ІІІ.ҚОРЫТЫНДЫ. Туберкулез шықкан жағдайда шаруашылықты сау емес деп тауып, карантин кояды да, сауықтыру шараларын іске асырады.
Туберкулезден сау емес ірі қара шаруашылықтарында реакция беретін жануарларды жедел оқшаулап 5 куннің ішінде етке өткізеді. Ауру малдан туған төлді оқшау жағдайда бордақылап етке өткізеді. Туберкулезге реакция бермеген қалған жануарларды әрбір 30-45 күн сайын қатарынан екі рет бүкіл табын бойынша теріс нәтиже алғанға дейын туберкулезге тексереді. Бұдан кейін тағыда үш ай үзіліспен екі рет бақылау тексерісін жүргізеді. Теріс нәтиже алған жағдайда егер туберкулезге күдік туғызатындай басқа негіз болмаса, бұл табындағы малдарды туберкулезден сау деп есептейді.
Сау емес фермадағы туберкулезге реакция бермейтін сиырлардан туған бұзауларды оқшау жағдайда өсіреді. Оларға сау сиырдың сүтін немесе өз енелерінің зарарсыздандырылған сүтін ішкізеді. Екі айға толғанда туберкулинмен тексереді, оң реакция бергендерін оқшаулап, бордақылған соң етке өткізеді. Реакция бермегендерін 30-45 күн үзіліспен тағыда екі рет, одан кейін үш ай өткен соң тексереді.Бүкіл табын бойынша теріс нәтиже алынса, оларды сау деп гауып, шаруашылықтың өз ішінде ғана малданады.
ІV.ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР. 1.Т.С. Вет трвакариялық індеттану: оқулық жоғары оқу орындары Сайдуллин,үшін, Тома, т.С.Сайдуллин-Алматы: Санат, 1999.-1456.
2.И. Бiрнеше түлікке ортак жукпалы ауруларды балау жане күресу шары: оку куралы жогары оку орындары ушiн / Е.И. Касымов – Алматы қайнар, 1992. – 1216
3.Носков Н.М. Руководство к практическим занятиям по эшиг оотологии:Учебное пособие для вузов / Н.М. Носков – Москва: 1961.- 89с. Ак / -
4.Поляков, А.А. Ветеринарная дезинфекция: (изл. Третьс) угсбник для вузов / А.А.Поляков-Москва: Колос, 1964.-1406. По диетолике.
5.Покров, М.И. Рекомендации по методике эпизоотологического исследования: М.И.Покров-Москва: Колос, 1975.- 35c.
6.Сайлуддин, Т.С. Основы серологии: учебник для вузов / Т.С.Сайдуллин – Алма-ата: Кайнар,1992 -70с. 76см .
7.Инфекционные болезни животных: справочник /Под редакцией М.Ос. Агропромиздат, 1987.-288с.
8.Б.А. Практикум по ветеринарной микробиологии: учебное пособие Для вузов /В.А. Байрак, В.М. Беляев-Москва: Колос, 1980.-214с.
9.Степин. В.С. Компоненты клеточного иммунитета в зависимости от способа введення вакцины В.С.Степин, Л.М. Проскурина – Вестник сельскохозяйственных науки Казахстана, 1986. - № 4. 66-07c. –
10.Кононов, И.М. Ветеринарлык аныктам М.М. Кононов – Москва: 1984.72c.
11.Курманова, К. Адамга малдан жуатын аурулар: оку куралы жогары оку орындары ушiн /К.Курманола – Алматы: Санат, 2000.-1736.
12.Тр,Ж. Малын аман болса, май iшесiн: / Ж.Төлеуiш – Шымкент «Зам баспасы, 2007.- 546
13.Ә. Жануарлар ауруынын клиникалык диагностикасы: оку куралы тары оку орындары үшiн /Ә. Ермохин – Алматы: -Нур – Принт,2006.-886.
14.Бияшев, К. Б. Организация ветеринарного дела: учебник для вузов/ К. Б.Бияшев и др.- Алматы: Санат, 2003.-98 6.