Жоспар: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім Діннің таралуы Дүние жүзі халықтарының діни құрамы Дін философиясы ІІІ. Қорытынды ҮІ. Пайдаланылған әдебиеттер І. Кіріспе
ІІ. Дүние жүзі халықтарының діни құрамы
жүктеу/скачать 47,69 Kb.
|
WVPGJTHTSJMO03052023151415
| ІІ. Дүние жүзі халықтарының діни құрамы.
Ең үлкен, бірақ басым түспейтін дін Христиандық (жалпы халықтың33.0 %) болып табылады. Жер халқының бесінші бөлігі Исламды (Жер халқының 19.6 %) уағыздайды. -13.4 % Индуизм. -6.4 % Кытай этникалық діні. -5.9 % Буддистер. -3.6 % Этникалық діндер. -1.7 % Жаңа азия діндері. Бір пайыздан азды мынадай діни топтар құрайды: -Сикхисттер (Sikhs) — 23 млн. адам, шамамен 0.3 %. -Иудаисттер — 14 млн. адам, шамамен 0.2 %. -Бахаисттер — 7 млн. адам, шамамен 0.1 %. Әр діннің әрбірі орташа еуропа елінің халқына сәйкеседі немесе асады. Мысалы иудаистер орташа бір жарым есе Австрия, Греция немесе Португалия елдерінің халқынан асады. Діни өмір жиегінде квази-діндер жатыр- 80 млн., шамамен Жер халқының 1.4 %. Діннен тыс Жер халқының 12.7 % жатыр. Ешбір дінді уағыздамайтын адамдарды атеистер деп атауға болмайды. Діннен тыс адамдар дін саласынан тыс болмауы да мүмкін. Бұл топқа түрлі себептермен өздерін қандай да бір конфессия мүшелеріне жатқызбайтын және өзінің діни тағылымы мен өзінің діни қатынастарын дәл анықтай алмайтын адамдар кіреді. Осы топқа діннен тыс және тұтас дін саласынан тыс адамдар кіруі мүмкін. Олар үшін дін жоқ, себебі діншілдік жоқ. Діннен тыс халыққа дінге қарсы тек — атеизм (жер халқының 2.5 %) жатады. Барлық дінге қарсы шыға отырып олар діни сенімнің көптеген белгілеріне ие. Атеизм жоқтыққа, дін барға сенеді. Діннен тыстар мен атеистер бірлесіп Жер халқының 15.2 % құрайды. Діндерді құрлықтар бойынша тарату: (дін уағыздаушылар санынан %) Христиандар:Африка — 18 %, Азия — 15.6%, Еуропа — 28 %, Латын Америкасы — 24 %, Солтүстік Америка — 13 %, Мұхит аралдары — 1.3 % Мусульмандар: Африка — 26.7 %, Азия — 70 %, Еуропа — 2.7 %, Латын Америкасы — 0.14 %, Солтүстік Америка — 0.37 %, Мұхит аралдары — 0.03 % Индуисттер:Африка — 0.3 %, Азия — 99 %, Еуропа — 0.2 %, Латын Америкасы — 0.1 %, Солтүстік Америка — 0.2 %, Мұхит аралдары — 0.04 %. Діннен тыстар мен атеисттер:Африка — 0.6 %, Азия — 79.5 %, Еуропа — 14%, Латын Америкасы — 2.0 %, Солтүстік Америка — 3.3 %, Мұхит аралдары — 0.4 % [6]. 2009 жылдың 25 ақпаны мен 6 наурыз аралығында өткен халық санағының қорытындысы бойынша Қазақстанда 70 пайыз мұсылман, 2,8 пайыз атеист, 26 пайыз христиан тұратыны мәлім болды. Бұл туралы Қазақстанның статистика жөніндегі агенттігінің төрағасы Ә.Смаилов хабарлаған. (ИА Новости-Казахстан). Негізінде дін адамзатты ізгілікке тәрбиелеп, елді ұйыту негізінде пайда болған. Ал діни ағымдар ше? Олардың мақсаты «Жеріңді жаулап, еліңді күң қылып аламын» дегеннің кері. Дүние жүзілік діндер, олардың тарихы туралы не білеміз? Қазақтың дәстүрлі діні дегенді қалай түсіну қажет? Ойымызды осы мәселелер төңірегінде өрбітсек… Дүние жүзi халықтарының ғасырлар бойы қалыптастырған сан қырлы рухани мәдениетiнiң бiр саласы – дiнтану. Дiнтану ғылымы – дiннiң пайда болуы, оның маңызы, мағынасы, адамға әсерi, коғамдағы, тарихтағы, мәдениеттегi орны, мыңдаған жылдар бойы әлемдегi алатын маңызы жайлы мәселелердi зерттеу. Басқаша айтқанда, дiнтанудың мақсаты – дiндi анықтау, түсiну және оның қоғамдық сана (идеология) есебiнде әлеуметтiк құбылыс екенiн түсiндiру болып табылады. Мысалы, 1969 жылы Америка Құрама Штаттары арақты харам еткен заң шығарады. Оны iшетiндердің мал-мүлiктерiн тәркiлеп, алты ай абақты жазасы белгiлендi. Әйтсе де, заңды орындауға, оны қысқа мерзiмде iске асыруға мүмкіншілік болмады. Бiрiншiден, қоғамдағы адамдарды түгелдей абақтыға жауып, дүниелерін түгелдей тәркілеу қажет еді. Ал олай жасалмаған жағдайда заңның күшін жою керек болды. Әрине заңның күші жойылды. Осындай жағдай 1400 жыл бұрын Араб түбегінде орын алған. Онда арақтан тыйылу Алланың бір-ақ сөзімен іске асты. Ол – Алланың: «Сендер тоқталасыңдар ма, жоқ па?» – деген бұйрықты сұрағы еді. Арақтан тыйылу әлеуметтік қажеттілік деп шешті де, жауап қатты: «Біз тоқталдық, ей иеміз…» – деп ыдыстағы арақтар түгелдей жерге төгілді. Сол кезде төгілген арақтан көшелер шылқып кетті. Міне, мұсылмандар арасында арақ ішу осыдан бастап тоқталды. Демек, арақты харам етіп заң шығарудан ештеңе шықпай, Алла тағаланың өзі берген тыйымды, шапағатты жол адамның жүрегімен астаса жұмыс істегенде ғана нәтижесін көрсетті. Бұл мысалдан діннің мемлекеттік саясатқа әсерін де көре аламыз. Негізінен мемлекетте қай дін «ресми» дін ретінде мойындалса, мемлекеттік саясат соның ыңғайына құрылады. Зиянды ағымдардың өз үстемдігін орнатуға барынша ұмтылу себебі сонда жатыр. Діннің құдіреті туралы тағы бір мысал келтірсек: Американың президенті Джон Кеннеди кезінде халқына: «Қасиетті бұйымдар мен әдет-ғұрыптарды, мінез-құлықтарды сақтау керек», – деп насихат жасап, оны діннің күшімен орындауға болатынын, яғни дінсіз ешқандай ұлылықты сақтай алмайтындықтарын атап көрсеткен. [7] жүктеу/скачать 47,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|