Жылдарға арналған Қазақстан Республикасының Табиғи ресурстарын пайдалану және қоршаған

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
34
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
сульфаттармен  (6,1  ШЖК),  жалпы  темірмен  (2,9 
ШЖК), БОТ
5
 (4,6 ШЖК), меди (3,0 ШЖК), фенолам 
(2,0  ШЖК)  бойынша  байқалады.  Оттегі  тәртібі 
нормада (8,71 мгО
2
/л). 
Тау  баурайындағы    Қарқара  өзені  –(Балқаш  – 
Алакөл  су  шаруашылығы  бассейні)  судың  сапасы 
бойынша 3 класқа жатады, су «орташа ластанған». 
СЛИ  –  1,02,  мыстың  құрамда  аса  көптігінен  (2,4 
ШЖК) және сульфаттар (1,2 ШЖК), Оттегі тәртібі 
нормада (9,65 мгО
2
/л). 
Қазақстан  Республикасы  –  Қытай  Халық 
Республикасы. 
Қара  Ертіс,  Қорғас  өзендерінің  сапасы  «таза» 
деп  сипатталса,  Іле,  Текес,  Емел  «орташа 
ластанған» деп сипатталады.  
Боран 
ауылы 
маңында 
- 
Қара 
Ертіс 
трансшекаралық  өзенінде  (Ертіс  су  шаруашылығы 
бассейні) ҚХР аймағынан келіп кіретін су сапасы 2 
класқа жатады, су «таза» деп сипатталған. СЛИ 1,01 
құрайды,  ШЖК  артуы  мыс,  темір,  марганец 
бойынша  байқалады.  Оттегі  тәртібі  нормада  (11,1 
ШЖК). 
Добын  кенті  -  Іле  өзені  (Балқаш  –  Алакөл  су 
шаруашылығы  бассейні)  Қытай  аймағынан  келіп 
кіретін  су  сапасы  3  санатқа  жатады,  су  «орташа 
ластанған».СЛИ  –  1,73.  ШЖК  артуы  мыспен  (3,6 
ШЖК),  жалпы  темірмен  (2,7  ШЖК),  нитритты 
азотпен  (2,0  ШЖК),  сульфаттармен  (1,2  ШЖК) 
бойынша  байқалады.  Оттегі  тәртібі  нормада  (10,5 
мгО
2
/л). 
Текес селосы - Текес өзенінің сапасы  (Балқаш – 
Алакөл  су  шаруашылығы  бассейні)  су  сапасы  3 
класқа  жатады,  су  «орташа  ластанған»,  СЛИ  1,19 
құрайды.  ШЖК  артуы  мыс  бойынша  (2,8  ШЖК) 
байқалады. 
Басқыншы  ауылы  -  Қорғас  өзенінің  сапасы– 
(Балқаш  –  Алакөл  су  шаруашылығы  бассейні), 
судың сапасы бойынша 2 класқа жатады, су «таза», 
СЛИ 0,95 құрайды. ШЖК артуы мыс бойынша (2,8 
ШЖК) байқалады. 
Қызыл Ту кенті - Емел өзені (Балқаш – Алакөл 
су  шаруашылығы  бассейні)  су  сапасы  бойынша  3 
класқа  жатады,  су  «орташа-ластанған».  Судың 
ластану  индексі  1,81  құрайды.  сульфаттар  (3,2 
ШЖК), жалпы темір (2,9 ШЖК), мыс  (2,1 ШЖК), 
тұзды аммоний (1,3 ШЖК). 
2011  жылмен  салыстырғанда  трансшекаралық 
өзендер  сапасының    келесідей  өзгерістері 
байқалады: 
- Трансшекаралық өзендер сапасының жағдайы: 
Қара  Ертіс  (Боран  а.),  Ертіс  (Прииртышское  а.), 
Тобыл  (Милютинка  с.),  Аят  өзені  (Варваринка  а.), 
Тоғызақ  (Тоғызақ  ст.),  Текес  (Текес  с.),  Емел 
өз.(Қызыл-Ту), Қарқара (тау баурайында), Талас өз. 
