Мына сұрақтар бойынша құзіретті:
Этика және деонтология;
Медицинарлық ұйымдардағы санитарлық-гигиеналық режим;
Өз біліміне сай науқастарға күтім жасау.
3. Пәннің тақырыптық жоспары
Кесте 1
Құзыреттілік аймақтары
(тараулары)
|
Бар.
оқу сағ.
|
Соның ішінде
|
Теория
|
Тәжірибе
|
А-құзыреттілік аймағы. Десмургия.
|
4
|
2
|
2
|
Б-құзыреттілік аймағы.Қан жоғалтудың белгілері.
|
4
|
2
|
2
|
В-құзыреттілік аймағы.Жарақаттың белгілері.
|
4
|
2
|
2
|
Г-құзыреттілік аймағы.Жабық зақымданулар.
|
4
|
2
|
2
|
Д-құзыреттілік аймағы.Температуралық жарақаттарды оңалту іс шаралары.
|
4
|
2
|
2
|
Е-құзыреттілік аймағы.Естен тануда ,коллапсжәне тырысу кездерінде ағзаның қызметтерін бақылау және күтім жасау.
|
2
|
-
|
2
|
Ж-құзыреттілік аймағы.Уланулар.
|
2
|
-
|
2
|
Қорытынды сабақ
|
24
|
10
|
14
|
Кесте 2
№
|
Модульдердің және тақырыптардың атауы
|
Бар. сағ. саны
|
Соның ішінде
|
|
|
|
Теория
|
Тәжірибе
|
І
|
А-құзыреттілік аймағы. Десмургия.
|
4
|
|
|
1
|
1.1.Десмургия. таңғыштың түрлері
|
2
|
2
|
-
|
2
|
1.2. Орналасу жеріне байланысты дененің әр жеріне битті және битсіз таңбаларды салу
|
2
|
-
|
2
|
ІІ
|
Б- құзіреттілік аймағы. Қан жоғалтудың белгілері.
|
4
|
|
|
3
|
2.1.Қан кету .қансырауды индекс бойынша анықтау
|
2
|
2
|
-
|
4
|
2.2. Қан кетуді тоқтатудың түрлері
|
2
|
-
|
2
|
ІІІ
|
В-құзыреттілік аймағы.Жарақаттың белгілері.
|
4
|
|
|
5
|
3.1. Жаралар. Жіктелуі. Жаралар түрлері. Жаралық процесстің фазалары. Жараларды емдеу.
|
2
|
2
|
-
|
6
|
3.2. Күйіктер. Күйіктерді емдеу. Үсіктер. Электрожарақат.
|
2
|
-
|
2
|
IV
|
Г-құзыреттілік аймағы.Жабық зақымданулар.
|
4
|
|
|
7
|
4.1Жүмсақ улпалардың жабық жарақаттары.Буын созылуы соғып алу,бұлшықеттер жыртылуы.Көп уақыт басып-жаншылу синдромы.Сүйектер сынуы.Буын шығу.
|
2
|
-
|
2
|
8
|
4.2Консервативтік пен оперативтік әдістемен емдеу.Транспортық иммобилизациясын жүргізу мен гипсті танғыштар салу.
|
2
|
-
|
2
|
V
|
Д-құзыреттілік аймағы.Температуралық жарақаттарды оңалту іс шаралары.
|
4
|
|
|
9
|
5.1Реанимацияның даму тарихы.Қазақстанда реанимациялық қызметтің ұйымдастырылуы мен жабдықталуы.Жантәсілім жағдай.Жүрек тоқтауының сипаттамасы,өлімнің клиникалық белгілері.
|
2
|
-
|
2
|
10
|
5.2 Қарқында терапиядағы,тірілту әдістері туралы түсінік.Тірілту сатылары,түрлері.Өкпе-жүрек реанимацияны жүргізу туралы түсінік.
|
2
|
-
|
2
|
VI
|
Е-құзыреттілік аймағы.Естен тануда ,коллапсжәне тырысу кездерінде ағзаның қызметтерін бақылау және күтім жасау
|
2
|
|
|
11
|
6.1 Жедел қантамырлардың жетіспеушілігі. Естен тану себептері. Алғашқы көмек. Коллапсқа әкелетін жағдайлар, жіктелуі, клиникалық белгілері, алғашқы медициналық көмек. Шоктың жіктелуі. Әр түрлі себептермен болатын шоктардағы алғашқы көмек..
|
2
|
2
|
|
VII
|
Ж-құзыреттілік аймағы.Уланулар.
|
2
|
|
|
12
|
7.1 Улану түрлері, удың ағзаға өту жолдары, негізгі клиникалық белгілері, улану кезінде бірінші медициналық көмек көрсету, детоксикация әдісі көмегімен емдеу.
|
2
|
2
|
|
|
Барлығы
|
24
|
10
|
14
|
4.Пән бойынша жұмыс бағдарламасының мазмұны
№
|
Модульдердің және тақырыптардың атауы
|
Оқу сағат саны
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар істей білуі тиіс
|
Ресурстар
|
І
|
А-құзыреттілік аймағы.
Десмургия.
|
4
|
|
|
|
1
|
1.1.Десмургия. таңғыштың түрлері
|
2
|
- таңғыш жасау туралы түсінік;
- таңғыштың түрлері
|
-басқа таңғыш салу;
-көкірек торына, шатқа және қол-аяққа таңғыш салу;
|
кестелер, оқулық «Жалпы хирургия»
Дұрманов Қ.Д.
|
2
|
1.2. Орналасу жеріне байланысты дененің әр жеріне битті және битсіз таңбаларды салу
|
2
|
- бинтпен ораудың ережесін тәсілдерін;
- таңғыштың таңу әдісіне және мақсаты бойынша жіктелуін
|
-дененің әр жеріне бинтті бинтті және битсіз таңғыштар салу;
-желкеге таңғыш салу;
|
кестелер, оқулық «Жалпы хирургия»
Дұрманов Қ.Д.
|
ІІ
|
Б- құзіреттілік аймағы. Қан жоғалтудың белгілері.
|
4
|
|
|
|
3
|
2.1.Қан кету .қансырауды индекс бойынша анықтау
|
2
|
қансыраудың жалпы белгілерін;
-қансырауды анықтау тәсілдерін;
қансыраудың жіктелуін ;
|
-қан кетудің диагностикасын жүргізу, дәрежесін білу;
-жедел қан кету белгілерін анықтау;
|
кестелер, оқулық «Жалпы хирургия»
Дұрманов Қ.Д.
|
4
|
2.2. Қан кетуді тоқтатудың түрлері
|
2
|
- уақытша және біржола қан тоқтатуды;
гемостатикалық
|
-қансырауды уақытша тоқтатуды жүргізу;-
-жалпы жағдайын анықтау;
-
|
Кесте, оқулық, мәселе есептер
|
ІІІ
|
В-құзыреттілік аймағы.Жарақаттың белгілері.
|
4
|
|
|
|
5
|
3.1. Жаралар. Жіктелуі. Жаралар түрлері. Жаралық процесстің фазалары. Жараларды емдеу.
|
2
|
- жарақат туралы түсінік және жіктелуін;
- ашық жаралардың клиникалық белгілерін;
|
- ашық жарақаттарды анықтап тану: ашық жарақат, электрожарақат, күйік,үсік
|
кестелер, оқулық «Жалпы хирургия»
Дұрманов Қ.Д.
|
6
|
3.2. Күйіктер. Күйіктерді емдеу. Үсіктер. Электрожарақат.
|
2
|
Күйіктің жіктелуін;
Күйіктің дәрежесімен көлемін анықтауды;
|
Күйіктің бетін тазалау;
Күйіктің көлемін өлшемін анықтау;
|
Неотложная доврачебная медицинская помощь; учебное пособие. Красилникова И.Н ,Моисеева Е.Г.
|
IV
|
Г-құзыреттілік аймағы.
Жабық зақымданулар.
|
4
|
|
|
|
7
|
4.1. Жұмсақ ұлпалардың жабық жарақаттары. Буын созылуы соғып алу,бұлшықеттер жыртылуы.
|
2
|
Жабық жарақаттар
да ұлпалардың зақымының клиникалық көрсеткіштерін;
Үйреншікті буын шығулар туралы;
|
Жабық жарақаттың ағзаға әсерін анықтау және алғашқы медициналық көмек көрсету;
Жарақаттанған науқастарға күтім жасау;
|
Кесте, оқулық, мәселе есептер, бейнематериал
|
8
|
4.2.Сүйектер сынуы. Буын шығу.консервативтік пен оперативтік әдістермен емдеу. Транспорттық иммбилизациясын жүргізу мен гипсті таңғыштар салу.
