Қорытынды
Біз эмоциялық интеллекттің бірнеше ең танымал модельдерін сипаттадық.
Біріншісі Дж.Майер, П.Саловей және Д.Карузоның моделі болды. Оған ақпаратты өңдеумен байланысты қабілеттер ғана кіреді (танымдық қабілеттер), осыған байланысты бұл модель қабілеттер моделі ретінде анықталған. Олардың теориясы «Майер Дж., Саловей П., Карузо Д. эмоциялық және интеллектуалды қабілеттер теориясы» деп аталады. Содан кейін Д.Големан өзінің эмоциялық құзыреттілік теориясында Саловей мен Майер қабілеттерінің моделін толықтырды, ол танымдық қабілеттерге жеке сипаттамалар қосты.
Эмоциялар мен интеллектке байланысты емес көптеген белгілер араласатын, ал эмоциялық интеллекттің негізгі идеясы көптеген басқа тұлғалық белгілермен араласатын модельдердің мұндай түрлері эмоциялық интеллекттің аралас модельдері деп аталады. Эмоциялық интеллекттің тағы бір аралас моделі - оның эмоционалды интеллекттің когнитивті емес теориясындағы Bar-On эмоциялық интеллект моделі. Д.В.Люсиннің екі компонентті теориясындағы эмоциялық интеллект моделі жоғарыда келтірілген модельдерден түбегейлі айырмашылыққа ие (ол біріншіге де, екінші типке де қатысты емес).
Жоғарыда аталған эмоциялық интеллект теорияларын талдау негізінде ЭИ-ді оның әлеуметтік-психологиялық бейімделуіне арналған жеке тұлғаның эмоционалды-танымдық қабілеттерінің жиынтығы ретінде анықтауға болады.
Эмоциялық интеллектісі жоғары адамдар өздерінің эмоцияларын және басқалардың эмоцияларын түсіну және басқару қабілеттерінің арқасында әлеуметтік салада жақсы бейімделген және өздерінің мақсаттарына жетуде табысты.
Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер
Ә. Алдамұратов, М. Мұқанов. Психология пәнінен лабораториялық-практикалық сабақтар. Бірінші бөлім, алматы, 1978. екінші бөлім, Алматы, 1979.
Ә. Алдамұратов және т.б. Жалпы психология. А.., 1996.
Ә. Алдамұратов. Қызықты психология.-А., 1992.
Намазбаева Ж.И. Психология. Алматы, 2005.
Намазбаева Ж.И., Сангилбаев О.С. Русско-казахский психологический словарь. Алматы, 2005.
Намазбаева Ж.И. общая психология. Алматы, 2006.
Ф.Н. Гоноболин. Психология. Мектеп., Алматы, 1976.
Жалпы психология. В.В. Богословскийдің және т.б. редакциясымен.-А., 1980.
Н.М. Итбаев. Жалпы психология.-Ақмола, 1992.
Жарықбаев Қ.Б. Жалпы психология. Алматы, 2004.
Жарықбаев Қ.Б., Озғанбаев Ө. Жантануға кіріспе. А., 2000.
Қ. Жарықбаев, С. Қалиев. Қазақ тәлім-тәрбиесі. – А., 1995.
Қ. Жарықбаев, Ә. Абдрахманов. Психология терминдерінің орысша-қазақша сөздігі. Мектеп, Алматы, 1976.
М. Мұқанов. Ақыл-ой өрісі. Қазақстан, Алматы, 1980.
М. Мұқанов. Ми және сана. ҚМБ, Алматы, 1980.
М. Мұқанов. Бақылау және ойлау. ҚМБ, Алматы, 1959.
М. Мұқанов. Жасерекшелік және педагогикалық психология. Мектеп, Алматы, 1990.
Тәжібаев. Жалпы психология. – А., 1993.
А. Темірбеков, С. Балаубаев. Психология. – А., 1996.
Сәбет Бап-Баба. Жалпы психология. Алматы – Дарын-2003.
Жалпы психололгия. / Алдамұратов Ә. А.,1996.
Елеусізова С. Қарым-қатынас психологиясы. А., 1999
Қосымша әдебиеттер
Гиппенрейтер Ю.Б. Введение в общую психологию. Москва, 2002.
Гальперин П.Я. Введение в психологию. М., 1999.
Годвруа Ж. Что такое психология? В 2-т. М.,1999.
Достарыңызбен бөлісу: |