45. ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ ҮСТЕУЛЕРДІ ТОПТАСТЫРУҒА ҚАТЦСТЫ ҰСТАНЫМДАР
Ақымет Байтұрсынов «Тіл – құрал». 193-194 беттер бойынша:
Үстеу дейміз – сын есім, сан есім, есімдік, етістік сөздерді толықтыру, күшейту үшін айтылатын сөздерді. Мәселен: «тым жақсы», «он есе», «тап өзі», «әрең келдім» уа ғайри сондай.
«Қалай?» – «тым жақсы», «қанша?» – «он есе», «қайсысы?» – «тап өзі», «қайттің?» – «әрең келдім».
Қазақ тілінде түпкі үстеу сөздер тіпті аз. Көбінесе, үстеу мағынасында басқа есімдерден, есімдіктен, етістіктен шыққан сөздер жүреді. Әуелі түпкі үстеу сөздерді алып қарайық:
Сан есім һәм есімді күшейтуші үстеулерді жай үстеу дейміз, олар мынау: әбден, тым, тіпті, хас, сірә, есе, тaп, нақ, нағыз, әрең, дәл, дөп, дейім, әрі, бері, әбден, бұрын, енді, мана, әні, міне, ең, ылғи, таман, сайын, әлі, жария, жорта, дік.
Үстеу бес түрлі: 1) Нықтаулық. 2) Сынаулық. 3) Өлшеулік. 4) Мезгілдік. 5) Мекендік.
Достарыңызбен бөлісу: |