Жеке тұЛҒаны қалыптастыруда оқытудың «ҤШӚлшемді әдістемелік жҥЙЕ» педагогикалық технологиясының маңызы
жүктеу/скачать 307,85 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оттекті Оттексіз 1 негізді 2 негізді 3 негізді
- Пайдаланылған әдебиеттер
| «ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ» секциясы Секция «ХИМИЯ И МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ»
ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ОҚЫТУДЫҢ «ҤШӚЛШЕМДІ ӘДІСТЕМЕЛІК ЖҤЙЕ» ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ МАҢЫЗЫ Бердимурат А. Астаналық гуманитарлық-құрылыс колледжі, Астана қ. ainura_b8383@mail.ru
мақсаты, әлемдік деңгейдегі бәсекелестікке тӛтеп бере алатын тұлғаларды дайындау, білім сапасының халықаралық стандартқа сай болуы, әлемдік деңгейдегі атауларды пайдалануды талап етеді. Профессор Ж.А.Қараевтың « Педагогикалық жүйенің технологиялық тұрғыдан жаңартудың ӛзекті мәсе-лелері» атты монографиясында «Педагогикалық технология – педагогикалық жүйенің туындысы» деп атайды. В.П. Беспальконың тұжырымдамасына сүй-ене отырып, біз педагогикалық жүйе деп белгілі бір қасиеттері бар тұлғаны қалыптастыруға ықпал ететін арнайы ұйымдастыр- ылған, мақсатты ӛзара бай-ланысты педагогикалық элементтер, құралдар, әдістер мен процестердің белгілі бір жиынтығы деп түсінеміз.[2:13] Педагогикалық жүйе элементтерінің құрамына оқыту мақсаттары, білім берудің маңызы мен ұйымдастыру түрлері, сондай –ақ оқушылардың, мұғалімдердің ӛзара байлан-ысты іс-әрекеті кіреді. Педагогикалық жүйеде әрқашанда ӛткеннің белгісі- тәжірибе бар, болашақ – мүмкіндік, бүгін – инновацияға деген қабілет. Яғни тәжірибе, мүмкіндік, қаб-ілет жаңа жүйелі сапалы материалдық тасымалдау-шылары. Мысалы ретінде болашақ – Қазақстан 2030 бағдарламасының қал-ыптасуы. Бүгін – бүгінгі елбасының жолдауы арқылы. [3:9] Адамның рухани азуымен, ӛзіндік ӛмір мәнін жоғалту бағыттарымен сип-атталатын ӛмір салты қажеттілікпен қоршаған ортада, қоғамда ӛзін-ӛзі жүзеге асыру. Олай болса адамның адамдық белгілері мән, болмыс, тұлға, білім әркімнің кӛзімен сӛзі жете бермейтін, тек ӛзіне қатысты ішкі құндыл- ықтары. Адамның тұлға ретінде дамуы оның тұлғалық тәжірибесі, оның ӛздік дамуы-ның, ӛзін ӛзі жүзеге асыруының ӛнімі. Ӛзін-ӛзі басқарудың тұтастық жүйесі негізіне бірдей дәрежедегі субъектілердің осы жүйе арқылы ӛзін-ӛзі жүзеге асыруды деген мән алынған. [4:12] Яғни ӛзін-ӛзі басқарудың тұтастық жүйелерінің элементтері де, мақсат, міндеттері, үрдісті ұйымдастыру формалары да В.П.Беспалько жүйесін негізге алатын, ұстанып отырған әдіснамалық амалы мен ұстанымдары шынайы ізгілік дәрежеде деп айта аламыз. Ӛзін-ӛзі басқарудың тұтас жүйесінің элементтері ретінде В.П.Беспалько жүйесінде оқушы, мұғалім субъектілерінің орнына ин-новациялық топ, тұлға субъектілері алынған. «ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ» секциясы Секция «ХИМИЯ И МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ»
Ӛзін-ӛзі басқарудың тұтастық жүйесіндегі кері байланыс «Ұйымдастыру формалары – инновациялық үрдіс - мақсатқа жетіп тұйықталады. Мақсат кү-тілетін нәтиже. Күтілетін нәтиже – құзырлы ұстаз. Ӛзін-ӛзі басқару рефлексивті деп аталады. Рефлексивті басқарудың мәні сол, мұғалім мен оқушының бірлескен іс әрекетінің мақсаты үйренушілердің оқу процесінде ӛзін-ӛзі басқару, ӛзін –ӛзі іс жүзінде кӛрсету қабілеттерін дамыту болып табылады. Оқытудың «үшӛлшемді әдістемелік жүйесі» технологиясын қолдану жағ-дайында оқушы мен мұғалімнің ӛзара тәуелді корпоративті әрекеті басым болады. Рефлексивті оқу жағдайында оқу процесіндегі ӛзін-ӛзі талдау, ӛздіг-інен мақсат белгілеу, ӛзіне ӛзі жоспар құру, ӛзін-ӛзі ұйымдастыру, ӛзін-ӛзі бақылау, ӛзін-ӛзі реттеуді жүргізу сияқты функциональді ӛкілеттіктер оқушыға беріледі, сӛйтіп, оқыту біртіндеп ӛзін- ӛзі оқытуға айналады. Жетекші ұстаным-дары ӛзін-ӛзі ұйымдастыру, ӛзін-ӛзі дамыту болып табылатын ашық типтегі жүйелерді басқару мәселелерімен синергетика айналысады. Басқарудың қалыптасқан ӛктемдік стилін синергетикалық тұрғыдан ізгілендіру стилімен ауыстыруға болады. Оқытудың үшӛлшемдік әдістемелік жүйесі технологиясын қолдану педагогикалық диагностика әдістерін оңтайландыратынын , бұл
технологияның денсаулық сақтаушы қасиеті бар екенін айту керек. ҮӘЖ педагогикалық технологиясы - «психосақтаушы» . Психосақтаушы технология дегеніміз ең болмағанда баланың жеке қасиет-терін, оның темпераментін оқу материалын қабылдау ерекшеліктерін ескереді, оқу материалын меңгерту кезінде шамадан тыс жүктеме беріп, әбден шаршататын жүйкелік ауыртпалықтарды болдырмайды. Білім беру процесін ұйымдастырып жүзеге асыруды ізгілік үрдістерінің, ізгілік парадигмасымен тұлғаның дамуына бағдарланған кӛзқарастың дамуына байланысты балаға зиян келтірмеу жолын ғана ойламай, оған ӛз бетімен стресс, реніш, ӛкпе жәбірлеуден қорғануды үйрету, ӛздік психологиялық қорға-ныс құралдарын меңгеруді қарастырады. Мен 8 «А» сыныбында эксперимент ретінде «ҮӘЖ» технологиясы бойынша тарауларға модуль жасап, қолданып келемін. Бұл технологияның ерекшелігі бақылау жұмысын алмас бұрын, оған дайындық жұмыстың екі түр-ін ӛткіземіз. Біріншісі – тарау бойынша қорытынды деңгейлік ӛздік жұмыс (әр баланың тарауда білімінің ақауын анықтау). Екіншісі – қатемен жұмыс (сол ақауды жою). Осыдан кейін алынатын міндетті бақылау жұмысында соңында жүргізіліп отырған қатемен жұмыс әр ұстаздың тексеру құралы. Әдеттегідей 5-10 минуттық қатемен жұмыс жүргізу. [1:10] В.П. Беспальконың оқу материалында деңгейлерді тӛртке бӛледі: бірінші деңгей «міндетті оқушылық», екінші деңгей «алгоритм», үшінші деңгей «эврис-тикалық» және тӛртінші деңгей «шығармашылық деңгейлер». Академик В.П.Беспальконың кез келген мазмұнды меңгеру үшін оған тӛрт меңгеру деңгейлерінің шағын мақсаттары арқылы жетуге «ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ» секциясы Секция «ХИМИЯ И МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ»