(Жас өркен с.), Асса (Маймақ ст.), Тоқташ (Жауғаш 
Батыр кенті), Беркара (Әбдіқадыр а.), Орь (Бөгетсай 
а.),    Орал  (Январцево  кенті),  Большая  Узен  өз. 
(Жалпақтал а.), Кіші Өзен өз. (Бостандық а.), Қиғаш 
(Котяевка  а.),  Шароновка  даңғ.  (Гонюшкинос), 
Карабалта  (Қырғызстанмен  шекаралас)  –  маңызы 
өзгермеген; 
- Есіл (Долматово а.), Шу (Благовещенское а.), – 
төмендеді;  
- Обаған (Ақсуат кенті.), Қорғас (Басқыншы а.), 
Іле (Добын даңғ.), Сырдарья өз. (Көкбұлақ с.), Ақсу 
(Ақсу с.), Елек өз. (Целинный кенті), Елек өз. (Шілік 
кенті), Шаған (Каменный кенті) – жақсарды. 
Қазақстан Республикасының 6 трансшекаралық 
өзендерінде  жоғары  ластанудың  (ЖЛ)  25  жағдайы 
анықталды.  
2013 жылдың гидрохимиялық көрсеткіштер 
бойынша 
Қазақстан 
Республикасының 
трансшекаралық өзендері сапасының жағдайы. 
Қазақстан Республикасы – Ресей Федерациясы. 
ҚР  РФ  трансшекаралық  өзен  суларының  сапасы 
келесідей тәртіппен бағаланады:   
Суы  «таза»  -  Шаған,  Орал,  Шароновка  және 
Қиғаш  өзендері;  суы  «орташа  ластанған»  -  Ертіс, 
Елек  (Шілік),  Есіл,  Тобыл,  Аят,  Тоғызақ,  Обаған, 
Үлкен  өзен  және  Кіші  өзен  өзендері;  суы 
«ластанған»  Үй  өзені;  суы  «лас»  -  Үлкен  Хобда, 
Елек  (  Целинный  кенті)  өзендері;  суы  «өте  лас»  - 
Орь өзені. 
Ресей  аймағы  шекарасындағы  Прииртышское 
маңындағы  Ертіс  өзенінің  су  сапасы,  «орташа 
ластанған» деп сипатталады (2 класс сапада), СЛИ 
1,02 құрайды. Судың мыспен ластануы – 2,5 ШЖК 
байқалады. Оттегі тәртібі нормада (10,55 мгО
2
/л).  
Долматово а. - Есіл өзенінің су сапасы (Есіл су 
шаруашылығы бассейні) судың сапасы бойынша 3 
класқа жатады, су «орташа ластанған».(СЛИ – 1,41). 
Бұл  ретте  ШЖК  никельдің  артуымен  –  3,5  ШЖК, 
БОТ
5
  1,3  ШЖК,  мыспен  мырыштың  деңгейі    1,1 
ШЖК. Нормадағы оттегі тәртібі (11,06 мгО
2
/л). 
Милютинка  а.  -  Тобыл  өзенінің  су  сапасы 
(Тобыл  –  Торғай  су  шарушылығы  бассейні)  су 
сапасы бойынша 3 класқа жатады, су «ластанған». 
СЛИ  1,40  құрайды.  ШЖК  артуы    мыспен    (2,7 
ШЖК),  сульфатпен  және    нитритты  азотпен  1,8 
деңгейде, мырышпен ШЖК – 1,1. Нормадағы оттегі 
тәртібі (10,39 мгО
2
/л).  
Варваринка а. – Аят өзенінің су сапасы (Тобыл 
– Торғай су шарушылығы бассейні)  судың сапасы 
бойынша 3 класқа жатады, су «орташа ластанған». 
СЛИ  –  1,78,  ШЖК  мыс  бойынша  артуы  2,6, 
сульфатпен  1,8  ШЖК.  Нормадағы  оттегі  тәртібі 
(10,8 мгО2/л).  
Тоғызақ  ст.  –  Тоғызақ  өзенінің  су  сапасы  – 
(Тобыл  –  Торғай  су  шаруашылығы  бассейні) 
бойынша 3 класқа жатады, су «орташа ластанған». 
