Симптомдары
Аурудың өткір, атипикалық және симптомсыз түрлері бар.
Өткір түрі
Алдыңғы кезең 3-30 күн жалғасады. Нодулярлық дерматиттің дамуы және оның сипатты белгілері келесідей:
Бастапқыда сиырлардың қызуы көтеріледі — 40°C.
Тәбеті жоғалады.
Көздерінен жас ағу пайда болады.
Мұрыннан шырышты сұйықтық ағады.
Гипертермия басталғаннан кейін 48 сағаттан кейін бүкіл денесінде диаметрі 7 см-ге дейінгі, биіктігі 5 мм-ге дейінгі көптеген тығыз сопақша түйіндер қалыптасады. Кейбір жағдайларда пайда болған түйіндер қосылады.
Гиподермальды жасушаның ісінуі пайда болады.
Бірнеше сағат өтеді, жиектерінде эпидермистің қатпарлануы, ортасында — тіндердің некрозы басталады.
1-3 аптадан кейін өлі тін телімдері жойылады.
Қуыс түйіршіктермен толтырылады. Жаңа тері таңбасыз қалады, жүнмен өседі.
Дерматиттің асқынған түрінде жаралар пайда болады •
Мастит пайда болады. Сүт қоюланады және қызғылт түске ие болады. Сауу процесі ұзақ, аурулығымен ерекшеленеді. Қызған кезде сүт тез гель тәрізді консистенцияға айналады.
Лимфа түйіндері ұлғаяды, пальпация кезінде анықталады.
Аурудың асқынған ағымы келесі белгілермен сипатталады:
түйіндер барлық денені жабады;
шырышты мембраналар іріңдеп, жараланады;
қабақтары эрозиямен жабылады, жаралар қасаң қабыққа шығып, сиыр көрмей қалады;
ауыздан қою сілекей шығады;
мұрнынан шыққан сілекейлі ағымдардың иісі жағымсыз болады;
ісінулер мен жаралар тыныс алу арналарына таралған кезде жануар тұншығып өледі.
Сауыққан кезде ісіну төмендейді, түйіндер қысқарады, жүндері түседі, терісі жарылады, пұшпақтана отырып баяу жаңарады. Зақымданған жерлерінің қайта зарарлануы да мүмкін. Нодулярлық дерматит бронхопневмониямен, артриттермен, репродуктивті функциялардың бұзылуымен асқынады.
Атипикалық түрі
Кішкентай бұзауларда кездеседі. Диарея және гипертермиямен ерекшеленеді. Дерматит белгілері жоқ.
Симптомсыз түрі
Сиырлар ауырмайды, бірақ вирус таратушы болып табылады.
Балау
Нодулярлық дерматиттің себебін келесі деректер негізінде анықтайды:
Эпизоотологиялық жағдай
Клиникалық симптомдары
Патологоанатомиялық өзгерістер. Мәйіттерді ашу және ерекше белгілер белгіленген кезде анықталады.
Зертханалық зерттеулер. Гистологиялық кесінділерді зерттеледі, осы ауруға тән өзгерістерді анықталады. Биопробалар қойылады.
Биопробалар қою
Қабынған тері ісігінен патологиялық материал алынып, тін культурасында (ҚТ, ҚБ және т.б.) өсіріледі. Алынған субстанция тәжірибелік жануарларға енгізіледі. Егер кестенің деректеріне сәйкес нәтиже алынса диагноз расталған болып саналады.
Жыл сайынғы жаппай вакцинациялау ірі қара мал нодулярлық дерматитінің алдын алудың жалғыз жолы болып табылады.
Тиімді препараттарды қолдану және дезинфекциялау шараларын сақтау жағдайында нодулярлық дерматит вирусын жұқтырған жануарларды емдеу әбден мүмкін. Вакцинациялау, аурудың алдын алу ретінде ұсынылады. Вакцина жануарларды вирустан қорғауға ғана емес, оның таралуына қарсы тұруға көмектеседі. Барлық ірі қара мал басын жынысы мен жасына қарамастан, нодулярлық дерматитке қарсы вакцинациялау қажет. Осылай болған жағдайда иммунитеттің ұзақтығы 12 айға жетеді.
Достарыңызбен бөлісу: |