Жерді қашықтан зондтау саласының даму тарихы


Оптикалық-электрондық жүйелердегі cканерлеу



бет44/75
Дата20.12.2023
өлшемі11,81 Mb.
#141386
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   75
Оптикалық-электрондық жүйелердегі cканерлеу
Оптика–электрондық жүйені (аспаптар, камералар) жиі сканерлер деп атайды.
ЖҚЗ үшін қолданылатын ОЭЖ іс-әрекетінің негізіне жататын құбылыстардың физикалық мәні бойынша: механикалық, оптикамеханикалық, фотоэлектрондық сканерлер болып бөлінеді.
Қармаудың тар бұрыштық алаңы бар ОЭЖ-дің механикалық сканерлейтін жүйелерінде платформаға сканерлеуді іске асыратын кеңістіктік механикалық ауысу (айналатын, дәйекті) орнатылады. Оптика-механикалық сканерлерде бір немесе бірнеше жылжымалы оптикалық компоненттердің көмегімен оптикалық түйіндердің ауытқуы жүзеге асырылады.
Фотоэлектронды сканерлеуші жүйелерде оптикалық бейнелеу екі өлшемді электрондық бейнелеуге ауысады, олар кейіннен белгілі бір ретпен есептен шығарылады. Фотоэлектрондық сканерлеу тарататын телевизиялық тұтқаларда және сәулеленудің көп элементті қабылдағыштарында жүзеге асырылады.
Сканерлеуші жүйелердің негізгі параметрлар мен сипаттамалары мыналар: шолу алаңы (2, -сканерлеу бұрышы); тез арадағы алынатын бұрыштық көру аясы    МГ , олар сканердің геометриялық рұқсатын анықтайды (бұрыштық немесе сызықтық, яғни беттіктен тез арадағы алынатын бұрыштық көру аясын учаскесінің өлшемдері); сканерлеу траекториясы; сканерлеу мерзімі (Т) немесе сканерлеу жиілігі C f ; сканерлеу коэффициенті    C ; шолу алаңын шашырататын элементтердің саны   NC мен өлшемі.
Сканерлеудің мынадай түрлері ажыратылады:
1. Бір элементті жолдық-тіксызықтық сканерлеу.
2. Параллель сканерлеу
3. Тізбектей сканерлеу
4. Құрамалы паралельді-тізбектелген сканерлеу

ОЭЖ қолданылатын типтері мен олардың жіктелуіне байланысты ЖҚЗ оптика-электрондық әдістерін бірнеше түрге бөлінеді.
Телевизиялық түр. Аталмыш жүйе жердегі қабылдау пунктіне таратуға арналған сезімтал бетке бейнені түсіретін объективтен, электронды-сәулелену тұтқасынан, радиосигналдардың деректерін жасайтын және оқитын блоктан құралған. Бейнелеу орталық проекцияда құрылады. Телевизиялық қабылдағышты қарапайым түрде фотоаппараттың баламасы ретінде санауға болады, онда фотоматериал, бейнелеуді тіркейтін электронды жүйемен алмастырылған. Телевизиялық ОЭЖдің негізгі кемшілігі – бұл төменгі кеңістіктік қамту ауқымы (жүздеген метр, километр) және бейнелеудің айтарлықтай геометриялық бұрмалануы. Қазіргі уақытта телевизиялық ОЭЖ іс жүзінде қолданылмайды.
Фототелевизиялық түр. Объектіні фотокамерамен фотографиялау, одан кейін бортта экспонирлеу фотопленканы көрнекілеу және телевизиялық жүйемен фотобейнелеуді жерге жіберу. Қазіргі уақытта іс жүзінде қолданылмайды.
Сканерлік түрі. Қолданылатын сканер типіне байланысты табиғи ресурстық және картографиялық міндеттерді шешу үшін сканерлік зондтаудың екі түрін: оптикалық-механикалық сканерлеуді және оптикалық-электрондық сканерлеуді шартты түрде көрсетуге болады.
Жердің табиғи ресурстарын зерттеуде алғашқы буындағы “LANDSAT” жер серіктік сериясында қолданылған "MSS" оптикалық-механикалық сканермен алынған сканерлік түсірістерде көбірек қолданылды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   75




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет