К. Ж. Қожахметова
Оқыту заңдары, заңдылықтары және принциптері
жүктеу/скачать 6,1 Mb.
|
Педагогика
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқыту заңдары, заңдылықтары және кезеңдері
тақырып
Оқыту заңдары, заңдылықтары және принциптеріМақсаты: студенттерді оқытудың заңдары, заңдылықтары және негізгі прин- циптерімен таныстыру, тәжірибеде қолдануға үйрету. Жоспары: Оқытудың заңдары, заңдылықтары және кезеңдері. 15.2 Оқытудың негізгі принциптері. Негізгі ұғымдар: оқыту заңдары, заңдылықтары, принциптері және т.б. Оқыту заңдары, заңдылықтары және кезеңдеріОқыту процесін іске асыру белгілі бір заңдылықтарды меңге- ру негізінде жүзеге асады. Құбылыстар мен процестер арасында- ғы объектілі, маңызды, қажетті, жалпы, берік, белгілі жағдайда қайталанатын өзара байланыс заңдылық деп аталады. Өзара бай- ланысы бар объектілер, байланыстың түрі, сипаты, қызмет аясы аынқталған кезде заңдылықты заң деп білеміз. Оқыту процесінің заңдылықтары оның тұтастығын дәлелдейді. Оқыту заңдылық- тары сыртқы және ішкі, жалпы және жеке деп бөлінеді. Сыртқы заңдылықтар оқытудың қоғамдық шарттардан, саяси-әлеуметтік жағдайлардан тәуелділігін сипаттайды. Ішкі заңдылықтар оқы- тудың мақсаты, әдістері, құралдары, түрлері арасындағы байла- ныстарды сипаттайды. Жалпы заңдылықтар бүкіл оқыту жүйесін қамтыса, жеке заңдылықтар оқыту жүйесінің нақты, жеке бөлік- терін қамтиды. Оқыту iсiнiң табысты болуы бiлiмдiк негiздер мен оның күр- делi құрылымын бiлумен шектелу емес, меңгерген таным-түсi- нiктердi жүзеге асыра алумен және оның заңдылықтарын орын- дауға қалыптастыру арқылы жасалады. Оқытуда ескерiлетiн заң- дылықтар: – оқытудың қоғамдық-әлеуметтік талаптарға сай болуы; – оқыту арқылы тұлғаның өздiгiнен әр жақты еңбектенiп да- муына бағдар берумен ынталандыру; – белсендi iс-әрекетке баулу; – даму белсендiлiгiне қажеттi мотивтер туғызу; – оқыту барысында шәкiртке талап қоя бiлу және оларға сенiм бiлдiре отырып, құрметпен қарау; – бiлiмдi меңгеру барысындағы қиындықты жеңудегi шәкiрт қуанышын, ынтасын қолдай бiлу; – оқушының шығармашылық нышандарын демеп, оны iлгерi жетiлдiре түсуiн қолдау; – оқыту барысында тұлғаның жас ерекшелiгiн және дербес өзгешелiгiн есепке алу; – оқытуда жеке оқушы мен ұжымның белсендiлiгiн көтеру- дегi ынтымақтастықты сақтауға ықпал ету; – оқытуда ұстаз, отбасы, бұқара көпшiлiктiң бiрыңғай талап қоюына ыждаһаттылықпен қарау. И.Г. Песталоцци өз кезінде, белгісізден белгіліге, түсі- ніксізден түсініктілікке өту заңын ұсынған. Неміс педагогы Э. Мейман өзіндік тұрғыдан төмендегідей заңдылықтарды ұсынады: – жеке адамның табиғи ерекшеліктері дамытылады; – алдымен баланың өмір сүруге қажетті қабілеттері дамы- тылады; – балалардың дене және рухани дамуы біркелкі дамымайды. Оқытудың жалпы заңдылықтарына: – оқыту мақсаты; – оқыту мазмұны; – оқыту сапасы; – оқыту әдістері; – оқытуды басқару; – оқытуды белсендендіру. Оқытудың жеке заңдылықтарына: – жеке дидактикалық (оқыту нәтижелері қолданылатын әдіс- тер, құралдар және оқытушының кәсіби біліктілігіне және т.б. байланысты); – гносеологиялық (оқыту нәтижесі студенттің танымдық бел- сенділігіне байланысты); – психологиялық (оқыту нәтижесі әр студенттің қабылдау, меңгеру деңгейіне байланысты); – әлеуметтік (индивидтің дамуы, оның басқа да индивидтер- мен қарым-қатынасына байланысты); – ұйымдастырушылық (оқыту нәтижесі, оны ұйымдастырушы- ның студенттерді қызықтыра алуына, белсендендіруіне байланысты). Оқыту барысында шәкiрттiң меңгерiлген бiлiмiн қазына деп бiлсек, оны iлгерi дамытып, өрiстетуге бағдар берiп, жол-жосы- ғын үйрету оқыту әдiсiмен сабақтас. Заңдылықтар объективті, қажетті, жалпы, тұрақты және бел- гілі бір жағдайларда қайталанып отыратын өзара байланыстарды сипаттайды. Феномен мәнінің қатаң түрде айқындалған ерекше- ліктері заңдарды құрайды. жүктеу/скачать 6,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|