болатындығы кӛр-сетілген. Міндетті түрде әр шағын мақсаттардың аралық нәтижелері нақты алынуы керек және олардың әрқайсысына келесі шағын мақсат негізделіп құр-ылуы шарт. Ал, американдық ғалым Б.Блум мұндай шағын мақсаттардың алтауын атайды (токсономия целей, немесе иерархия целей). Айталық, кез келген тақырыпты оқытудың мақсаты – оны толық , тіпті шығармашылық деңгейге дейін, меңгертуді кӛздейтін болса – онда түбегейлі нәтижеге жету алты шағын мақсаттар (аралық нәтижелер тізбегі) арқылы жүзеге аспақ: 1)«Танып-білу»=нәтиже1 ---2) «Түсіну» = нәтиже2 --- 3) «Қолдану» = нәтиже3 --- 4) «Анализ-талдау»=нәтиже 4 ----5) «Синтез-жинақтау» = нәтиже5 ---6) «Тақырыптың мазмұнына баға беру» =нәтиже 6. Жаңа тақырыпты оқушылар шығармашылық ізденіс үстінде меңгеруі қажет. Сондықтан мұндай сабақтарда оқушының ынтасын, белсенділігін арттыру үшін оларға проблемалық сұрақтар қойылады. Тақырып бойынша жасақталған деңгейлік тапсырмалар жүйесі ҮӘЖ оқыту идеясын жүзеге асыру мүмкіндігін береді. Ӛйткені ол оқушының ойлануын, елестетуі мен есте сақтауын, белсен-ділігін, дағдысын, білім сапасының дамуын қамтамасыз етеді. Нәтижесінде оқушылардың табиғи қабілеттеріне ,қызметтеріне сәйкес жо-ғары деңгейге кӛтерілуіне және дарындылық қасиеттерінің ашылуына толық жағдай жасалады. Әр оқушы ұстаздың басқаруымен дұрыс орындалған тапсырмаларды «+» белгісімен ӛзі белгілеп отырады. [1:13] Оқушы ӛз қызметін ең тӛменгі деңгейдегі тапсырмаларды орындаудан бастайды. Оларды толық орындап болғаннан кейін ғана келесі деңгейге кӛ- шеді. Бұл оқушылар арасында белсенділік туғызады және оқушының мем- лекеттік стандарт деңгейінде білім алуына кепілдік береді. ІІІ кезеңнің деңгейлік тапсырмаларын орындау барысында «Ашық журнал» толтырылып отырады. Бейорганикалық химиядан «Қышқылдар» тақырыбын оқытуда осы технологияны қолданған тиімді.
Бұл кезеңде жаңа тақырыпты оқушыларға меңгерту үшін ӛткен тақырыптардан пысықтау сұрақтары қойылады: 1. Қышқылдар дегеніміз не? 2. Қышқылдарға мысал келтіріп, формулаларын жаз. ІІ) Жаңа тақырыпты меңгерту кезеңі а) тӛмендегі тапсырмалардың жауабын оқушылар тауып, кестені толтырады: Оттекті Оттексіз 1 негізді 2 негізді 3 негізді
ә) ортофосфор қышқылының құрылымдық формуласын жазыңыз. «ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ» секциясы Секция «ХИМИЯ И МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ»
б) қыщқылдардың химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеуін жазыңыз. в) тӛмендегі сұрақтарға жауап беріңіз: 1.Қышқылдардың жалпы физикалық қасиеттеріне сипаттама беріңіз. 2.Қышқылдар қайда қолданылады? 8-10 минут ӛткен соң оқушылармен осы сұрақтарға бірге талқылаймыз. Оған 10-12 минут уақыт кетеді. Бұдан біз сабақтың негізгі мақсатына жетеміз. Сұрақтардан кейін қышқылдың қағазға, матаға, қантқа әсерін тәжірибе жүзінде кӛрсеттім. [5:15] Шыны таяқшамен қышқылды мақта матаға тигізісімен тиген жер тез тес-іледі. Концентрлі кукірт қышқылы құйылған стаканға ұзын ағаш саламыз. Ағаштың қарайғаны кӛрінеді. Қорытындылай келіп күкірт қышқылы теріні, матаны, органикалық заттарды күйдіретіні айтылады. Сұйытылған күкірт қыш-қылы да бүлдіреді, бірақ бұл үрдіс ӛте баяу жүреді.[6:32] ІІІ кезеңі кері байланыс кезеңі. Деңгейлік тапсырмаларды орындап баға алады. 1-деңгей (5 балл=зачет) 1.
