Қажетті сөздер: көмектер, құбылыс, ахуал, жетістіктер, қызмет көрсету, отбасын құру
Сөздер мен сөз тіркестерін мағынасына қарай сәйкестендіріңіз.
|
Сөз немесе сөз тіркесі
|
|
Анықтамасы
|
1.
|
өсім
|
А. халық санының тез өсуі
|
2.
|
шоғырланған
|
В. халық санының артуы
|
3.
|
демографиялық жарылыс
|
С. өндірістің қарқынды дамуы
|
4.
|
өнеркәсіптік революция
|
Д. қоныстанған
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
2
|
3
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
Сөйлемдерді перифраз тәсілімен өзгертіңіз. Сөйлемдерді қайта құрылымдауда бастапқы ойдың сақталуын ескеріңіз.
|
|
Cөйлемдер
|
|
|
|
Перифраздалған сөйлемдер
|
|
|
XV ғасырдан бастап аграрлық мәдениет,
|
Медицина мен жаратылыс...
|
медицина
|
|
мен
|
|
|
жаратылыс
|
|
ғылымдарындағы
|
адамзаттың
|
қол
|
|
жеткізген нәтижелері адам санының өсуін
|
|
тұрақтандырды.
|
|
|
|
|
|
|
|
XX ғасырдың ортасында әлемдегі жағдай
|
«Демографиялық жарылыстың»...
|
тез арада өзгеріп, дамушы елдердегі
|
|
халық
|
санының
|
|
артуы
|
—
|
|
«демографиялық
|
|
|
жарылыстың»
|
|
туындауына себепші болды.
|
|
|
|
|
|
|
Дамушы
|
елдердегі
|
демографиялық
|
Білім деңгейінің төмендігіне...
|
жағдай этникалық және діни себептерге,
|
|
ерте бастан некеге тұруға, білім
|
|
деңгейінің
|
|
төмендігіне,
|
өндіріске
|
|
әйелдерді
|
араластырмауға
|
байланысты
|
|
жоғарылады.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кейбір мемлекеттердің тәуелсіздік алуы,
|
Халықаралық гуманитарлық...
|
медициналық
|
қызмет
|
|
көрсетудің
|
|
жақсаруы,
|
халықаралық
|
|
гуманитарлық
|
|
ұйымдардың
|
көмектері
|
есебінен
|
өлім
|
|
саны тез арада қысқарды.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Диаграммамен танысыңыз.
Жағдаят: Сіз география пәні бойынша 1997-2013 жылдар аралығындағы Қазақстанның иммиграциясы мен эмиграциясын зерттеп жүрсіз. Зерттеуіңіздің шағын таныстырылымын
27
мектепшілік оқушылар арасындағы конференцияда таныстырыңыз. Осы жылдардағы иммиграция мен эмиграция жағдайын салыстырып, пікір білдіріңіз.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
28
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
|
|
Дескриптор
|
|
|
Балл
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
№
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сөздер
|
мен
|
1-2
|
- сөйлем мазмұнына сай көп нүктенің
|
3
|
терминдердің мағынасын
|
|
|
орнына
|
қажетті
|
сөздер
|
мен
|
|
түсінеді
|
|
|
|
терминдерді қояды;
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
сөздер
|
мен
|
олардың
|
анықтамасын
|
4
|
|
|
|
|
сәйкестендіреді;
|
|
|
|
|
|
|
3
|
-
|
сөлемдерді
|
перифраз
|
тәсілімен
|
|
|
|
|
|
өзгертіп жазады;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1-сөйлем
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
2-сөйлем
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
3-сөйлем
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
4-сөйлем
|
|
|
|
|
1
|
Кесте,
|
диаграмма,
|
4
|
-
|
диаграммададан қажетті
|
ақпаратты
|
1
|
шартты белгілер мен
|
|
|
алады;
|
|
|
|
|
|
1
|
сызбаларда
|
берілген
|
|
-
|
таныстырылым жасайды;
|
|
|
1
|
ақпараттарды
|
|
|
- жағдайға өзінің пікірін білдіреді;
|
|
1
|
салыстырып,
|
пікір
|
|
-
|
қорытынды жасайды.
