Өскен ортасының әсеріне байланысты, немесе белгілі
бір қызмет атқаруына байланысты тұрақты түрде
ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын, қалыптасқан бір
функцияның артуы. Әдетте ол формалардың күрт
өзгеруімен және кейбір функцияларының жоғалуымен
жалғасады. Метаморфозға ұшыраған органдар,
бейімдеушіліктің эволюциясының реальды түрде жүзеге
асуының бірден бір көрінісі болып табылады. Оларды
аналогиялық және гомологиялық деп бөледі.
Метаморфозға ұшыраған (түрі өзгерген) органдар
Аналогиялық деп құрылысы жағынан ұқсас және атқаратын
қызметтері бірдей, бірақ шығу тегі әртүрлі болып келетін
органдарды айтады. Мысалы, бөріқарақаттың (барбарис)
тікендері жапырақтан, ал долананың (боярышник) тікендері
бұтақтан пайда болған, сол секілді ас бұршағының
мұртшасы
жапырақтан, ал жүзімнің мұртшасы сабақтан жетіледі.
Аналогиялық
Гомологиялық деп, шығу тегі бір органдарды айтады. Олар
құрылысы жағынанда ұқсас болуы мүмкін, мысалы раушанның
(шиповник, роза) және қарлығанның (крыжовник) тікенектері
(екеуі де сабақтың сыртқы ұлпаларының өсінділері). Алайда
көп
жағдайда олар ұқсас бола бермейді, мысалы пияздың
баданасы
және картоптың түйнегі (екеуіде сабақтан пайда болады).
Гомологиялық
Назарыңызға рақмет!!!
Достарыңызбен бөлісу: |