Су  ластану  индексі  1,78  құрайды,  ШЖК  артуы 
мыспен 4,3 ШЖК, сульфатпен 2,1 ШЖК, фенолмен 
1,5 ШЖК, мырышпен 1,2. Нормадағы оттегі тәртібі 
(10,6 мгО2/л). 
Обаған өзенінің су сапасы (Тобыл  – Торғай су 
шаруашылығы бассейні) судың сапасы бойынша 3 
класқа  жатады,  су  «орташа  ластанған».  СЛИ  1,69 
құрайды.  ШЖК  артуы  мыспен  4,0,  мырышпен  2,5 
ШЖК,  сульфатпен  2,1.  Нормадағы  оттегі  тәртібі 
(9,0 мгО2/л). 
Үй  өзенінің  су  сапасы  (Тобыл  –  Торғай  су 
шаруашылығы бассейні) бойынша 4 класқа жатады, 
су  «ластанған».  СЛИ  2,76  құрайды.  ШЖК  артуы 
БОТ 6,3, мыспен 5,0 ШЖК, сульфатпен 2,0 ШЖК, 
нитритты  азотпен  1,5  ШЖК.  Нормадағы  оттегі 
тәртібі (7,64 мгО2/л). 
Ақтөбе  облысының  Целинный  кентіндегі  Елек 
өзенінің  су  сапасы  (Орал  –  Каспий  су 
шаруашылығы бассейні) бойынша 5 класқа жатады, 
су  «лас».  СЛИ  4,56  құрайды.  ШЖК  арту  мыспен 
(13,0  ШЖК),  бормен  (6,8  ШЖК),    алтывалентті 
хроммен (3,1 ШЖК), тұзды аммониймен (2,1 ШЖК) 
байқалады. Нормадағы оттегі тәртібі (9,86 мгО
2
/л).   

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
35
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
Шілік кентіндегі Елек өзенінің су сапасы (Орал 
–  Каспий  су  шаруашылығы  бассейні)  бойынша  3 
класқа  жатады,  су  «орташа  ластанған».  СЛИ  1,14 
құрайды.  ШЖК  хроммен  (6+)  (1,5  ШЖК),  жалпы 
темірмен (1,3 ШЖК), фенолмен және хлоридтермен 
1,2  деңгейде  артуы  байқалады.  Нормадағы  оттегі 
тәртібі (9,58 мгО
2
/л). 
Январцево  кентіндегі  –  Орал  өзенінің  судың 
ластану индексі (Орал  – Каспий су шаруашылығы 
бассейні)  0,85  құрайды,  судың  сапасы  бойынша  2 
класқа жатады, су «таза». 
ШЖК  артуы  хроммен  (1,2  ШЖК),  фенолмен 
(1,1  ШЖК)  байқалады.  Нормадағы  оттегі  тәртібі 
(10,9 мгО
2
/л).  
Ақтөбе  облысының  Бөгетсай  а.  –  Орь  өзені 
(Орал – Каспий су шаруашылығы  бассейні) судың 
сапасы  бойынша  6  класқа  жатады,  су  «өте  лас», 
СЛИ 6,03 құрайды. Мыспен 22,0 ШЖК, фенолмен 
6,0  ШЖК,  мырышпен  3,1  ШЖК,  БОТ5  2,6  ШЖК, 
тұзды  аммониймен  1,9  ШЖК  жоғары  деңгейде 
артуы  байқалады.  Нормадағы  оттегі  тәртібі            
(9,58 мгО
2
/л). 
Ақтөбе облысының Хобда кенті – Үлкен Хобда 
өзені (Орал – Каспий су шаруашылығы  бассейні) су 
сапасы  бойынша  5  класқа  жатады,  су  «ластанған, 
СЛИ  4,60  құрайды.  Мыспен  –  19,0  ШЖК, 
мырышпен  5,1  ШЖК  жоғары  деңгейде  артуы 
байқалады. Нормадағы оттегі тәртібі (6,87 мгО
2
/л). 
