К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері
Бірнеше ЭҚК бар кҥрделі электр тізбегін есептеуді
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
Ярочкина-Электр-техника-негіздері.-Оқулық
| Бірнеше ЭҚК бар кҥрделі электр тізбегін есептеуді
Кирхгофтың 1-ші және 2-ші заңдарының теңдеулері арқылы келесі тәртіпте жҥзеге асырылады. 1. Тізбектің әртҥрлі учаскелерінде токтың шартты бағыттарын береді. 2. Есепті шешуге қажет теңдеулердің санын анықтайды. Егер барлық ЭҚК және тізбектің кедергілері белгілі болса, теңдеулер саны белгісіз токтар санына тең болуы тиіс. 3. Теңдеулерді Кирхгофтың 1-ші заңының теңдеулерімен қҧрастырады. Кирхгофтың 1-ші заңы бойынша теңдеулер саны электр схемасының тҥйіндер санынан бір бірлікке аз болады. Қалған теңдеулері Кирхгофтың 2-ші заңы бойынша қҧрастырылады. 4. Тәуелсіз контурларды, аталмыш контурлардың айналма бағыттарын белгілейді және Кирхгофтың 2-ші заңы бойынша теңдеулер қҧрастыруға кіріседі. Егер айналманың бағыттары ЭҚК бағыттарымен немесе контурдың жекелеген учаскелердегі токтардың бағыттарына сәйкес келмейтін болса, онда ЭҚК шамалары және кернеудің тӛмендеуін теңдеуде «-» таңбасымен жазылады. 5. Алынған теңдеулер жҥйесін шешеді. Егер теңдеулерді шешу барысында токтардың қайсы бірі теріс болып шыққан болса, онда бҧл токтардың бағыттары дҧрыс таңдалмағанды білдіреді. Схемадағы токтардың бағыттарын ӛзгерту қажет. 6. Токтардың алынған мәндерін қҧрастырылған теңдеулердің біріне алмастырып қою жолымен шешілген теңдеудің шешімінің дҧрыстылығын тексереді. 2.3.-мысал. Суретте сызылған электр тізбегінің келесідей шамалары бар, яғни: Е 1 = 6B, Е 2 = 2B, R 1 = 2Oм, R 2 = 4Oм, R 3 = 5Oм. Схеманың барлық тармақтарындағы токты анықтаңыз. Шешімі: Тізбектің тармақтарындағы токтардың бағыттарын еркін таңдаймыз. б тҥйіні ҥшін Кирхгофтың 1-ші заңының теңдеуін жазамыз: І 1 +I 2 -I 3 =0. a-б-g-e – контуры және а-в-г-е – контуры ҥшін Кирхгофтың 2-ші заңының теңдеуін қҧрастырамыз: Е 1 = I 1 R 1 + I 3 R 3 ; E 1 – E 2 = I 1 R 1 – I 2 R 2 Сонымен, ҥш белгісізі бар ҥш тәуелсіз теңдеу бар. Аталмыш теңдеулеріне сандық мәндерін қоямыз: I 1 +I 2 – I 3 = 0 6=I 1 x 2 + I 3 x 5 6-2 = I 1 x 2 – I 2 x 4 I 1 = 1,1578 A I 2 = - 0,4211 A I 3 = - 0,7368 A «-» таңбасы I 2 токтың шынайы бағыты қабылданған бағытына кері екендігін білдіреді. Токтың алынған мәндерін Кирхгофтың 1-заңының теңдеуіне қойып, тексереміз. |