|
2
|
Сүйектер сынуы мен буындар шығуының жіктелуін, клиникалық көрсеткіштерін;
Қазіргі кездегі транспорттық таңғыш иммобилизация және қолдағы заттарды;
|
Сүйектер сынуы, буын шығуы, соғып алу белгілерін анықтау;
Науқастарға транспорттық шиналармен немесе қоластындағы заттармен иммобилизацияны жасау;
Қолға және аяққа тасымалдау жақтауларын салу;
|
Неотложная доврачебная медицинская помощь; учебное пособие. Красилникова И.Н Моисеева Е.Г.
|
V
|
Д-құзыреттілік аймағы.
Температуралық жарақаттарды оңалту іс шаралары.
|
4
|
|
|
|
9
|
Реанимацияның даму тарихы. Қазақстанда реанимациялық қызметтің ұйымдастырылуы мен жабдықталуы. Жантәсілім жағдай. Жүрек тоқтауының сипаттамасы, өлімнің клиникалық белгілері.
|
2
|
-жантәсілім жағдайдың белгілері: агония алды, агония, клиникалық өлім;
-тыныс алу жолдарының өткізгіштігін тұрақтандыру
|
Клиникалық өлімнің диагнозын қою;
-АВС жүйесі бойынша реанимация жүргізу.
|
Неотложная доврачебная медицинская помощь; учебное пособие. Красилникова И.Н Моисеева Е.Г.
|
10
|
Қарқынды терапиядағы, тірілту әдістері туралы түсінік. Тірілту сатылары, түрлері. Реанимациялық іс шаралардың нәтижелік көрсеткіштері. Өкпе-жүректік реанимацияны жүргізу туралы түсінік.
|
2
|
-бір немесе екі құтқарушылармен реанимация жүргізу техникасын.
|
-Жүрекке тікелей емес массаж жасау;
Нәрестелерге, балаларға, ересектерге өкпенің жасанды демалдыруын жүргізу;
Реанимацияның нәтижесіне баға беру.
|
муляждар, барельефтері планшеттер,
|
VI
|
Е-құзыреттілік аймағы.
Естен тануда ,коллапсжәне тырысу кездерінде ағзаның қызметтерін бақылау және күтім жасау.
|
2
|
|
|
|
11
|
Жедел қантамырлардың жетіспеушілігі. Естен тану себептері. Алғашқы көмек. Коллапсқа әкелетін жағдайлар, жіктелуі, клиникалық белгілері, алғашқы медициналық көмек. Шоктың жіктелуі. Әр түрлі себептермен болатын шоктардағы алғашқы көмек.
|
|
-жедел қан тамырлардың жетіспеуі туралы түсінік;
-естен тану, коллапс, шоктың клиникалық белгілерін;
-коллапс пен шоктың жіктелуі;
-жедел қан тамырлардың жетіспеушілігінде алғашқы дәрігерге дейінгі көмек көрсету ережелерін.
|
-Естен тану,коллапс, шок жағдайындағы науқастардың ағзалар мен жүйелерінің қызметін бақылау және күтім жасау;
-Естентану мен коллапстың клиникалық көрсеткіштерін анықтау.
|
Кесте, оқулық, мәселе есептер
|
VII
|
Ж-құзыреттілік аймағы.Уланулар.
|
2
|
|
|
|
12
|
Улану түрлері, удың ағзаға өту жолдары, негізгі клиникалық белгілері, улану кезінде бірінші медициналық көмек көрсету, детоксикация әдісі көмегімен емдеу.
|
|
-уланудың клиникалық белгілерін;
-улану кезінде бірінші медициналық көмек көрсету түрлерін;
-ауруханада улануды емдеу.
|
-Анамнез жинау, клиникалық белгілерінен уланудың түрін анықтау;
-Тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қамтамасыз ету;
-Улану кезінде пациентке күтім жасау;
-Науқастың тыныс алу жолдарындағы ас бөлшектерін аспирация немесе регургитация әдістерін мүмкіншілігінше қолдана отырып, асқазанды жуу.
|
муляждар, барельефтері планшеттер
|
|
Барлығы:
|
24
|
|
|
|
5.Білім берудің жоспарлы нәтижесін бақылау
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары негізінде оқу курсы аяқталысымен саралау сынағы көзделген.