Каменный кенті – Шаған өзені (Орал – Каспий 
су шаруашылығы  бассейні)  су сапасы бойынша 2 
класқа  жатады,  су  «таза»,  СЛИ  0,78  құрайды. 
Фенолмен 1,3 ШЖК артуы байқалады. Нормадағы 
оттегі тәртібі (9,5 мгО
2
/л). 
Жалпақтал  а.  –  Үлкен  өзен  суының  ластану 
индексі (Орал – Каспий су шаруашылығы  бассейні) 
су  сапасы  бойынша  3  класқа  жатады,  су  «орташа 
ластанған»,  сульфатпен  2,3  құрайды,  Жалпы 
темірмен  1,8  ШЖК,  фенолмен  1,3  ШЖК  артуы 
байқалады. 
Бостандық  селосы  –  Кіші  өзен  өзенінің 
ластануы  –  (Орал  –  Каспий  су  шаруашылығы  
бассейні)  БОТ
5
  1,7,  фенолмен  1,2  ШЖК,  жалпы 
темірмен  1,3  ШЖК  артуымен  сипатталып, 
байқалады. 
Қиғаш  қолтығы  -  Шароновка  тармағының  су 
сапасы  (Волга  өзені  бассейні)  «таза»  деп 
сипатталады. (СЛИ=0,82; 0,80) 
Қазақстан 
Республикасы 
– 
Өзбекстан 
Республикасы  
Көкбұлақ а. – Сырдария өзені (Арал – Сырдария 
су шаруашылығы  бассейні)  су сапасы бойынша 3 
класқа  жатады,  су  «орташа  ластанған»,  (СЛИ  – 
2,49). Мыспен (1,6 ШЖК), сульфатпен (1,3 ШЖК) 
артуы  байқалады.  Нормадағы  оттегі  тәртібі           
(10,9 мгО
2
/л). 
Қазақстан 
Республикасы 
– 
Қырғыз 
Республикасы. 
Су сапасы бойынша Беркара, Қарқара өзендері 
«таза» деп сипатталса, Қарабалта өзені «ластанған» 
деп  сипатталады.  Басқа  су  объектілері  «орташа-
ластанған» деп сипатталады.  
Благовещенское  селосы  –  Шу  өзені  –  (Шу  – 
Талас  су  шаруашылығы  бассейні)  судың  сапасы 
бойынша 3 класқа жатады, су «орташа ластанған». 
СЛИ  1,89  құрайды.  ОБТ
5
  3,5  ШЖК,  мыспен  2,8 
ШЖК, фенолмен 1,3  ШЖК, нитритты азотпен 1,9, 
жалпы  темірмен  1,2  ШЖК  артуы  байқалады. 
Нормадағы оттегі тәртібі (9,67 мгО
2
/л).  
Жасөркен селосы – Талас өзені суының ластану 
индексі    1,43  құрайды,  судың  сапасы  бойынша  4 
класқа  жатады,  су  «ластанған».  Ластану  мыспен  – 
(2,4 ШЖК), ОБТ
5
 (2,0) ШЖК, фенолмен (1,4 ШЖК), 
жалпы  темірмен  (1,1  ШЖК)  артуы  байқалады. 
Нормадағы оттегі тәртібі (9,88 мгО
2
/л).  
Маймақ  ст.  –  Асса  өзені  бойынша  СЛИ  1,19 
құрайды  және  судың  сапасы  бойынша  3  класқа 
жатады, су «орташа ластанған». Орташа норманың 
артуы  мыспен  (2,5  ШЖК),  фенолмен  (1,2  ШЖК), 
жалпы темірмен (1,1 ШЖК) байқалады. Нормадағы 
оттегі тәртібі (9,88 мгО
2
/л). 
Ақсу  селосы  –  Ақсу  өзен  суының  ластану 
индексі 1,90 құрайды және судың сапасы бойынша 
3  класқа  жатады,  су  «орташа  ластанған».  Негізгі 
ластану мыс 3,2 ШЖК, сульфат 2,3 ШЖК, фенол 2,0 
ШЖК,  ОБТ
5
  1,8  ШЖК,  фторидтер  1,5  ШЖК 
есебінен  пайда  болады.  Нормадағы  оттегі  тәртібі 
(9,76 мгО
2
/л).   
Жауғаш  Батыр  кенті  -    Тоқташ  өзені  -  (Шу  – 
Талас  су  шаруашылығы  бассейні)  судың  сапасы 
бойынша 3 класқа жатады, су «орташа ластанған»., 
СЛИ 2,23 құрайды. Ластану сульфатпен 3,6 ШЖК, 
мыспен  3,4  ШЖК,  ОБТ
5
  3,2  ШЖК,    фенолмен  1,4 
ШЖК,  жалпы  темірмен  1,2  ШЖК  байқалады.  
Нормадағы оттегі тәртібі (10,0 мгО
2
/л).  
Қырғызстанмен  шекаралас    Карабалта  өзені 
(Шу  –  Талас  су  шаруашылығы  бассейні)  судың 
сапасы бойынша 4 класқа жатады, су «ластанған». 
Судың  ластану  индексі  2,85  құрайды,    артуы 
сульфатпен – 5,8 ШЖК, мыспен 3,5 ШЖК,  ОБТ
5
 3,4 
ШЖК  фенолмен  2,0  ШЖК,  жалпы  темірмен  1,8 
ШЖК  байқалады.    Нормадағы  оттегі    тәртібі         
(10,5 мгО
2
/л). 
Әбдіқадыр селосы – Берқара өзені (Шу – Талас 
су шаруашылығы бассейні) судың сапасы бойынша 
2 класқа жатады, су «таза». Судың ластану индексі 
0,90  құрайды.  ШЖК  артуы  мыспен  (1,6  ШЖК) 
байқалады. Нормадағы оттегі тәртібі (9,91 мгО
2
/л). 
Қырғызстанмен шекаралас  Сарғоу өзені (Шу – 
Талас  су  шаруашылығы  бассейні)  судың  сапасы 
бойынша 3 класқа жатады, су «орташа» ластанған. 
Судың ластану индексі 2,41 құрайды, ШЖК мыспен 
3,4  ШЖК,  сульфатпен  4,0  ШЖК,  БОТ5 3,0  ШЖК, 
фенолмен  2,0  ШЖК,  жалпы  темірмен  1,5  ШЖК 
байқалады. Нормадағы оттегі тәртібі (10,7 мгО
2
/л). 
Тау  баурайындағы  –  Қарқара  өзені  (Балқаш 
Алакөл  су  шаруашылығы  бассейні)  судың  сапасы 
бойынша  2  класқа  жатады,  су  «таза».  СЛИ  0,86 
құрайды.  ШЖК  артуы  мыспен  (1,6  ШЖК)  және 
сульфатпен  (1,3  ШЖК)  байқалады.  Нормадағы 
оттегі тәртібі (10,9 мгО
2
/л). 
Қазақстан  Республикасы  –  Қытай  Халық 
Республикасы  
Қорғас өзені суының сапасы «таза» деп ал, Қара 
Ертіс, Іле, Текес, Емел өзендері «орташа ластанған» 
деп сипатталады.   
ҚХР  территориясынан  келетін  Боран  а. 
маңының  трансшекаралық  Қара  Ертіс  өзені  (Ертіс 
су  шаруашылық  бассейны)  суының  сапасы,    2 
класқа жатады және  «таза» деп сипатталады. СЛИ 
1,01 құрады, ШЖК бойынша  тіркелген мыс, жалпы 
темір, Марганец шамамен 1,1-2,2 ЖШК. 
Іле өзені-Добын кеме жайына «Балқаш - Алакөл 
су  шаруашылық  бассейні)  ҚХР  территориясынан 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
36
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
сапасы жағынан 3 класқа жататын  «орташа – лас» 
су  келеді,  СЛИ  -1,32.  ЖШК  бойынша  мыс  -  2,4 
ШЖК,  нитритталған  азот-2,0  ШЖК,  жалпы  темір-
1,5 ШЖК жоғарланғаны тіркелген. Оттектік тәртібі 
қалпында (10,7 мгО
2
/л). 
Текес өзені –Текес ауылында «Балқаш - Алакөл 
су  шаруашылық  бассейні)  ҚХР  территориясынан 
сапасы жағынан 3 класқа жататын  «орташа  –лас» 
су келеді, СЛИ  -1,15 құрады. ШЖК бойынша мыс 
(2,7 ШЖК), жалпы темір (1,3 ШЖК)  жоғарланғаны 
тіркелген.  
Қорғас  өзені  –  Басқыншы  ауылында  «Балқаш-
Алакөл су шаруашылық бассейні)  2 класқа «таза» 
жатады, 
СЛИ 
- 
0,69 
құрайды. 
Мыстың 
концентрациясы 1,5 ШЖК байқалған. 
Баянкөл  өзені  –  Баянкөл  ауылында  «Балқаш-
Алакөл су шаруашылық бассейні)  2 класқа «таза» 
жатады, 
СЛИ 
- 
0,9 
құрады. 
Мыстың 
концентрациясы 2,0 ШЖК байқалған. 
Емел  өзені  –  Қызыл-ту  ауылында  «Балқаш-
Алакөл  су  шаруашылық  бассейні)    су  сапасын 
талдау  нәтижесі  бойынша  3  класқа  «орташа-лас» 
жатады,  судың  ластану  индексі  –  1,41.  ШЖК 
бойынша  Тұзды  аммоний  -3,2  ШЖК,  сульфат-2,1 
ШЖК,  мыс-1,4  ШЖК,  марганец  1,1  ШЖК  
жоғарланғаны тіркелген. 
2012 
жылмен 
салыстыру 
бойынша  
трансшекаралық өзендердің сапасының өзгеруі: 
-  Іле  (Добын  к.),  Есіл  (Долматово  а.),  Тобыл 
(Милютинка а.), Аят өз. (Варваринка аул.), Тоғызақ 
(Тоғызақ  ст.),  Текес  (Текес  а.),  Қорғас  (Баскүнше 
а.),  Емел  өз.  (Қызыл-Ту  ауылы),  Сырдарья  өз. 
(Көкбұлақ  а.),  Талас  өз.(  Жасөркен  а.),  Асса 
(Маймақ  ст),  Ақсу  (Ақсу  а.),  Тоқташ  (Жауғаш 
Батыр а.), Берқара (Әбдіқадыр а.), Орал (Январцев 
а.),  Үлкен  Өзен    өз.  (Жалпақтал  а.),  Кіші  өзен 
(Бостандық  ауд),  Қиғаш  (Котяев  а.),  Шарон  кенті 
маңындағы 
(Гонюшкин 
ауылы), 
Қарабалты 
(Қырғызстан  ауылдарымен  шектеседі),  Шаған  өз. 
(Тасты ауылы)  трансшекаралық өзендерінің сапасы 
байқалатындай өзгермеген; 
- Ертіс (Ертіс ауылы), Үй (Үй а.), Ілек өз. (Шелек 
а.), Ор (Бөгетсай а.),  Елек өз ( Целинный а.), Қара 
Ертіс  (Боран  а.),  Үлкен  Қобда  (Қобда  а.)  – 
нашарланған; 
-  Шу  (Благовещенск  а.),  Обаған  (Ақсуат  а.), 
Баянкөл  (Баянкөл  ауылы),  Қарқара  өз  (тау 
аңғарында),  Сарғау  (Қырғызстан  шекарасында  – 
жақсарғаны байқалған. 
Қазақстан  Республикасының  траншекаралық  6 
өзенде  қатты  ластанудың  11  жағдайы  тіркелген. 
(ЖЛ). 
2014  жылғы  гидрохимиялық  көрсеткіштер 
бойынша 
Қазақстан 
Республикасының 
траншекаралық 
өзендер 
суы 
сапасының 
жағдайы. 
Қазақстан Республикасы – Ресей Федерациясы. 
