Жұмыстың мақсаты



жүктеу/скачать 70,46 Kb.
бет2/3
Дата21.11.2023
өлшемі70,46 Kb.
#125057
1   2   3
Байланысты:
Ж мысты ма саты

λ ,нм


,нм

Δλ,нм



150

1

1,1

1,3

1,4

930

672

0,706

2

1,8

1,9

1,8

590

200

1

1,3

1,35

1,32

660

2

2,8

2,7

2,7

675

300

1

1,9

1,5

1,7

560

2

3,7

3,85

3,7

617



150

1

0,7

0,8

0,7

460

524

0,209

2

1,4

1,6

1,5

490

200

1

1

1,2

1,1

550

2

2,2

2,3

2,2

550

300

1

1,6

1,6

1,6

530

2

3,3

3,6

3,4

566



150

1

0,8

0,7

0,7

460

440

0,482

2

1,6

1,4

1,5

490

200

1

0,9

0,7

0,8

400

2

1,9

1,5

1,7

425

300

1

1,4

1,3

1,3

433

2

2,7

2,6

2,6

433


Бақылау сұрақтары:
1.Дифракция құбылысы дегеніміз не? Оған қалай көз жеткізуге болады?
Дифракция деп жолында кездесетін кедергіде толқынның айналуы, нақтырақ айтканда, геометриялық оптика заңынан кедергі маңында таралған толқынның кезкелген ауытқуы. Дифракция құбылысы Гюйгенс принципі көмегімен түсіндіріледі, ол толқын жететін әрбір нүкте екінші ретті толқындардың центрі болып табылады, ал бұл толқындарды айналушы уақыттың келесі моментінде толқындық фронт қалыпына келеді дейді (1-сурет).
2.Гюйгенс-Френель принципі қандай?
Гюйгенс-Френель принципі
Дифракция деп, жарықтың түзу сызықты тараудан ауытқу құбылысын айтамыз. Дифракция құбылысы тек жарықта ғана емес, басқа да толқындық процестерге тән құбылыс. Дифракция құбылысы Гюйгенс принципі бойынша түсіндіріледі – жарықтың тек таралу бағытын анықтауға болады. Френель Гюйгенс принципін қайталама толқындардың когеренттілігі және олардың интерференциясымен толықтырды. Гюйгенс-Френель принципі бойынша толқындық беттің алдыңғы жағындағы әр нүктедегі тербелістерді табу үшін, сол нүктеге толқындық беттің барлық элементтерінен келген тербелістерді тауып, олардың амплитудалары мен фазаларын ескере отырып, оларды өзара графиктік тәсілмен қосу керек.


Френель зоналары 
Кез келген М нүктесіндегі жарық толқынның амплитудасын қарастырайық, бір ортадан S көзінен таралған. Гюйгенс-Френель принципі бойынша толқындық бетті бірнеше дөңгелек зоналарға бөлеміз.
Ол үшін Ф бетке бірнеше сфера сызамыз, сонда көршілес сфералар радиустарының бір-бірінен айырмасы жарты толқын ұзындығына тең, яғни  ге тең болады (1.6-сурет). Онда 1,2,…m зоналардың тербеліс амплитудасын  қылы белгілейік  , сонында қорытқы тербеліс амплитудасы мынаған тең болады: 
Зонаның нөмірі артқанда тербеліс амплитудасы кемиді, сонда  ші зоналардан келген толқындар қоздырған тербелістердің  амплитудасы, оған көршілес зоналардан келген толқындар қоздырған тербелістердің амплитудаларының қосындысының жартысына тең:



(1.13)

Онда М нүктесіндегі қорытқы амплитуда мынаған тең болады:






Барлық Френель зоналардың аудандары  тең, мұндағы a-қиық ұзындығы,  Ф сфераның радиусы, b-  қиық ұзындығы.
m-ші Френель зонасының сыртқы радиусы  .
Осындай жолмен бір ортада жарықтың түзусызықты таралуын Гюйгенс-Френель принципі түсіндіреді.
3.Бір саңылаудағы дифракцияны түсіндір.
Жарықтың кішкене дөңгелек саңылаудан өткенде диф­ракцияға ұшырауы
Мысалы, S нүктелік жарық көзінен таралатын мо­но­хро­мат­ты сфералық толқынды қарастырайық. Оның жолында дөң­ге­лек саңылауы бар экран орналасқан (3.6 сурет).
Дифракциялық кескін S саңылауының центрінен өтетін тү­зудің бойында жатқан B нүктесінде бақыланады. Экран са­ңы­лаудан b қашықтықта орналасқан және оған паралель. Диф­ракциялық кескіннің түрі саңылау жазықтығындағы тол­қындық беттің ашық бөліктеріне сыйған Френель зо­на­ла­ры­ның санына тәуелді. B нүктесіндегі әсер ететін Френель зо­на­лар сандарының жұп немесе тақ болуы саңылау өлшемі мен тол­қынның  ұзындығына байланысты.

3.6-сурет
B нүктесінде барлық зоналар қоздырған қорытқы ампли­ту­дасы
A=A1/2 Am/2 , (1)
Мұн­дағы қосу таңбасы тақ m-ге , ал алу – жұп m- ге сәйкес.
(1) және Am=(Am-1+Am+1)/2  ескерілді
Егер саңылаудың ауданына сыйған Френель зоналардың са­ны тақ болса, B нүктесінде максимум, ал егер жұп болса, ми­ни­мум бақыланады. Тесікке бір ғана зона сиятын болса, онда B нүк­тедеинтенсивтілік максималь болады. Шынында, берілген жағ­дайда қорытқы тербелістің амплитудасы A=A1, яғни са­ңы­лау­лы мөлдір емес экран болмаған жағдайдан 2 есе артық. Егер тесікке екі зона ғана сыйса, онда B нүктедегі интенсивтілік  өте әлсіз болады.
Экранның осьтен тыс бөліктерінде қорытқы тер­бе­ліс­тер­дің амплитудасын есептеу күрделірек (сәйкес Френель зо­на­ла­ры мөлдір емес экранмен бөліктеп жабылады). Бірақ диф­рак­ция­ға ұшырайтынсаңылаудың симметриясына байланысты B нүк­тесіндегі дифракциялық кескін жарық және қара центрлес са­қиналар жүйесінің түрі ретінде бақыланады және де 
жүктеу/скачать 70,46 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents