Жасуша мембранасының зақымдануы. Зақымдану механизмдері,түрлері. Зақымдануды шақыратын факторлар



бет2/4
Дата09.02.2023
өлшемі4,88 Mb.
#66362
1   2   3   4

Жасушалық мембрананың құрылысы

  • Мембрана құрылысы:
  • Фосфолипидтердің екі қабаты;
  • Липид молекулалары гидрофильді бастан және гидрофобты құйрықшаны түзейді;
  • Билипидті қабатына ақуыз молекулалары, гликопротеиндер мен ақуыздар батырылған.
  • Мембрананың химиялық құрамы:

  • Липидтер;
  • Ақуыздар;
  • Көмірсулар;
  • Гликопротеидтер(көмірсулардың ақуыздармен байланысы);
  • Органикалық заттар

Мембраналық липидтер негізгі 3 топқа бөлінеді
Фосфолипидтер
Холестерин
Гликолипидтер
Жасуша мембранасының липидтері
Фосфолипидтер - жасушалық мембраналардың негізгі компоненті. Фосфолипидтер гидрофильді (суға тартылған) бас аймақтары судың цитозолына және жасушадан тыс сұйықтыққа қарсы тұру үшін өздігінен реттелетін липидті екібұрышты құрайды, ал олардың гидрофобты (репелденген су) құйрық аймақтары цитозолдан және жасушадан тыс сұйықтықтан бетер кездеседі. Липидті бауырластар жартылай өткізгіш болып табылады, бұл тек мембрана арқылы белгілі молекулалардың бөлінуіне мүмкіндік береді.
Холестерин - жануарлардың жасушалық мембраналарының тағы бір липидті компоненті. Холестерин молекулалары мембраналық фосфолипидтер арасында бөлініп бөлінеді. Бұл фосфолипидтердің тым тығыз оралғандығын болдырмау арқылы жасуша мембраналарының қатал болуына жол бермейді. Холестерин өсімдік жасушаларының мембраналарында табылмайды.
Гликолипидтер клеткалық мембрана беттерінде орналасады және оларға қосылатын көмірсутек қант тізбегі бар. Олар клеткаға дененің басқа жасушаларын тануға көмектеседі.
Мембраналық ақуыздардың көпшілігі мембрананы тесіп өтіп орналасса,ал кейбірі оған жартылай ғана еніп немесе жаңасып жатады.Мембрана көптеген әртүрлі ақуыздардан тұрады.
Барлық сұйық күйде болғандықтан кейбір ақуыздар қалқып немесе малынып,мембрананың екі бетіне ұштары шығып тұрады.Шеткейлік ақуыздардың бәрі түгелдей энзимдік қызмет атқарады.Мембрананың қабылдағыштары мен антитектері бірлестіруші және шеткейлік ақуыздардан құралған.
Мембраналық ақуыздар түрлі қызмет (мысалы,гликопротеиндер антиген рөлін) атқарады.Кейбір химиялық реакциялар (мысалы,хлоропластарда жүретін фотосинтездің жарық реакциялары немесе митохондриядағы тотыға фосфарлану процесі) биологиялық мембрананың өзінде жүреді.
Жасуша мембранасының ақуыздары


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет