысуын қамтамасыз ететін, осы арқылы жастардың азаматтық қоғамның институттарымен өзара байланысына саяси және әлеум еттік жұмылдыру, ықпал ететін шаралардың қатарына мыналарды жатқызуға болады: Оған жастарды кеңінен қатыстырумен шешімдерді қабылдауға демократиялық қатысу тәжірибесі мен идеяларын ұсыну үшін азаматтық қоғамның құрауышы ретінде жастар институттарын әрі қарай дамытуды қолдау және әрі қарай дамыту. Себебі жастар осындай бірлестіктерде жекелеген жобаларды бірлесе әзірлеуге, перспективалы жұмысқа және бос уақытты өткізу, спорт, мәдениет, туризм, топтық іссапарлар, басқа географиялық елдерден жастармен кездесу, сондай-ақ басқа ұрпақпен дәне басқа көзқарастармен достық берік байланыстар орнатуға тиімді оқытыла алады. Биліктің жергілікті мемлекеттік органдарында жастардың қатысуын қамтамасыз ететін міндеттерді орындауға арналған қажетті тетіктерді әзірлеу керек. Бұл үшін бізге ұсынылып отырғандай, қайта құрылатыг қоғамдық балалар және жастар бірлестіктері және ұйымдары үшін тіркеуден, қайта тіркеуден және құрылтай құжаттарын дайындаудан босату қажет. Оларды қолдауға жеткілікті қаржылық және материалдық база құру керек. Жастардың әлеуметтік бастамаларын іске асырудың мемлекеттік бағдарламаларын әзірлеу. 2006-2011жж. Қаза қстан Республикасындағы азаматтық қоғамды дамыту тұжырымдамасын талдау көрсеткендей, оның әлеуметтік жобаларға қатысушылар ретіндегі жастар құрамдасы жеткіліксіз ұсынылған, ол саяси даму деңгейіне ықпал ететіні сөзсіз. Қазақстандағы азаматтық қоғамның дамуындағы жастар факторының басымдылығы 2010 жыл еліміздің қоғамдық саяси өмірі үшін шындығында атаулы жыл болды. Қазақстан Кеден Одағына енді, БСҰ -ға енуге дайындықтың соңғы кезеңінен өтті, сонымен қатар VII Қысқы Азия ойындарына дайындық аяқталды. 2010 жылдың ең маңызды қоғамдық саяси оқиғасы, ол соңғы 11 жылда бірінші рет саммитөі ткізілген Қазақстан Республикасының ЕҚЫО -ға төрағалық етуі болды. Жастардың негізгі ішкі саяси және халықаралық оқиғаларға берген бағасы, сондай-ақ жастардың еліміздің қоғамдық саяси өміріне қатысу деңгейін бағалауы осы блокта ұсынылған. Жастардың көбі (70%-ға жуығы) Қазақстанның ЕҚЫО-ға төрағалық етуін оң бағалайды. Бірақ, бұл туралы ештеңе естімегендер де бар, олар 13%-ы құрайды (негізінен мектеп оқушылары), ЕҚЫО-ға төрағалық етуді теріс бағалағандар төмендегі себептерді алға келтіреді: «бұл өте көп ақшалай қаражатты шығындады»; «бұның ешкімге қажеті жоқ»; «бұл еліміздің имиджін жасау үшін ғана қажет болды». Сондай-ақ, көпшілік жастар Ресей, Қазақстан және Белоруссияның бiрыңғай экономикалық және кеден кеңiстiгiн құруына оң баға береді. Тек 2% жастар бұған теріс баға берген. Респонденттердің жартысына жуығы Қазақстанның БСО-ға кіруін оң бағалауда, 22,3%-ы «Қазақстанның экономикасы бұған әлі дайын емес» деп есептейді. Шамамен әрбір бесінші жас азамат жауап беруге қиналады. Келтірілген өкрсеткіштер жастардың маңызды халықаралық қоғадық саяси, оның ішінде Қазақстанның бастамасымен болған оқиғаларға толығымен оң көзқараста екендігін көрсетті. Бұл аталған іс-шараларды өткізудің басымдығын түсіндіру және қажетті шешімдерді қабылдау жөніндегі ақпараттық насихаттау компанияларымен байланысты. Сонымен қатар, жас азаматтардың, жас ерекшеліктеріне қарай Отанында болып жатқан маңызды халықаралық оқиғаларды дұрыс сезінуі қуантады. Бұдан әрі жастардың еліміздің қоғамдық -саяси өміріне қатысуын бағалау жүргізілді. Негізінен жастар еліміздің қоғамдық-саяси өміріне жастар ұйымдарының қызметіне қатысу арқылы араласады. Жастардың қоғамдық-саяси өмірге, жастар ұйымдарының қызметіне қатысу арқылы араласу дңегейі бірталай жоғары – шамамен 40%. Жас азаматтардың 16%-ы жастар ұйымдарының белсенді мүшесі. Бұған «Жас Отан» сияқты саяси ұйымдар, КДМ, дебат клубтар және т. б. сияқты оқу орындарының жанындағы жастардың көптеген бірлестіктері кіреді. Табысты жастар ұйымдарының қатарына «Жас Отан» ЖҚ (40,6%) және «Жасыл ел» (27,8%) жқыатзылды. Бұл бірінші кезекте ол ұйымдардың қаржылану көлемімен, олардың жұмысының форматымен және қызметтерінің БАҚ-та кеңінен насихатталуымен байланысты [145, 20 б.]. Сауалнама парағында оппозициялық саяси жастар ұйымдары: «Рух пен тіл», Қазақстанның жас профессионалдарының қоғамы, «За свободный интернет» қозғалысы болғанымен, олардың ешбіреуі ең құрғанда 1% жинай алмады. Қазақстандық жастардың әрбір төртіншісі «Ауыл жастары», «Ауылға - дипломмен!» бағдарламаларына ауылдық жерге көшіп барушылар ретiнде қатысуға дайын. Бұл, аталған бағдарламаларды жастар арасындағы ақпараттық жұмыстарды күшейте отырып іске асыруды жалғастыру қажеттігін көрсетеді. «Жастар практикасы» ұжмыспен қамту саласында жастарға қолдау көрсетудің тиімді құралы болуда. Бұл сұраққа жауаптардың нәтижесі жастардың 70%-ға жуығы бағдарламаны іске асырудың тиімділігін оң бағалайтынын көрсетеді. «Жастар практикасы» бағдарламасын одан әрі жалғастыру қажет. жүктеу/скачать 484,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|