5.1. Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары
1.Десмургия. таңғыштың түрлері
2.Орналасу жеріне байланысты дененің әр жеріне битті және битсіз таңбаларды салу
3.Қан кету .қансырауды индекс бойынша анықтау
4.Жаралар. Жіктелуі.
5.Жаралар түрлері.
6.Жаралық процесстің фазалары.
7.Жаралар
8.Күйіктер. Күйіктерді емдеу. Үсіктер. Электрожарақат
9.Жұмсақ ұлпалардың жабық жарақаттары.
10.Буын созылуы соғып алу,бұлшықеттер жыртылуы
11.Сүйектер сынуы.
12.Буын шығу.консервативтік пен оперативтік әдістермен емдеу.
13.Транспорттық иммбилизациясын жүргізу мен гипсті таңғыштар салу.
14.Реанимацияның даму тарихы.
15.Қазақстанда реанимациялық қызметтің ұйымдастырылуы мен жабдықталуы. Жантәсілім жағдай.
16.Жүрек тоқтауының сипаттамасы, өлімнің клиникалық белгілері
17.Қарқынды терапиядағы, тірілту әдістері туралы түсінік.
18.Тірілту сатылары, түрлері.
19.Реанимациялық іс шаралардың нәтижелік көрсеткіштері.
20. Өкпе-жүректік реанимацияны жүргізу туралы түсінік.
21.Жедел қантамырлардың жетіспеушілігі.
22.Естен тану себептері. Алғашқы көмек.
23.Коллапсқа әкелетін жағдайлар, жіктелуі, клиникалық белгілері, алғашқы медициналық көмек. 24.Шоктың жіктелуі.
5.2. Бақылау сұрақтары
Десмургия. таңғыштың түрлері
Орналасу жеріне байланысты дененің әр жеріне битті және битсіз таңбаларды салу
Қан кету .қансырауды индекс бойынша анықтау
Қан кетуді тоқтатудың түрлері
Жаралар. Жіктелуі. Жаралар түрлері. Жаралық процесстің фазалары. Жараларды
Күйіктер. Күйіктерді емдеу. Үсіктер. Электрожарақат.
Жұмсақ ұлпалардың жабық жарақаттары. Буын созылуы соғып алу,бұлшықеттер жыртылуы.
Сүйектер сынуы. Буын шығу.консервативтік пен оперативтік әдістермен емдеу. Транспорттық иммбилизациясын жүргізу мен гипсті таңғыштар салу.
Реанимацияның даму тарихы. Қазақстанда реанимациялық қызметтің ұйымдастырылуы мен жабдықталуы. Жантәсілім жағдай. Жүрек тоқтауының сипаттамасы, өлімнің клиникалық белгілері.
Қарқынды терапиядағы, тірілту әдістері туралы түсінік. Тірілту сатылары, түрлері. Реанимациялық іс шаралардың нәтижелік көрсеткіштері. Өкпе-жүректік реанимацияны жүргізу туралы түсінік.
Жедел қантамырлардың жетіспеушілігі. Естен тану себептері. Алғашқы көмек. Коллапсқа әкелетін жағдайлар, жіктелуі, клиникалық белгілері, алғашқы медициналық көмек. Шоктың жіктелуі. Әр түрлі себептермен болатын шоктардағы алғашқы көмек.
5.3. Тест тапсырмалары
1.Қандай сынық кезінде үлкен ұршық Розер-Нелотон сызығынан жоғары орналасады?
+варусты қисаюы бар сынуларда
латеральды сынуларда
вальгусты қисаюы бар сынуларда
ұршықтық сынуларда
ортан жіліктің ортаңғы 1/3 бөлігінің сынуларында
2.Ортан жіліктің проксимальды бөлігінің қандай сынуларында Шумахер сызығы кіндіктен төмен өтеді?
ығысусыз ұршықтық сынуларда
үлкен ұршықтың жекелеген сынуында
кіші ұршықтың жекелеген сынуында
+медиальды және ұршықтық ығысулы сынуларда
Шумахер сызығы кіндіктен төмен қалыпты жағдайда өтеді
3.Ортан жілік мойнының енген сынуында ауру сезімі қайда орналасады?