ҚР-РФ  трансшекаралық  су  сапасы  келесідей 
бағаланады:  суы  «таза»  -  Шароновка  және  Қиғаш 
өзендері;  суы  «орташа-ластанған»  -  Ертіс,  Орал, 
Шаған  өзендері,  Ілек  (Шелек  ауылы),  Есіл,  Аят, 
Үлкен өзен және Кіші өзен; Суы «ластанған» - Үй 
өз, Ор өз, Тоғызық, Ілек (Целинный ауылы), Үлкен 
Қобда өз; суы «лас» - Тобыл, Обаған өз. 
Ресей  шекаралас  аумақтарда  судың  сапасы 
Ертіс тұсының Ертіс өзені «таза» (сапасы 2  класс) 
деп  сипатталып,  СЛИ-0,94  құраған.  Судың 
ластануы  мыс  (2,40  ШЖК),  жалпы  темір  (1,10 
ШЖК)  бойынша  байқалады.  Оттектік  мөлшері 
қалпында (11,02 мгО2/л). 
Есіл  өзені  –  Долматов  ауылы  «Есіл  су 
шаруашылық  бассейні)  суының  сапасы  «орташа  –
лас» 3 класқа  жатады, СЛИ -1,39. ШЖК бойынша 
жалпы  темір  1,33  ШЖК,мыс  3,33    және  марганец 
1,61  ШЖК  жоғарланғаны  тіркелген.  Оттектік 
мөлшері қалпында (9,44 мгО2/л). 
Тобыл  өзені  –Милютинка  ауылы  «Тобыл-
Торғай су шаруашылық бассейні) 5 класқа жататын  
«лас»,  СЛИ  -4,30  болып  сипатталады.  ШЖК 
бойынша мыс 18,5 ШЖК, сулфат (18,5 ШЖК) және 
фенол  деңгейінде  (3,5  ШЖК)  жоғарланғаны 
тіркелген.  Оттектік  мөлшері  қалпында  (10,41 
мгО2/л). 
Аят  өзені  –  Варваринка  ауылы  «Тобыл-Торғай 
су  шаруашылық  бассейні)  3  класқа  жататын  
«орташа лас», СЛИ -1,69, ШЖК бойынша мыс 1,50 
ШЖК, сулфат 1,55 ШЖК, марганец 1,30 ШЖК және 
фенол  4,50  ШЖК.  Оттектік  мөлшері  қалпында 
(10,38 мгО2/л). 
Тоғызақ  өзені  –Тоғызақ  ст.  «Тобыл-Торғай  су 
шаруашылық 
бассейні) 
4 
класқа 
жататын  
«ластанған» болып сипатталады. СЛИ -2,89 құрады,  
ШЖК бойынша мыс 7,50 ШЖК, сулфат 2,12 ШЖК, 
фенол 6,00 ШЖК жоғарланғаны тіркелген. Оттектік 
мөлшері қалпында (10,99 мгО2/л). 
Обаған өзені – Ақсуат ауылы «Тобыл-Торғай су 
шаруашылық  бассейні)  5  кластағы  «лас»  болып 
табылады. СЛИ -4,24 құрады,  ШЖК бойынша мыс 
11,00 ШЖК,  хлорид 2,14 ШЖК, сулфат 6,10 ШЖК 
және  фенол  5,00ШЖК  жоғарланған.  Оттектік 
мөлшері қалпында (6,81 мгО2/л). 
Үй  өзені  –  Үй  ауылы    «Тобыл-Торғай  су 
шаруашылық  бассейні)  4  кластағы  «лас»  болып 
табылады.  СЛИ  -3,11  құрады,    ШЖК  бойынша 
фенол және мыс ШЖК деңгейінде 7,00,  мырыш 1,3 
ШЖК  сулфат  1,68  ШЖК  жоғарланған.  Оттектік 
мөлшері қалпында (8,58 мгО2/л). 
Ақтөбе  облысының  Елек  өзені  –  Целинный 
ауылы  «Орал -Каспий су шаруашылық бассейні) 4 
класқа жататын «лас» болып есептеледі. СЛИ -2,59 
құрады,  ШЖК бойынша мыс (4,0 ШЖК) бор (7,38 
ШЖК), марганец (1,39 ШЖК), нитратты азот ( 1,49 
ШЖК)  жоғарлағаны  байқалған.  Оттектік  мөлшері 
қалпында (10,7 мгО2/л). 