Қышқылдар құрамы бойынша қалай бӛлінеді? 2.
Қышқылдар сутек атомы саны бойынша қалай бӛлінеді? 3.
Ӛзіңізге таныс қышқылдардың формулаларын жазыңыз, қышқыл қалдықтарының астын сызып, валенттігін кӛрсетіңіз. 2-деңгей (+4балл = 9балл) 1.
Кӛмірқышқыл газының құрылымдық формуласын жазыңыз. 2.
Қышқылдар қандай әдістермен алынады. Реакция теңдеулерін жазыңыз. 3.
3-деңгей (+3 балл =12) 1.
Алмасу реакциялары қай уақытта аяғына дейін жүреді. 2.
Қышқылдардың химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакциялардың үш теңтеуін мысалға келтіріңіз. 3.
қышқылымен әрекеттеседі. А) CuO ; Ә) Cu; Б)NaOH ; В) Ag; Г) Zn; ІІІ- кезеңнің деңгейлік тапсырмаларын орындау барысында «Ашық журнал» толтырылып отырады. Мониторинг жүргізіледі.
«Ашық журнал» (Ведомость) Сабақ тақырыбы «Қышқылдар» Оқушылардың аты-жӛні І деңгей /5 ұпай/ 1 2 3 4 5 6 7 ІІ деңгей /4 ұпай/ №1 №2
ІІІ деңгей
/ 3 ұпай/
№1 Сыныпта
жинаған балы
Үй тапсыр-
масының балы
Барлық баллы
(әділ бағасы)
Баға жур-
налға «ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ» секциясы Секция «ХИМИЯ И МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ»
1.Ӛмірбек.Б +++++++ + V - 7 балл 2 балл 9 балл 4 2.Зулхарова Ж +++++++ + V V 7 балл 5 балл 12 балл 5 3. Әбілбек Н. ++++++V
-
- - «незачет» «зачет» 5 балл 3 4. Ерболат Н. +++++++ + V - 7 балл
2 балл 9 балл 4 5.Пазик М. +++++++ + + V 9 балл
3 балл 12 балл 5 6. Жасұзақ Б. +++++++ + - - 7 балл
0 балл 7 балл 4 7. Ербақыт Т. +++++++ V - - 5 балл 2 балл 7 балл 4 8. Кәрібай Ж +++++++ + + V 9 балл
3 балл 12 балл 4 ( + сыныпта орындалған тапсырмалардың, V – үйде орындалған тапсырмалардың белгісі) Мониторинг «Қышқылдардың» тақырыбы бойынша оқушылардың білім кӛрсеткіштері
баллдар
Оқушының реттік нӛмірі Сонымен оқытудың «Үшӛлшемді әдістемелік жүйесі» педагогикалық тех- нологиясын қолдану арқылы сыныптағы оқушылардың білім сапасын кӛтеруге болатынын байқадық.
«Үшӛлшемді әдістемелік жүйенің» тиімділігі: 1. Оқушылардың ӛз бетінше жұмыс жасауы 2. Оқушы «екі» аламын деп қорықпайды 3. Оқушының шығармашылық жұмысына жеке тапсырма алу мүмкіндігі 4. Оқушылар білімдеріндегі олқылықтарды ӛздері біліп, ӛзін – ӛзі бағалай алады. 5. Технологияны қолдану барысында мұғалім ӛз шеберлігін шыңдай алады.[1:10]
1
3 4 5 6 7 8 9 10
11 12
«ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ» секциясы Секция «ХИМИЯ И МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ»
1.Кобдикова Ж.У. «Үшӛлшемді әдістемелік жүйе (ҮӘЖ)» нәтижеге бағытталған білім берудің тиімді механизмі. Алматы 2009ж. 10-бет 2.Беспалько В.П. Слагаемое педагогической технологий М.Педагогика 13-бет 3. Құдайбергенова К.С. Құзырлылық білім сапасының критериі: әдіснамасы және ғылыми теориялық негізі. Алматы 2008ж. 9-бет 4. Жұмабаев М. Педагогика. Алматы, «Рауан» 1993ж 12-бет жүктеу/скачать 307,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|