Л.Н. Гумилева атындағы
Еуразия ұлттық университеті
Пәннің оқу-әдістемелік кешені
Басылым:
алтыншы
ЕҰУ Ф 703-08-17. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым
Майда ұнтақталған тау жыныстары мен олардың топырақтағы минералды бөліктері өзінің
пайда болу жағынан екі топқа бөлінеді: алғашқы- магмалық және метаморфикалық аса
қатты үгілмеген, екіншісі- жердің үгілу немесе топырақ қабаттарында алғашқы
минералдардың көпжылдық үзіліссіз үгілуінің нәтижесінде,үгілудің соңғы аса майда
ұнтақталған өнімдері түзілген минералдар.
Алғашқы минералдар. Химиялық құрамы жағынан тау жыныстарындағы алғашқы
минералдар- негізінен элементтердің оттегі қосылыстары, тотықтар мен силикаттар.
Тотықтарға кварц SіО, гепатит Fе
2
О
3
, магнетит Fе О, рутил ТіО т.б., ал силикаттарға дала
шпаттары, слюдалар, пироксендер, амфиболдар және оливиндер жатады. Кварц- ең кең
тараған минерал. Жер астынан атқылаған, шөгінді, үйінді және топырақ құрамындағы тау
жыныстарында ол 25-40% мөлшерде, ал кварцты құмдар мен құмтастарды 90%-дан астам
мөлшерде кездеседі.
Екінші минералдардың тұрақтылығы. М.Джексон (Глазовская М.А., 1981) екінші
минералдардың үгілуге және еруге шыдамдылығы жөнінен төмендегідей бөлген. Саны
өскен сайын шдамдылығы артады.
1.Гпис, галит, мирабилит т.б. тұздар
2. Кальцит, арагонит, доломит.
3.Хлорит, нонтронит
4.Иилит, мускавит, серицит
5.Вермикулит
6. Монтморллинт, бейделлит
7.Екінші диоктаэрикалық, галлуазит
8.Бемит, гиббсит
10. Гематит, гетит, лимонит
Достарыңызбен бөлісу: | 