ортан жіліктің жоғарғы 1/3 бөлігі
ортан жіліктің ортанғы 1/3 бөлігі
ортан жіліктің төменгі 1/3 бөлігі
ұршық асты аймағында
+жамбас-сан буынында
4.Ортан жілік мойнының енген сынуларының түрлері:
+вертикальды және горизонтальды
ашық және жабық
медиальды және латеральды
дистальды және проксимальды
айналмалы және интрамуральды
5.Ортан жіліктің проксимальды бөлігінің қандай сынуларында аяқтың 2-4 см қысқаруы байқалады?
+варустық қисаюы бар медиальды сынуларда
ұршық аралық сынуларда
латеральды сынуларда
ұршық арқылы сынуларда
вальгустық қисаюы бар медиальды сынуларда
6.Мойын -диафизарлық бұрыш орта есеппен тең;
45
90
180
105
+127
7.Мойын -диафизарлық бұрыш сынудың қандай түрінде кішірейеді?
ұршық арқылы сынуларда
+варусты сыну
ұршық аралық сынуларда
латеральды сыну
вальгусты сыну
8.Мойын -диафизарлық бұрыш сынудың қандай түрінде ұлғаяды?
ұршық арқылы сыну
варусты сыну
+вальгусты сыну
латеральды сыну
ұршық аралық сыну
9.Қандай жас тобы ортан жілік мойнының сыну қауіпіне жиі ұшырайды?
+балалар
жасөспірімдер
боз балалар
орта жастағы адамдар
егде жастағы адамдар
10.Ортан жілік мойны сынуында рентгендік зерттеуді қандай кескіндіде жасайды?
қиғаш
қиғаш және көлденең
+алдыңғы-артқы жіне бүйірлік
ортан жілік өсіне 45 бұрышпен
көлденең
11.Ортан жіліктің үлкен ұршығының жұлынған сынығы қай жағдайда болады?
ортан жіліктің әкелетін бұлшық етінің бірден жиырылуы
ортан жіліктің бірден бүгілуі
+бөксе бұлшық етінің бірден жиырылуы
ортан жіліктің ішке ротациялануы
ортан жіліктің төрт басты бұлшық етінің жиырылуы
12.Ортан жілік мойнының латеральды сынықтарын функционалды емдеуде қандай шинаны қолданылады?
Дитерихс шинасы
Кожукеев шинасы
торлы шинаны
+Белер шинасы
сымды шинаны
13.Ортан жілік басының асептикалық некрозымен асқынған ортан жілік мойнының сынуында егде жастағы (65-70 жастан жоғары) науқастарға қандай операция жасаған жөн?
остеосинтез
қаңқалық тарту
+буынды эндопротездеу
Мак-Мурей бойынша остеотомия
Белер операциясы
14.Ортан жілік мойнының енбеген варустық сынықтарында ерте иммобилизацияның мақсаты:
науқастың өмірлік белсенділігін жоғарлату
науқасты операцияға дайындау
+асқынулардың алдын алу
ойылулардың алдын алу
жарақаттың шоктың алдын алу
15.Егде жастағы науқастарда ортан жілік мойнының медиальды сынықтарында қолданатын негізгі операция түрі?
металдық бұрандамен остеосинтез
біз(спица) остеосинтез
пластинамен остеосинтез
штифтпен остеосинтез
+эндопротездеу
Дұрыс жауабы + белгісімен белгіленген
6.Пәннің әдістемелік қамтамасыздығы
6.1Негізгі әдебиеттер:
1.Красильникова И.Н., Моисеева .Е.Г. Неотложная доврачебная медицинская помощь:учебная пособие.-2010-192с
2.”Общехирургические навыки” под редакцией проф. Оскреткова В И.-Ростов- на-Дону,2007.
6.2Қосымша әдебиеттер:
1.Барыкина Н.В., Зарянская В.Г. “Сестринское дело в хирургии ” .- Ростов –на-Дону 2007
2. Борис А.И ., Сай А.В. “Хирургия” пособие медицинских сестер- Москва , Минск,2005.
3. Заривчацкого М.Ф “Сестринское дело в хирургии” учебная пособие-
Ростов – на - Дону,2006.
4. Колб Л.И., Леонович С.И., Яромич И.В. “Общая хирургия”.- Минск,2003.
5. Чернов В.Н ,Маслов А.И.” Общая хирургия ”.-М.,2004.
7.Пәннің ресурстары
Плакаттар жинағы;
Бейнематериалдар;
Слайдтар.
Достарыңызбен бөлісу: |