|
|
|
|
|
білдіреді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Барлық балл:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
29
«Жаһандық мәселе: демография» ортақ тақырыбы бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні ___________________________________
Бағалау
|
|
|
|
|
|
|
|
Оқу жетістігі деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
критерийі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Төмен
|
Орта
|
|
|
|
|
|
Жоғары
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сөздер мен терминдердің
|
Көп нүктенің орнына қажетті
|
Көп нүктенің орнына
|
қажетті
|
Көп нүктенің орнына
|
қажетті
|
мағынасын түсінеді
|
сөздерді қоюда, сөздер мен
|
сөздерді қоюда, сөздер мен
|
сөздерді қояды, сөздер мен
|
|
|
олардың
|
|
анықтамасын
|
олардың
|
анықтамасын
|
олардың
|
анықтамасын
|
|
|
сәйкестендіруде,
|
сөйлемдерді
|
сәйкестендіруде,
|
сөйлемдерді
|
сәйкестендіреді,
|
сөйлемдерді
|
|
|
перифраз
|
тәсілімен өзгертіп
|
перифраз тәсілімен
|
өзгертіп
|
перифраз тәсілімен
|
өзгертіп
|
|
|
жазуда қиналады.
|
|
|
жазуда қателеседі.
|
|
|
|
|
|
жазады.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кесте,
|
диаграмма,
|
Диаграммадағы
|
ақпараттарды
|
Диаграммадағы
|
ақпараттарды
|
Диаграммадағы
|
ақпараттарды
|
шартты белгілер мен
|
қолданып
|
таныстырылым
|
қолданып
|
таныстырылым
|
қолданып
|
таныстырылым
|
сызбаларда
|
берілген
|
жасауда, өз пікірін білдіріп,
|
жасауда, өз пікірін білдіріп,
|
жасайды, өз пікірін білдіріп,
|
ақпараттарды
|
|
қорытындылауда қиналады.
|
қорытындылауда қателеседі
|
қорытындылайды.
|
|
|
|
салыстырып,
|
пікір
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
білдіреді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30
«Роботтар мен киборгтер әлемі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Сөйлеу әрекетінің түрлері
Оқылым
Жазылым
Оқу мақсаты
9.3.1.1 Мәтіндегі ақпараттың өзектілігін анықтау,
қорытынды жасау
9.4.1.1 Мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін
сақтап, аннотация, нұсқаулық жазу
Бағалау критерийі
Білім алушы:
Мәтіннен маңызды ақпараттарды анықтап,
қорытынды жасайды
Жанрлық және стильдік ерекшелігіне сай аннотация нұсқаулық жазады
Ойлау дағдыларының
Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Орындау уақыты
15-20 минут
Тапсырма
Мәтінді оқыңыз. «Сіздің ойыңызша, мәтін бойынша көтерілген мәселелердің қайсысы өзекті?» сұрағы бойынша «ПОПС формуласы» негізінде өз жауабыңызды білдіріңіз. «ПОПС формуласы» Менің ойымша, ...
Оны былай түсіндіремін: ...
Оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдеймін: ...
Ойымды былай қорытындылаймын: ...
Роботтардың пайдасы мен зияны
ХХІ ғасыр – ақпараттандыру технологиясы, жасанды интеллектінің дамыған заманы. Күнделікті өмірімізге роботтың да қарқындап еніп, түрлі салаларда өз міндеттерін атқарып жатқаны да соның бір дәлелі болса керек. Қазір роботтар ғарышты игеру, денсаулық сақтау, өндіріс, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және басқа да салаларда қолданылады. Әрине, роботтың адамға тигізетін пайдасы зор. Адам өзінің физикалық және ой еңбегін жеңілдету мақсатында роботтарды ойлап тапқан. Оны үнемі жетілдіріп, дамытып отырады. Адам ағзасы ыстық пен суыққа төзімсіз. Сондықтан да адамның жүруіне қауіпті жерлерде, жер асты, ай бетіндегі зерттеу жұмыстарында, адамның денсаулығына зиян келетін өндіріс орындарында, дәлдікті қажет ететін медицина, есептеу салаларында роботтың атқаратын қызметі, адамға әкелетін пайдасы ұшан-теңіз. Қазірдің өзінде роботтар қонақүй жұмысшыларын алмастыра алады, жол қозғалысын реттей алады, көлік жүргізіп, басқа да заттарды істей алады.
Сонымен қатар роботтың адамзатқа тигізетін зияны да жоқ емес. Британ ғалымдары роботтар адамдардың жұмыс орнын қаншалықты баса алатынын есептеді. АҚШ-тың өзінде алғашқы онжылдықта мамандықтардың 47%-ы толықтай автоматтандырылып, адамзат болашақта жұмыссыз қалуы әбден мүмкін. Бұл көрсеткіш Германияда 35%, Ұлыбританияда 30%, Жапонияда 21% болмақ. Қаржы саласындағы жұмыс орындарының 61%-ын роботтар алмастырады. Ал білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қызмет көрсету саласында жасанды интеллектінің үлесі аз болады.
Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, еңбек нарығындағы бұл өзгеріс әлеуметтік теңсіздікке де әкелуі мүмкін. Сонымен қатар байлар мен кедейлердің арасы алшақтай
31
түседі. Робот жасаушылардың табысы тез көбеймек.
Ал дене еңбегінің аз болуы адам денсаулығына кері әсерін тигізбей қоймайды. Адам психикасына, әсіресе балалар психикасына әсер, дамудың тежелуі, артық салмақ, ұйқының жетіспеуі, психикалық аурулар, агрессия жаңа технологияның жемісі.
Қорыта келе, Бауыржан Момышұлының «Техника қаншама дамып жетілгенімен, ойлайтын, парасатты адамның орнын ауыстыра алмайды» деген сөзін естен шығармасақ екен.
Қайрат Н.Б.,
ҚазМҰУ-нің Филология факультетінің студенті
Н.Б. Қайраттың «Роботтардың пайдасы мен зияны» мақаласы бойынша аннотация жазыңыз.
Жағдаят: Сабақта аннотация қалай жазылатынын меңгердіңіз және мұғалім үйге әдеби шығарма немесе мақала бойынша аннотация жазып келуді тапсырды.
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
32
|
|
|
Тапсыр
|
|
Дескриптор
|
|
Бағалау критерийі
|
ма
|
Білім алушы
|
Балл
|
|
|
|
№
|
|
|
|
Мәтіннен
|
маңызды
|
1
|
- мәтіндегі өзекті мәселені анықтайды;
|
1
|
ақпараттарды
|
|
|
-
|
себебін түсіндіреді;
|
1
|
анықтап,
|
қорытынды
|
|
- мәселенің өзектілігіне дәлел келтіреді;
|
1
|
жасайды
|
|
|
|
- мәселе бойынша қорытындыға келеді;
|
1
|
Жанрлық
|
|
және
|
2
|
-
|
стильдік ерекшелігін сақтайды;
|
1
|
стильдік
|
|
|
|
-
|
аннотация талаптарын сақтайды;
|
1
|
ерекшелігіне
|
сай
|
|
-
|
құрылымды сақтайды;
|
1
|
аннотация
|
|
|
- жұмысқа өзінің бағасын береді;
|
1
|
нұсқаулық жазады
|
|
-
|
мәтіндегі ақпаратты қолданады.
|
1
|
Барлық балл:
|
|
|
|
|
9
|
33
«Роботтар мен киборгтер әлемі» ортақ тақырыбы бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні ___________________________________
Бағалау
|
|
|
|
|
Оқу жетістігі деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
критерийі
|
Төмен
|
|
|
|
|
Орта
|
|
|
|
|
Жоғары
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Мәтіннен
|
маңызды
|
Мәтіндегі өзекті ақпараттарды
|
Мәтіндегі өзекті
|
ақпараттарды
|
Мәтіндегі өзекті ақпараттарды
|
ақпараттарды
|
анықтап,
|
анықтап, себебін
|
түсіндіруде
|
анықтап,
|
себебін
|
түсіндіруде
|
анықтап,
|
себебін
|
түсіндіреді
|
қорытынды жасайды
|
жәнедәлелдер
|
келтіруде,
|
және
|
дәлелдер
|
келтіруде,
|
және
|
дәлелдер
|
келтіріп,
|
|
|
қорытынды жасауда қиналады.
|
қорытынды жасауда қателеседі.
|
қорытынды жасайды.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жанрлық және стильдік
|
Ақпараттарды
|
|
қолдана
|
Ақпараттарды қолдана отырып,
|
Ақпараттарды қолдана отырып,
|
ерекшелігіне
|
сай
|
отырып, құрылымы, жанрлық
|
құрылымы,
|
жанрлық
|
және
|
құрылымы,
|
жанрлық
|
және
|
аннотация
|
нұсқаулық
|
және
|
стильдік ерекшелігіне
|
стильдік
|
ерекшелігіне
|
сай
|
стильдік
|
ерекшелігіне
|
|
сай
|
жазады
|
|
сай
|
аннотация
|
жазуда,
|
аннотация
|
жазуда, шығармаға
|
аннотация
|
жазады, шығармаға
|
|
|
шығармаға
|
баға
|
беруде
|
баға беруде қателеседі.
|
|
|
|
баға береді.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
қиналады.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
34
Достарыңызбен бөлісу: |