Жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,62 Mb. Pdf көрінісі
|
экотоксикология
| Л.Н. Гумилева атындағы
Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы
ЕҰУ Ф 703-08-17. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Алтыншы басылым
резистенттіліктің төмендеуімен,белсенділіктің төмендеуімен,аурулармен,ағзаның өлімімен, канцерогенозбен,репродуктивті функциялардың бұзылуымен айқындалады. Популяция деңгейінде (демэкотоксикалық) –популяция өлімімен, аурулардың жоғрылауы, туылудың төмендеуімен, дамудың туа біткен дефекттердің санының көбеюімен,демографиялық сипаттамалардың бұзылуымен(жастардың қатынасы,жыныстардың,т.б.), өмір ұзақтығының орташа көрсеткішінің өзгеруімен, мәдени деградациялануымен көрсетіледі. Биегеоценоз деңгейінде (синэкотоксикалық)-ценоздың популяциялық спектрінің өзгерісімен, жеке түрлердің жоюлуы және жаңа түрлердің пайда болуына дейін, берілген биоценозға тән емес түраралық қарым-қатынастардың бұзылуымен айқындалады. Экожүйеге экотоксиканттардың әрекетінің ұзақтығына байланысты экотоксикалылықтың созылмалы және өткір улану туралы айтуға болады. Өткір экотоксикалылық Биоценозға заттардың өткір токсикалық әрекеті апат және авариялардың зардабынан пайда болған қоршаған ортаға көп мөлшерде тұрақсыз токсиканттың немесе химикаттардың дұрыс емес қолданылуынан болатын заттар. Ең ауыр экологиялық қауіп- жоғары токсикалық химиялық заттарды әскери мақсатта қолдану болып саналады. І Дүниежүзілік соғыс жылдарында соғысып жатқан мемлекеттер соғыс алаңында 120000 тонна улану заттарын қолданған. Нәтижесінде, 1,3 млн. адам уланды, бұл оқиғаны тарихта ең ірі экологиялық апат деп санауға болады. өткір экотоксикалық әсер әрқашанда адамдардың немесе басқа да биологиялық түрлердің өліміне немесе ауыр ауруларға әкелмейді. Осылай, І Дүниежүзілік соғыста қолданған өткір заттардың ішінде күкіртті иприт болды. Бұл канцерогенді зат болған соң, жаңа түзілістен зақымдалған ұзақ уақыттан кейін келген өлімнің себепшісі болды. Созылмалы экотоксикалылық Созылмалы экотоксикалылық қасиетін көрсететін заттар көп жағдайда сублеталды нәтиже көрсетеді. Жиі бұл анықтамаға репродуктивті функциялардың бұзылуын, иммунды өзгерістер, эндокринді патологияны, дамудың өзгерістерін, аллергизацияны түсінеді. Бірақ токсиканттың созылмалы әсері жеке түрлердің арасындағы даралардың өліміне әкелуі мүмкін. Адамға экотоксиканттың әсерінің байқалуы алуантүрлі және белгілі бір әсердің интенсивтілік деңгейі әрекет етуші фактор үшін спецификалық болуы мүмкін.
жүктеу/скачать 1,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|