Елек  өзені  –  Шелек  ауылы    «Орал-Каспий  су 
шаруашылық  бассейні)  суының  сапасы  «орташа-
лас»    3  класқа  жатады.  СЛИ  -1,36  құрады,    ШЖК 
бойынша  ОБТ5  (2,70  ШЖК),  жалпы  темір  (1,25 
ШЖК),    фенол  (1,30  ШЖК)    хлорид  (1,06  ШЖК) 
және нитриттелген азот (1,20 ШЖК) жоғарылағаны 
байқалған.  Оттектік  мөлшері  қалпында  (9,51 
мгО2/л). 
Орал өзені - Январьцов ауылы «Орал -Каспий су 
шаруашылық  бассейні)  суының  ластану  индексі 
1,20  құрап,  суының  сапасы  «орташа-лас»  3  класқа   
жатады.  ШЖК бойынша ОБТ5 (2,75 ШЖК),  жалпы 
темір (1,20 ШЖК), нитриттелген азот және  фенол 
1,30  ШЖК  байқалған.  Оттектік  мөлшері  қалпында 
(11,40 мгО2/л). 
Ақтөбе облысының Ор өз. - Бөгетсай а. «Орал -
Каспий су шаруашылық бассейні)  суының сапасы 
4  класқа  «лас»    жатады.    СЛИ  2,74  құрады.  ШЖК 
бойынша жалпы мыс 8,00 ШЖК, фенол 1,50 ШЖК, 
нитриттелген  азот    2,90    ШЖК,  тұзды  амони  2,53 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
37
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
ШЖК  жоғарылағаны байқалған.  Оттектік мөлшері 
қалпында (9,145 мгО2/л). 
Ақтөбе  облысының  Үлкен  Хобда  өз.  -  Қобда 
ауылы  «Орал  -  Каспий  су  шаруашылық  бассейні)  
суының сапасы 4 класқа «лас»  жатады.  СЛИ 2,49 
құрады.  ШЖК  бойынша  жалпы  мыс  10,0  ШЖК, 
жалпы темір 1,10 ШЖК, сульфат 1,09 ШЖК, фенол 
1,5  ШЖК,  жоғарлағаны  байқалған.  Оттектік 
мөлшері қалпында (8,92мгО2/л). 
Шаған өз. - Каменный ауылы «Орал -Каспий су 
шаруашылық  бассейні)    суының  сапасы  3  класқа 
«орташа-лас»    жатады.    СЛИ  1,35  құрады.  ШЖК 
бойынша БОҚ2,60 ШЖК, фенол 1,35 ШЖК, хлорид 
1,25  ШЖК,  және  жалпы  темір  1,40  ШЖК 
жоғарлағаны 
байқалған. 
Оттектік 
мөлшері 
қалпында (9,44мгО2/л). 
Үлкен  өзен  өз.  -  Жалпақтау  ауылы  (Орал  -
Каспий су шаруашылық бассейні)  суының ластану 
индексі 1,49 құрап, «орташа-лас»  3 класқа жатады.  
Құрамында  хлорид  1,60  ШЖК,  ОБТ5  2,85  ШЖК, 
темірдің жалпы 1,40 ШЖК, фенол 1,40 жоғарлағаны 
байқалған.  
Кіші  өзенінің  ластануы  –  Бостандық  ауылы 
(Орал  -Каспий  су  шаруашылық  бассейні)    ОБТ5 
2,30  ШЖК,  фенол  1,30  ШЖК,  жалпы  темір  1,60 
ШЖК,  хлорид  1,41  нитратты  азот  1,25  ШЖК 
бойынша  ШЖК  жоғарылағанымен  сипатталады. 
Судың  ластану  индексы  1,42  құрап  3  класқа 
«орташа-ластанған» сәйкес. 
Шароновка ағысы және Қиғаш тармағы суының 
сапасы  (Волга  өзенінің  бассейны)  «таза»  болып 
сипатталады (СЛИ=0,78 – 0,79). 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: