Жайғасу тереңдігіне қарай жерасты суларының классификациясы

Қалқыма су кішігірім ойыстарда атмосфералық жаңбыр мен қар немесе тасыған өзен суларының топырақ қабатына сіңуі нәтижесінде уақытша пайда болған және жер бетіне ең жақын орналасқан сулар болып саналады. Бұл сулардың тұрақты болу-болмауына ауа-райының өзгерістері үлкен әсерін тигізеді.

Қалқыма су кішігірім ойыстарда атмосфералық жаңбыр мен қар немесе тасыған өзен суларының топырақ қабатына сіңуі нәтижесінде уақытша пайда болған және жер бетіне ең жақын орналасқан сулар болып саналады. Бұл сулардың тұрақты болу-болмауына ауа-райының өзгерістері үлкен әсерін тигізеді.

Жер асты суларының геологиялық әрекеттеріне байланысты құрамында тұзы мол сазды жыныстардың еріген бөлшектері сумен шайылып ағып кетеді де, топырақ қабаты төмен шөгіп отырады немесе жылжып ойысады. Мұндай әрекеттер суффозиялық (лат. ”суффозио”- қазу) процестер деп аталады. Суффозиялық ойыстар онша терең болмайды. Құрамы гипс немесе карбонатты цементпен цементтелген тау жыныстарында цемент ролін атқарушы материалдар сумен шайылып ерітінді түрінде ағып кетеді де, жыныстардың жекелеген ұсақ бөлшектері механикалық жолмен орын ауыстырады. Осындай әрекеттер нәтижесінде жер бетінде кар, қазан-шұңқыр, табиғи құдық т.б., ал жер астында үңгірлер мен апандар, жарықтар мен жарылыстар пайда болады. Үңгірлерде сталактиттер мен сталагмиттер түзіледі. Карстық апан-шұңқырлар суға толып карстық көлдер пайда болады.

Жер асты суларының геологиялық әрекеттеріне байланысты құрамында тұзы мол сазды жыныстардың еріген бөлшектері сумен шайылып ағып кетеді де, топырақ қабаты төмен шөгіп отырады немесе жылжып ойысады. Мұндай әрекеттер суффозиялық (лат. ”суффозио”- қазу) процестер деп аталады. Суффозиялық ойыстар онша терең болмайды. Құрамы гипс немесе карбонатты цементпен цементтелген тау жыныстарында цемент ролін атқарушы материалдар сумен шайылып ерітінді түрінде ағып кетеді де, жыныстардың жекелеген ұсақ бөлшектері механикалық жолмен орын ауыстырады. Осындай әрекеттер нәтижесінде жер бетінде кар, қазан-шұңқыр, табиғи құдық т.б., ал жер астында үңгірлер мен апандар, жарықтар мен жарылыстар пайда болады. Үңгірлерде сталактиттер мен сталагмиттер түзіледі. Карстық апан-шұңқырлар суға толып карстық көлдер пайда болады.