Тасымалдау шартының мәні. Тасымалдау шартының мәні тасымалдаушы көрсететін қызмет болып табылады. Тасымалдау шартының өзі өзінің табиғаты бойынша сауда-саттық шарты болып саналады, сондықтан оны түзету кезінде сауда-саттықтың бірлескен критерийлері белгілі бір дәрежеде ескерілуі керек. Көлікте көрсетілетін ұсыныстардың (қызметтердің) физиологиялық нысаны жоқ және оларды пайдалану белгіленген мерзімде ресімделеді. Көлік жұмысы – жүктерді (жолаушыларды) бір жерде және осы сапада тасымалдау тауарлық сипаттағы бірлескен уәденің автономды затын қамтиды және бұл жағдайда тасымалдау шартының құқықтық жүйесіне негіз болады.
Тасымалдау ақысы. Жүктерді жолаушылармен және сусымалы жүктермен тасымалдау үшін тараптардың келісімімен белгіленген тасымалдау ақысы төленеді. Тегін шарттық құн жеңіл автокөліктерді, салмақсыз және аквакөліктерді тасымалдауға қолданылады. Бұл ретте тасымалдаушылар өз шығындары мен тарифтері бойынша анықталады.
Орталықтандырылған тарифтер қоғамдық көлікпен жүктерді, жолаушыларды және қол жүгін тасымалдауға қолданылады. Бұрын орталықтандырылған бағалар теміржол көлігіне де қарастырылған. Енді «Темір жол көлігі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабына сәйкес, тасымалдаушының қызметтеріне бағаларды, оның ішінде тарифті (тасымалдау ақысын) тасымалдаушы белгілейді. Бұл бағалар заңмен реттеледі.
Қазақстан Республикасының «Көлік туралы» Заңы тасымалдаушы мен тапсырыс беруші арасындағы қарым-қатынастың жалпы негіздерін анықтайды. Тасымалдаушы жолаушылар мен жүктерді тасымалдау кезінде және экспедиторлық қызмет көрсету кезінде тек сертификатталған көлік құралдарын пайдалануға міндетті. Тасымалдау шарты бойынша мiндеттемелердi тиiсiнше орындаудың маңызды алғы шарттарының бiрi тапсырысшыға және үшiншi тұлғаларға келтiрiлген залалды, оның iшiнде ақшалай эквивалентте уақыт жоғалтуын өтеу болып табылатыны сөзсiз. Жолаушының қайтыс болуы немесе оның денсаулығына зиян келтіру салдарынан келтірілген зиянды өтеуге ерекше орын беріледі. Жолаушыларды тасымалдау кезінде жолаушының қауіпсіздігін қамтамасыз ету, оны күтіп-ұстау үшін қажетті құралдар мен жағдайлар жасау, ал жүкті тапсыру кезінде – оны уақытылы тасымалдау және сақтау қажет.
Тасымалдау кезінде қозғалыс қауіпсіздігі қамтамасыз етілуге тиіс. Тапсырыс берушінің көлік қызметі нарығында таңдау еркіндігі шектелмеуі керек. Тасымалдаушы жөнелтiмнiң оның сертификатына сәйкестiгiн куәландыратын құжаттарды алуға, мемлекеттiк және жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың әлеуметтiк маңызы бар және қорғаныш тасымалдауды жүзеге асыру жөнiндегi талаптарын сақтауға мiндеттi. (Егер мұндай тасымалдау құны көлік құнын өтемесе, тиісті өтемақы субсидиясын жасау қажет). Реттелетін тасымалдаудан басқа, тасымалдаушы баға белгілеу ережелеріне сәйкес тасымалдау бағасын еркін белгілеуге құқылы.
Тасымалдаудың барлық түрлері бойынша клиенттің құқықтық мәртебесі онымен тасымалдаушы арасындағы шарттың сақталуын талап ету, тасымалдау сапасы сертификатының сақталуына дау айту, шығындарды, оның ішінде ақшалай қаражаттар баламаларында уақыт шығындарын өтеу мүмкіндігімен сипатталады.Клиент сонымен қатар тасымалдаушымен жасалған шарт талаптарын сақтауға міндетті. Сондай-ақ тасымалдаушыға жүктің оның сертификатына сәйкестігін куәландыратын құжатты ұсынуы, тасымалдау ережелерін сақтауы, жүкті және сусымалы жүктерді тасымалдауға дайын болуы керек.
Достарыңызбен бөлісу: |