Жеміс тұҚымбағын ұйымдастырудың білім алушылар үшін маңызы


Жеміс өсімдіктерінің тұқымдарының өну ерекшеліктері. Алма тұқымдарының өну шарттары



бет3/3
Дата19.12.2022
өлшемі27,05 Kb.
#58171
1   2   3
Байланысты:
Қыдырбаева Ардақ мақала

Жеміс өсімдіктерінің тұқымдарының өну ерекшеліктері. Алма тұқымдарының өну шарттары. Бақшаларда алма ағаштарының келесі сорттарын өсіру ұсынылады: "Китайка золотая ранняя", "Боровинка", "Папировка", "Славянка", "Мәскеу Грушовка", "Анис"," Стрейфлинг " және "Антоновканың" кейбір сорттары, мысалы "Каменичка". Ерекше назарды кем дегенде бір қатал қыста зақымдалмаған алма ағаштарының көбеюіне аудару керек.
Сіз жұмысты импортталған тұқымдардан емес, жергілікті тұқымдардан бастауыңыз керек. Тұқымнан өсірілген тұрақты жабайы көшеттер оларға кез-келген қыста төзімді сортты егу үшін жақсы қор ретінде қызмет етеді. Алма жәнекөптеген басқа жеміс өсімдіктері оларды піскен жемістерден бөліп алғаннан кейін бірден өсе алмайды.Көгалдандыру кітаптарында тұқымдарды стратификациялау ұсынылады — оларды белгілі бір температурада және ылғалдылықта ылғалды құмда немесе шымтезекте сақтау. Жеміс өсімдіктерінің әртүрлі сорттарының тұқымдары үшін стратификация уақыты көрсетілген: "Антоновка" тұқымдары үшін 90 күн, "Қытай" тұқымдары үшін - 70 күн, ал шие тұқымдары үшін - стратификация басталғаннан тұқымның өнуіне дейін 150-ден 180 күнге дейін.Әдебиетте "ақпан айында "Кандиль-синап" және "Ранет шампан" алма тұқымдары жайлы қызықты оқиға сипатталған. Оларды қорапқа салып, топырақ себіліп, жақсы суарылған .Үш күннен кейін тұқым салынған қорап 35°градус аязда аулаға қойылды. Екі күн бойы қарда тұқым салынған қорап тұрды, содан кейін мұздатылған жер мен қардың үлкен қабаты қараңғы жертөледе нөлден сәл жоғары температурада тазаланды. Шамамен 2-3 аптадан кейін қорапта өсіп шыққан бұтақтары пайда болды. Қорап бөлмеге әкелінді, ал көшеттер кастрюльге отырғызылды. Мамырға қарай олар бөлмеде биіктігі 30 - 35 см-ге дейін өсті.
Әр түрлі жеміс тұқымдарының топыраққа қойылатын талаптары.
Әр түрлі жеміс тұқымдарының топыраққа қойылатын талаптары. Жеміс тұқымдарының топырақ түрлеріне әртүрлі талаптар бар. [4]
Алма ағашы

  • Олар сазды және құмды сазды, орташа ылғалды, қарашірікпен жақсы қамтамасыз етілген және батпақты топырақтарда жақсы жеміс береді.

  • Алма ағашы құрғақ жағдайларға шыдамайды; ол қалыпты жылу мен жеткілікті ылғалдылықты қажет етеді.


Алмұрт


  • Ол терең және ауыр, жақсы өткізгіш, қарашірікпен, қоректік заттармен қамтамасыз етілген топырақты қажет етеді. Алмұртқа жақсы жылынған топырақ пен алма ағашына қарағанда жылы беткейлер бөлінеді.

  • Алмұрт құрғақ топыраққа төзбейді: егер топырағы құрғақ болатын болса нашар өседі және төмен сапалы жемістер береді. Егер алма ағашы құмды, бірақ қарашірік пен қоректік заттарға бай топырақта жақсы жеміс берсе, ал алмұрт ол жағынан өзгеше.

  • Алмұрт аязды жазықтар мен шұңқырларға төзбейді. Биік беткейлерде қорғаныс жолақтары қажет. Алмұрт өте сілтілі немесе жер асты суларының деңгейі жоғары топыраққа жарамайды.

Шие

  • Жұмсақ, Оңтүстік беткейлерде сазды, терең, жақсы өткізгіш, жылы, кальций жеткілікті топырақтарда жақсы өседі. Алмұрт та, шие де құмды топырақтарда нашар жеміс береді, тіпті олар қарашірікпен қамтамасыз етілсе де. Алайда, егер саз қабаты топырақта таяз тереңдікте болса, одан да Жібек болса, ондатәтті шие "құмды топырақтарға" қарағанда жақсы өседі.

Қара өрік

  • Өрік талаптары қорға байланысты. Өрік қорларында ол басқа жеміс дақылдарынан айырмашылығы ылғалды топырақтарда өсе алады. Мирабельдерге егілген өрік құрғақ топырақты және жылы беткейлерді қажет етеді. Топырақта кальцийдің болуын талап етеді.

Жидектерге жақсы ұрықтандырылған, орташа ылғалды және қарашірікке бай топырақ қажет. Ақ, қызыл және қарақаттың кейбір түрлері жылы беткейлерде жақсы өседі. Құлпынайдан басқа қалған жидек дақылдары (қарақат, таңқурай) жартылай көлеңкеге шыдайды.
Мектеп бақшасында ұйымдастырылған жеміс тұқымбағы жеміс ағаштарының көшеттерін өсіру бойынша жұмысты дұрыс құруға мүмкіндік береді. Бұл ретте оқушылар тек теориялық білім ғана емес, сонымен қатар жеміс-жидек дақылдарын, тұқыммен және вегетативтік көбеюдің әртүрлі тәсілдерімен көбейту агротехникасының практикалық іскерліктері мен дағдыларын меңгереді.[5]
Жеміс тұқымбағы оқушыларға жеміс-жидек дақылдарымен тәжірибе жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді. Білім алушылар іс жүзінде жеміс ағаштарына әртүрлі егу техникасын қолдануды үйренеді. Атқарылған жұмыс нәтижесінде білім алушылар сол облыстың климаттық жағдайларына сәйкес келетін жеміс дақылдарының сорттарын шығара алады.

Пайдаланылған әдебиеттер:



  • А.И. Воронина «Плодоводство с основами декоративного садоводства» Москва 1962.

  • В. Корчагина «Школьный сад» издательство «Молодая гвардия» 1952 . Ю.А. Кудасов «От черенка до яблони» издательство «Кайнар» 1976г.

  • Л.К. Карычев «Справочник по плодоводству» издательство «Кайнар» 1976г.

  • Р.И. Кудрявцева «Плодовый питомник» Москва «Колос» 1978.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет