кҥшінің, ӛткізгіштің кедергісінің және электр тогы ӛткізгіштің
бойымен ӛткен уақыттың квадратына тік пропорционалды болады.
Бҧл тәуелділік Джоуль-Ленц заңы деп аталады және келесідей
жазуға болады:
мҧнда Q – ток дамытатын жылудың саны, Дж; І – ӛткізгіш арқылы
ӛтетін токтың кҥші, А; R – ӛткізгіштің кедергісі, Ом; t – ток ӛткізгіш
арқылы ӛткен уақыты, с.
Ом заңын пайдалана отырып, былай жазуға болады:
Ӛткізгіштердің электр тогымен қызуы ӛнеркәсіпте және тҧрмыста
тәжірибелік мақсатта кеңінен пайдаланылады.
Электрлік қызу
лампаларының, электржылытқыш қҧралдарының, электрпештердің,
басқадай ӛлшеу және медициналық аппаратураларының және т.б.
қҧрылыстары осы қҧбылысқа негізделген.
БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ
1. Джоуль-Ленц заңының мәнісі қандай? Оны тҧжырымдаңыз.
2. Электр тогының жылу әсерінің тәжірибелік қолдануы қандай?
2.9.
ЭЛЕКТР ТОГЫНЫҢ ХИМИЯЛЫҚ ӘСЕРІ
Тҧздар және қышқылдардың судағы немесе қандай да болмасын
басқа еріткіштердегі ерітінділері электр тогын ӛткізеді
және олар
электролиттер,
немесе
екінші тҥрдегі ӛткізгіштері
деп аталады.Ал
металл ӛткізгіштері бірінші тҥрдегі ӛткізгіштер
болады.
Электр ток электролит арқылы ӛткен кезде электродтарда
электролиттің қҧрамында химиялық қосылысы тҥріндегі
заттардың
белгілі мӛлшері бӛлінеді. Бӛлініп шыққан заттың ток кҥшіне
тәуелділігі тӛмендегідей тҧжырымдалатын Фарадейдің бірінші
заңымен орнатылады.
Ток электролит арқылы ӛткен кезде электродтарда бӛлініп
шыққан заттың мӛлшері электролит арқылы ӛткен электр санына
тіке пропорционал болады.
Бір ток әртҥрлі электролиттер арқылы бірдей уақыттың ішінде
ӛткенде электродтарда заттың әртҥрлі мӛлшерін шығарады.
Электродтардағы 1 А токтың 1 с ішінде шығаратын заттың кӛлемі
