К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Электр тізбегінің тҥйіні
- Кирхгофтың екінші заңын
| 2.5.
КИРХГОФ ЗАҢЫ . Кҥрделі электр тізбектерді есептеу және олардың электр жағдайын анықтау ҥшін Густав Кирхгоф 1845ж. тҧжырымдалған, сондай-ақ, кейбір дереккӛздерде Кирхгоф ережелері деп аталатын Кирхгоф заңдары қолданылады. Кҥрделі электр тізбектері ҥшін «тармақ», «тҥйін» және «контур» ҧғымдары қолданылады. Электр тізбегінің тармағы – бойымен бір ток ӛтетін тізбекті жалғанған элементтерден (резисторлар, ЭҚК және т.б.) тҧратын тізбектің учаскесі. Электр тізбегінің тҥйіні – ҥш және одан кӛп тармақтар бірігетін жер. Электр тізбегінің контуры – бірнеше тармақтар бойымен жылжып, айналып ӛтуге болатын кез келген тҧйық жол. Ҥш тармақтан, екі тҥйіннен және ҥш контурдан тҧратын электр тізбегі 2.9.-суретінде кӛрсетілген. 2.9.-сурет. Электр тізбегі. Кирхгофтың бірінші заңы (токтарға арналған заң) электр тізбегінің тҥйіндеріне жатады және келесідей тҧжырымдалады. Электр тізбегінің түйініндегі токтардың алгебралық қосындысы кез келген мезгілде нольге тең: Бҧл ретте, тҥйінге бағытталған токтарды «+» таңбасымен, ал тҥйіннен бағытталған токтарды – «-» таңбасымен қабылданады. 2.9.-суретінің (1-тҥйін) схемасы ҥшін Кирхгофтың бірінші заңының теңдеуін жазамыз: Энергияның бірнеше кӛздері бар кҥрделі электр тізбектерін есептеу ҥшін келесідей тҧжырымдалатын Кирхгофтың екінші заңын пайдаланады. Тұйық электр контурдағы тізбектің учаскелеріндегі кернеудің тӛмендеу алгебралық қосындысы осы контурда әрекет ететін ЭҚК алгебралық қосындысына тең: немесе Теңдеулерді құрастырған кезде қосылғыштарды «+» таңбасымен алады, егер учаскеде әрекет ететін кернеу және ЭҚК айналманың бағытымен дәлме-дәл келетін болса, және «-» таңбасымен, егер олардың әрекеттері айналманың бағытына қарсы болатын болса. 2.9.-суретінің схемасы үшін Кирхгофтың екінші заңы бойынша үш контурларына теңдеулер жазамыз: ЭҚК бағытына сәйкес келетін электр энергия кӛздерін электр тізбегіне қосқан кезде (2.10, а-сурет), ЭҚК тізбек бойына осы кӛздердің ЭҚК қосындысына тең (келісімді қосылу): 2.10.-сурет. Қоректендіру кӛздерін қосу: а – келісімді, б – қарсы Егер тізбектегі кӛздердің ЭҚК бағыттары қарама-қайшы болатын болса, онда нәтижелеу ЭҚК осы кӛздердің ЭҚК тең болады (қарсы қосылу): Теңдеулерді қҧрастырған кезде тізбектің айналмасының бағытын таңдау қажет және токтардың бағыттары еркін беріледі. жүктеу/скачать 7,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|